Thời gian hoàn vốn là gì? Công thức tính và ví dụ

Thời gian hoàn vốn là gì?

Thời gian hoàn vốn (tiếng Anh: Payback period) là thời gian cần thiết để một dự án thu lại chi phí đầu tư ban đầu đã bỏ ra. Hiểu một cách đơn giản, thời gian hoàn vốn chính là khoản thời gian để một dự án có thể đạt đến điểm hòa vốn. Thời gian hoàn vốn có liên quan trực tiếp đến sự mong muốn của khoản đầu tư. Theo đó, các dự án đầu tư có thời gian hoàn vốn càng ngắn thì độ hấp dẫn càng cao. Các khoản đầu tư có thời gian hoàn vốn dài thì ít nhà đầu tư "mặn mà" với nó.

Thời gian hoàn vốn của dự án là gì?

Thời gian hoàn vốn có chiết khấu là gì?

Thời gian hoàn vốn có chiết khấu (tiếng anh: discounted payback period) là khoảng thời gian cần thiết để tổng giá trị của dòng thu nhập trong tương lai có thể bù đắp được chi phí đầu tư ban đầu.

Phương pháp thời gian hoàn vốn có chiết khấu (tên tiếng Anh: Discounted payback period method) dựa vào chỉ số thời gian hoàn vốn có chiết khấu, từ đó lựa chọn dự án đầu tư phù hợp. Dựa vào thời gian hoàn vốn có chiết khấu của dự án có thể đưa ra nhận xét sau:

• Thời gian hoàn vốn đầu tư có chiết khấu càng ngắn thì dự càng hấp dẫn
• Thời gian hoàn vốn đầu tư có chiết khấu dài thì đó không phải là lựa chọn tốt dành cho các nhà đầu tư.

Phương pháp thời gian hoàn vốn có chiết khấu đã khắc phục được nhược điểm của cách tính thời gian hoàn vốn giản đơn vì nó có tính đến giá trị thời gian của tiền. Điều đó có nghĩa là, nó ghi nhận việc cá nhà đầu tư rót vốn vào một dự án nào đó và có thể kiếm lại số tiền này trong khoản thời gian bao lâu sau khi trừ đi chi phí cơ hội của việc sử dụng vốn.

Thời gian hoàn vốn tính thế nào?

Cách tính thời gian hoàn vốn của dự án đầu tư được chia thành 3 trường hợp sau:

Thu nhập do đầu tư mang lại bằng nhau theo các năm

Thời gian hoàn vốn của 1 dự án đầu tư được tính bằng công thức sau:

Trong đó:

Ví dụ: Một dự án có vốn đầu tư ban đầu là 900 triệu đồng. Số năm trong vòng đời của dự án là 4 năm. Dự kiến thu nhận ròng hàng năm của dự án là 300 triệu đồng/năm. Áp dụng công thức trên, ta có:

Thời gian hoàn vốn = 900.000.000/300.000.000 = 3 năm < 4 năm >> Đây là một dự án tiềm năng, nên đầu tư.

Thời gian hoàn vốn đầu tư được rút ngắn khi nào?

Thu nhập do khoản đầu tư mang lại không bằng nhau theo các năm

Cách tính thời gian hoàn vốn của dự án đầu tư trong trường hợp này như sau:

Bước 1: Xác định ngân lưu dòng theo công thức:

Bước 2: Xác định ngân lưu ròng tích lũy theo từng năm theo công thức:

Bước 3: Tính thời gian hoàn vốn

Ví dụ: Dự án A có vốn đầu tư là 300 triệu đồng. Khoản thu nhập dự kiến của các năm trong tương lai như sau:

Thời gian thu hồi vốn dự đầu tư của dự án A được tính như sau:

Như vậy: Thời gian thu hồi vốn đầu tư của dự án A: 3 năm + 3 tháng.

Cách tính thời gian hoàn vốn có chiết khấu

Thời gian hoàn vốn có chiết khấu của dự án được tính bằng công thức sau:

Trong đó:

• i: Tỷ lệ chiết khấu
• n: Khoảng thời gian của dòng tiền

Ví dụ: Sau khi tính được dòng tiền chiết khấu thì chỉ cần áp dụng công thức tính thời gian hoàn vốn như đã tính ở trên. Để hiểu hơn về cách tính thời gian hoàn vốn có khấu hao cùng tìm hiểu ví dụ sau:

Dự án đầu tư của công ty A yêu cầu số vốn đầu tư ban đầu là 800 triệu đồng. Dự án này dự kiến sẽ trả lại 150 triệu mỗi kỳ trong 6 giai đoạn với tỷ lệ chiết khấu là 2%.

