Nhà đầu tư mạo hiểm là gì? Các nhà đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

Khái niệm nhà đầu tư mạo hiểm

Nhà đầu tư mạo hiểm (tiếng anh gọi là Venture Capitalist, ký hiệu là VC) là các nhà đầu tư tài trợ vốn cho các công ty có tiềm năng tăng trưởng cao để đổi lấy cổ phần. Theo đó, các nhà đầu tư mạo hiểm sẽ cung cấp vốn cho các dự án khởi nghiệp hoặc hỗ trợ các công ty nhỏ muốn mở rộng quy mô kinh doanh nhưng không có khả năng tiếp cận thị trường chứng khoán. Sở dĩ, các nhà đầu tư chấp nhận rủi ro để đầu tư vào các công ty như vậy vì họ tin rằng có thể kiếm được lợi nhuận lớn từ các khoản đầu tư của mình. Tỷ lệ rủi ro càng cao thì lợi nhuận càng lớn.

Đặc điểm của nhà đầu tư mạo hiểm

- Các nhà đầu tư mạo hiểm thường hội tụ tại các công ty hợp danh hữu hạn. Đó là nơi mà các đối tác đầu tư vào quỹ đầu tư mạo hiểm. Quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ do một ủy ban quản lý, họ có nhiệm vụ nghiên cứu thị trường và đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp.

- Sau khi xác định được các công ty có khả năng tăng trưởng tốt các nhà đầu tư mạo hiểm sẽ cung cấp vốn để đổi lấy một phần vốn chủ sở hữu. Vốn chủ sở hữu sẽ tỷ lệ thuận với số tiền mà các nhà đầu tư mạo hiểm bỏ ra để đầu tư vào công ty đó.

- Các nhà đầu tư mạo hiểm có xu hướng tìm đến một đội ngũ quản lý mạnh và chuyên nghiệp, một thị trường tiềm năng rộng lớn, một sản phẩm, dịch vụ độc đáo với lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ để đầu tư. Lĩnh vực mà họ chọn đầu tư thường thuộc thế mạnh của họ.

- Bên cạnh tài trợ vốn, nhà đầu tư mạo hiểm cũng là một người hướng dẫn có chuyên môn. Họ sẽ cố gắng sở hữu một tỷ lệ lớn trong công ty vì điều đó cho phép nhà đầu tư mạo hiểm tham gia tích cực vào các quyết định kinh doanh của công ty đó. Họ có thể giúp công ty xây dựng chiến lược, hỗ trợ kỹ thuật, nguồn lực… để tạo nên thành công cho công ty đó.

Đặc điểm của nhà đầu tư mạo hiểm

Phân biệt nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm

Nhà đầu tư thiên thần là gì?

Nhà đầu tư thiên thần (tên gọi tiếng Anh là Angel Investor) là người cung cấp vốn cho các doanh nghiệp hoặc một công ty khởi nghiệp để đổi lấy quyền sở hữu trong công ty đó. Các nhà đầu tư thiên thần thường là người thân trong gia đình hoặc bạn bè của chủ doanh nghiệp nhỏ.

Phân biệt nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm

Nguồn tham khảo: patriotsoftware.com

5 nhà đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

Dưới đây là danh sách 5 nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng tại Việt Nam:

Mekong capital

Mekong capital được thành lập năm 2001 là công ty tư vấn quản lý quỹ đầu tư chuyên về vốn cổ phần chưa niêm yết tại Việt Nam. Các công ty mà Mekong capital lựa chọn đầu tư đều là những công ty phát triển nhanh nhất trong các lĩnh vực như bán lẻ, nhà hàng, hàng tiêu dùng, và giáo dục. Các khoản đầu tư thành công nhất của Mekong capital gồm Thế Giới Di Động, Trường Quốc tế Việt Nam Úc (VAS), Vua Nệm, Nhất Tín Logistics, Trang sức Phú Nhuận (PNJ), Pharmacity, Chảo Đỏ, ABA Cooltrans, Golden Gate, Masan Consumer, F88, Pizza 4P’s, YOLA, ICP và Traphaco. 

Hiện tại, Mekong Capital đã hoàn tất 35 khoản đầu tư vốn cổ phần chưa niêm yết. Trong số 35 khoản đầu tư đó có 27 khoản thoái vốn hoàn toàn. Công ty cũng đã cung cấp dịch vụ tư vấn đầu tư cho 5 quỹ, trong đó có 2 quỹ đang hoạt động. Xem thêm thông tin chi tiết về quỹ đầu tư mạo hiểm Mekong capital tại đây.

