Rút BHXH một lần: Từ bỏ cơ hội hưu trí lâu dài để giải quyết khó khăn trước mắt

Tình trạng người lao động rút bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần tăng đột biến đã dấy lên những lo ngại, ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động và cũng tác động lâu dài tới an sinh xã hội. Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến hết tháng 10/2021, cả nước có hơn 700.000 người làm thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần, tăng gấp 1,5 lần so với 6 tháng đầu năm 2021.

Riêng tại TP HCM, thống kê của Sở Lao động Thương binh và Xã hội cho thấy, tổng số người tham gia bảo hiểm xã hội của thành phố là hơn 2,2 triệu người. Số lượng hồ sơ đăng ký hưởng bảo hiểm xã hội một lần có xu hướng tăng thời gian gần đây. Từ đầu năm 2021 tới nay, Bảo hiểm Xã hội đã giải quyết 95.055 hồ sơ, số tiền chi trả là hơn 6.000 tỷ đồng. Thực trạng này được cảnh báo là sẽ còn tiếp tiễn và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Trước việc người lao động ồ ạt rút BHXH một lần đã khiến các cơ quan liên quan đưa ra nhiều cảnh báo về những tổn thất mà chính người lao động sẽ phải chịu. Theo đó, nếu rút BHXH một lần, người lao động sẽ mất các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Đây là 3 chế độ ngắn hạn được hưởng ngay trong quá trình lao động. Đặc biệt, khi rút BHXH 1 lần người lai động không có chế độ hưu trí, tử tuất khi về hưu.

Báo động tình trạng người lao động ồ ạt rút bảo hiểm xã hội một lần

Nói về việc gia tăng số người lao động rút BHXH 1 lần, theo đánh giá của ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đăng tải trên báo Vneconomy, đây là tình trạng bất đắc dĩ. Theo ông Nam, người lao động càng rút sẽ càng thiệt, vì nếu quy đổi thời gian đóng góp khi hưởng bảo hiểm xã hội một lần, dù số tiền trước mắt có thể là khoản để họ trang trải chi phí, nhưng họ phải đánh đổi đi cơ hội có lương hưu lâu dài. Tuy nhiên, ông thừa nhận, người lao động đang bị chi phối bởi nhiều yếu tố trong bối cảnh dịch bệnh khó khăn hiện nay như mặt bằng thu nhập...

Thực tế, thất nghiệp, thu nhập sụt giảm và những khó khăn do dịch bệnh mang lại đã khiến người lao động gặp rất nhiều khó khăn. Những điều này khiến họ sẵn sàng đánh đổi, chọn rút bảo hiểm xã hội một lần để có ngay khoản tiền chi trả cho cuộc sống. Và điều này đồng nghĩa với việc họ chấp nhận bỏ đi cơ hội trong chính sách hưu trí lâu dài.

Trước đó, chia sẻ trên báo Tiền Phong, ông Nguyễn Văn Lâm, Phó giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP HCM đã nói về những nguyên nhân khiến số lượng người rút BHXH 1 lần gia tăng. Theo ông Lâm, có 3 nguyên nhân khiến người lao động quyết định đăng ký rút Bảo hiểm Xã hội một lần:

• Người lao động ngừng việc, thiếu việc làm bị ảnh hưởng thu nhập, để trang trải cuộc sống, họ quyết định chuyển từ khu vực chính thức sang lao động tự do, không tham gia BHXH
• Một bộ phận người lao động từ tỉnh khác đến thành phố chọn rút BHXH một lần để giải quyết khó khăn trước mắt trong tình hình dịch bệnh còn diễn biến phức tạp.
• Do thói quen của người lao động nghĩ rằng nhận BHXH là trợ cấp mất việc để giải quyết khó khăn, sau đó tính đến phương án tiếp tục tham gia trở lại khi có điều kiện.

Ông Lâm cho rằng, để hạn chế tình trạng này cần phải đẩy mạnh truyền thông cho người lao động để họ hiểu về lợi ích hưởng lương hưu so với BHXH một lần. Theo đó hưởng lương hưu sẽ theo suốt với mỗi cá nhân sau khi nghỉ việc cho đến lúc qua đời, còn hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần chỉ lãnh được một phần và nhanh chóng sử dụng hết sẽ ảnh hưởng đến đời sống mỗi cá nhân.

Những khó khăn trước mắt khiến NLĐ đánh đổi hưu trí lâu dài bằng việc rút BHXH 1 lần

Trong khi đó, theo ông Trần Hải Nam cho rằng, làm tốt vai trò của quản trị thị trường lao động, đảm bảo cho các doanh nghiệp có các điều kiện để duy trì sản xuất, nhằm duy trì việc làm ổn định, hạn chế việc sa thải lao động. Bởi lẽ theo ông Nam, người lao động sẽ không có nhu cầu để rút bảo hiểm xã hội một lần, vì công việc của họ vẫn tiếp tục được đảm bảo. Ông Nam cũng đề xuất, cần thêm các chính sách khác nữa để cải thiện thu nhập cho người lao động, khi đó họ sẽ hướng đến việc tích lũy hơn.

Có thể thấy rút bảo hiểm xã hội 1 lần vẫn là bài toán khó chưa có lời giải đáp. Những khó khăn trước mắt đã khiến người lao động cảm thấy con đường nhận chế độ lương hưu quá “gian nan”.