Ta có:

• Giai đoạn đầu tiên sẽ trả lại: 150.000.000 đồng.
• Dòng tiền chiết khấu giai đoạn 1 = 150.000.000/(1+0,02) = 147.058.824 đồng.
• Sau giai đoạn đầu tiên, dự án cần: 800.000.000 - 147.058.824 = 652.941.176 đồng để hòa vốn.
• Dòng tiền chiết khâu giai đoạn 2 = 150.000.000/(1,02)^2 = 144.175.317 đồng
• Dòng tiền chiết khâu giai đoạn 3 = 150.000.000/(1,02)^3 = 141.348.350 đồng
• Dòng tiền chiết khâu giai đoạn 4 = 150.000.000/(1,02)^4 = 138.576.814 đồng
• Dòng tiền chiếu khấu giai đoạn 5 = 150.000.000/(1,02)^5 = 135.859.622 đồng
• Trong giai đoạn 5 số dư dự án ròng là: 800.000.000 - (147.058.824 + 144.175.317 + 141.348.350 + 141.348.350 + 135.859.622) = 90.209.537 đồng
• Dòng tiền chiết khấu giai đoạn 6 = 150.000.000/(1,02)^6 = 133.195.707 đồng

>> Dự án sẽ có số dư là: 133.195.707 - 90.209.537 = 42.986.170 đồng.

Như vậy thời gian hoàn vốn chiết khâu sẽ rơi vào giai đoạn thứ 6 >> Dự án không khả thi. Dự án của công ty A vẫn có số dư, tuy nhiên, khoản tiền đó quá nhỏ để rót vốn đầu tư. Công ty A nên để dự án này vào danh mục các dự án cần cân nhắc, nếu không còn dự án nào mang lại lợi nhuận tốt hơn thì có thể cân nhắc đầu tư vào dự án này.

Hướng dẫn tính thời gian hoàn vốn

Thời gian hoàn vốn của dự án có ưu - nhược điểm gì?

Ưu điểm

Thời gian hoàn vốn có ưu điểm sau:

- Phương pháp tính thời gian hoàn vốn của dự án rất đơn giản, dễ áp dụng.

- Thời gian hoàn vốn là chỉ tiêu phản ánh mức độ rủi ro của dự án để các nhà đầu tư cân nhắc kỹ lưỡng trước khi rót vốn đầu tư.

- Với các doanh nghiệp đang phải đối mặt với vấn đề thanh khoản, thời gian hoàn vốn cung cấp bảng xếp hạng các dự án trả lại khoản đầu tư ban đầu sớm nhất.

Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm trên thời gian hoàn vốn của dự án có nhược điểm sau:

- Việc xác định thời gian hoàn vốn không xét đến giá trị thời gian của tiền vốn. Chính vì hạn chế này mà xảy ra trường hợp khoản tiền thu được hôm nay sẽ được đánh ngang bằng với khoản tiền dự kiến thu vào 2 đến 3 năm sau.

- Phương pháp tính thời gian hoàn vốn cũng không chú trọng đến dòng tiền xảy ra sau thời gian hoàn vốn. Nhược điểm này có thể dẫn đến các quyết định sai lầm như: Một dự án có dòng tiền tốt nhưng vượt quá thời gian hoàn vốn có thể bị các nhà đầu tư bỏ qua. 

- Thời gian hoàn vốn không phải là tiêu chi quan trọng nhất để đánh giá hiệu quả của cả dự án vì nó chỉ chú trọng đến lợi ích ngắn hạn. Vì vậy, khi đưa ra nhận xét thời gian hoàn vốn, cần kết hợp thêm các chỉ số tài chính thích hợp để việc đánh giá mức độ khả thi của dự án chính xác hơn.

Ưu - nhược điểm của chỉ số thời gian hoàn vốn

Phân biệt thời gian hoàn vốn và thời gian hoàn vốn chiết khấu

Thời gian hoàn vốn và thời gian hoàn vốn chiết khấu có một số điểm khác nhau như sau:

Lưu ý khi áp dụng chỉ số thời gian hoàn vốn

- Nếu thời gian hoàn vốn của một dự án đầu tư bất kỳ càng dài thì mức độ rủi ro càng cao. Nếu các dự án có tính chất tương tự thì thời gian hoàn vốn của dự án nào ngắn hơn thì yếu tố rủi ro thấp hơn và ngược lại.

- Khi so sánh các dự án có lợi nhuận khác nhau việc quyết định nên đầu tư vào dự án nào dựa trên thời gian hoàn vốn còn phụ thuộc vào khẩu vị rủi ro của từng nhà đầu tư. Mục tiêu khác nhau cũng dẫn đến các lựa chọn khác nhau, vì lợi nhuận và mức độ rủi ro tỷ lệ nghịch với nhau. Một dự án có mức độ rủi ro cao sẽ đi kèm với lợi nhuận lớn, thời gian hoàn vốn dài hơn để dự án mang lại lợi nhuận kỳ vọng. 

Với các dự án có lợi nhuận thấp thì mức độ rủi ro cũng thấp hơn. Khi đó, thời gian hoàn vốn sẽ ngắn hơn.

Như vậy, thời gian hoàn vốn là một trong những yếu tố quan trọng để các nhà đầu tự dự tính được số vốn đầu tư ban đầu có thể thu hồi được trong thời gian bao lâu kể từ khi đầu tư. Cách tính này khá đơn giản, dễ thực hiện nhưng cũng có một số ưu - nhược điểm theo phân tích ở trên. Vì vậy, các nhà đầu tư nên cân nhắc thêm trước khi đưa ra quyết định đầu tư.