Các nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng ở Việt Nam

CyberAgent Ventures (CAV)

Cyberagent Capital là một công ty đầu tư mạo hiểm dẫn đầu tại thị trường Việt Nam. Đây cũng là người bạn đồng hành của các công ty khởi nghiệp. Cyberagent Capital tập trung đầu tư vốn và các doanh nghiệp liên quan đến công nghệ được dẫn dắt bởi các doanh nhân có năng lực quản lý, có quyết tâm mở rộng hoạt động kinh doanh trên toàn cầu và có tiềm năng tăng trưởng tốt. 

CyberAgent Ventures có rất nhiều khoản đầu tư thành công như Foody, Teamobi, CleverAds, VNG, VMG… Tìm hiểu thêm thông tin chi tiết về CyberAgent Ventures tại đây.

IDG Venture

IDG Ventures Vietnam chính thức thành lập vào năm 2004, nhưng IDG đã có mặt tại Việt Nam từ năm 1992. Đây là quỹ đầu tư mạo hiểm công nghệ đầu tiên tại Việt Nam. IDG Ventures Vietnam hiện đang quản lý 100 triệu đô la đầu tư vào hơn 40 công ty trong lĩnh vực công nghệ, truyền thông, viễn thông và tiêu dùng. Nhà đầu tư đối tác lớn của IDG Venture là Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế (IDG) - công ty truyền thông công nghệ thông tin lớn nhất thế giới. Tìm hiểu thêm thông tin về IDG Venture tại đây.

Vina Capital Venture

Vina Capital Venture được thành lập bởi Tập đoàn VinaCapital với quỹ đầu tư mạo hiểm là 100 triệu USD. Tại Việt Nam, Vina Capital Venture tập trung đầu tư và xây dựng các công ty công nghệ đẳng cấp thế giới. Theo đó, Vina Capital Venture sẽ hỗ trợ các doanh nhân có ý tưởng kinh doanh lớn và đầu tư vốn giúp họ thực hiện các dự án đó. Tìm hiểu thêm về Vina Capital Venture tại đây.

Golden Gate Venture

Golden Gate Ventures là quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên đầu tư vào các công ty mới khởi nghiệp tại khu vực Đông Nam Á. Từ năm 2011, Golden Gate Venture đã đầu tư vào trên 30 công ty của hơn 7 quốc gia ở Châu Á. Quỹ đầu tư mạo hiểm này thường tập trung đầu tư vào các công ty khởi nghiệp ở lĩnh thương mại điện tử, ứng dụng di động, nền tảng phần mềm dịch vụ (SaaS), thanh toán trực tuyến, sàn giao dịch. Golden Gate Ventures đã tài trợ vốn cho một số công ty ở Việt Nam như BaoKim.vn, Wifi chùa, Appota, Go Jek và Lozi. Xem thêm thông tin về Golden Gate Venture tại đây.

Tình trạng hoạt động của các quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

Theo bà Hoàng Thị Hải Yến, Khoa Khoa học Quản lý, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, hiện các nhà đầu tư mạo hiểm ở Việt Nam phần lớn là nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, các nhà đầu tư mạo hiểm hầu hết không đầu tư từ giai đoạn đầu và thường đầu tư vào các dự án lớn có quy mô hàng trăm USD.

Số lượng vốn đầu tư của các nhà đầu tư mạo hiểm dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam cũng chưa nhiều. Bình quân mỗi năm tại nước ta chỉ có khoảng 10 doanh nghiệp được tiếp nhận vốn đầu tư từ quỹ đầu tư mạo hiểm. Đây là một con số khá khiêm tốn. Đặc biệt, tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có các quỹ đầu tư mạo hiểm nào được thành lập tại Việt Nam. Các quỹ đầu tư mạo hiểm hoạt động tại Việt Nam đều thông qua văn phòng đại diện chi nhánh hoặc chỉ là một bộ phận của công ty quản lý.

Tình trạng hoạt động của các quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

Chia sẻ nguyên nhân các quỹ đầu mạo hiểm còn e dè với các công ty khởi nghiệp ở Việt Nam, bà Hoàng Thị Hải Yến cho rằng, cho đến thời điểm hiện tại hoạt động đầu tư mạo hiểm chưa được định nghĩa trên các văn bản pháp luật của nước ta, không có cơ chế quản lý hay chính sách khuyến khích phát triển các quỹ đầu tư này. Trong khi đó, các nhà đầu tư cần được công nhận, có điều kiện thành lập và hoạt động một cách dễ dàng. 

Ngoài ra, chất lượng của các dự án đầu tư khởi nghiệp cũng chưa cao. Theo ông Nguyễn Lân Trung Anh - IDG Ventures Vietnam, thời gian trung bình để các doanh nghiệp khởi nghiệp tại nước ta gặt hái được thành công phải mất 6,6 năm, trong khi đó ở các quốc gia khác như Mỹ chỉ mất khoảng 3 - 4 năm. 

Như vậy hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam vẫn còn khá trầm. Nhà nước cần có chính sách để khuyến khích các nhà đầu tư mạo hiểm đầu tư vào các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ tại nước ta.