Thất nghiệp chu kỳ là gì? Thất nghiệp chu kỳ xảy ra khi nào?

Thất nghiệp chu kỳ là gì?

Thất nghiệp chu kỳ là thất nghiệp xảy ra khi nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái. Theo đó, nhu cầu về sản phẩm, dịch vụ giảm so với nguồn cung thực tế dẫn đến sự sa thải lao động ở các doanh nghiệp.

Nó là hậu quả trực tiếp của các chu kỳ tăng - giảm kinh tế. Thất nghiệp thường tăng trong thời kỳ kinh tế suy thoái và giảm trong quá trình mở rộng kinh tế. Kiểm soát tỷ lệ thất nghiệp theo chu kỳ trong thời kỳ suy thoái kinh tế là mục tiêu của các công cụ chính sách khác nhau mà các chính phủ áp dụng để kích thích nền kinh tế phát triển trở lại.

Thất nghiệp chu kỳ trong tiếng Anh được gọi là Cyclical Unemployment.

Thất nghiệp chu kỳ tiếng Anh là Cyclical Unemployment

Thất nghiệp chu kỳ xảy ra khi nào?

Thất nghiệp chu kỳ xảy ra khi tổng nhu cầu về nguồn lao động của toàn bộ nền kinh tế thấp hơn tổng mức cung về nguồn lao động. Các nhà kinh tế thường mô tả thất nghiệp theo chu kỳ là kết quả của việc các doanh nghiệp không có đủ nhu cầu về lao động để tuyển dụng tất cả những người đang tìm việc tại thời điểm đó.

Khi nhu cầu về một sản phẩm và dịch vụ giảm sẽ dẫn đến sự giảm giảm tương ứng trong sản xuất để có nguồn cung phù hợp. Khi mức cung giảm, cần ít nhân công hơn để sản xuất. Những công nhân không còn cần thiết sẽ bị công ty sa thải, dẫn đến thất nghiệp.

Tác động của thất nghiệp chu kỳ với kinh tế

Thất nghiệp chu kỳ có tác động rất lớn đến kinh tế. Cụ thể:

 - Khi thất nghiệp chu kỳ tăng, điều đó đồng nghĩa với việc phần lớn lực lượng lao động không tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, dẫn đến sự lãng phí lao động. 

- Người lao động sẽ bị mất việc làm, nguồn thu nhập hàng tháng. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của bản thân họ và những người phụ thuộc trong gia đình.

- Thất nghiệp chu kỳ làm ảnh hưởng đến trật tự xã hội khi hiện tượng bãi công, biểu tình đòi quyền làm việc sẽ tăng lên. Các hiện tượng tiêu cực trong xã hội như cờ bạc, cá độ, lừa đảo, hút chích... sẽ gia tăng.

- Nhà nước sẽ mất đi nguồn thu nhập từ thuế, thậm chí phải chi trả các khoản tiền trợ cấp thất nghiệp.

- Các doanh nghiệp sẽ bị giảm lợi nhuận hoặc có thể rơi vào tình trạng làm ăn thua lỗ dẫn đến phát sản.

Tác động của thất nghiệp chu kỳ 

Thực trạng thất nghiệp ở Việt Nam hiện nay

Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã công bố Báo cáo Tình hình lao động việc làm trong quý III và 9 tháng năm 2022 vào ngày 06/10/2022. Theo đó, thị trường lao động tại nước ta trong quý III đang trên đà phục hồi. Số lượng người lao động có việc tăng so với quý trước và cùng kỳ năm ngoái. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động giảm so với quý trước và so với cùng kỳ năm ngoài. Cụ thể:

• Số người thất nghiệp trong 9 tháng đầu năm 2022 là gần 1,08 triệu người, con số này đã giảm 251.000 người so với cùng kỳ năm trước.
• Tỷ lệ thất nghiệp trong 9 tháng năm 2022 là 2,35%, giảm 0,64 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngoài ra, trong báo cáo cũng nêu rõ:

• Trong 9 tháng năm 2022, số thanh niên từ độ tuổi 15 - 24 thất nghiệp là khoảng 413.000 người, chiếm 37,5% tổng số người thất nghiệp từ độ tuổi 15 trở lên.
• Cũng trong khoảng thời gian này, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên là 7,86%, giảm 0,04 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái.
• Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên khu vực thành thị là 9,65%, giảm 1,14 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái.

Như vậy, tỷ lệ thất nghiệp ở nước ta đã giảm so với năm ngoái nhưng số lượng người lao động chưa có việc làm vẫn ở mức cao.

Giải pháp giảm tỷ lệ thất nghiệp

Dưới đây là một số giải pháp để giảm tỷ lệ thất nghiệp ở nước ta:

- Hướng nghiệp hiệu quả, công tác giáo dục tại trường học phải đáp ứng được yêu cầu phát triển của nền kinh tế. Vì vậy, ngành giáo dục phải nghiên cứu, đổi mới chương trình giảng dạy, phương pháp giải dạy để phù hợp với thực tế.

- Người lao động phải chủ động học hỏi để nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, luôn cập nhập các kiến thức mới để áp dụng trong công việc.

- Nhà nước nên tổ chức các chương trình đào tạo lại, đào tạo nghề miễn phí giúp người lao động học hỏi, nâng cao chuyên môn, kỹ thuật, cải thiện chất lượng nguồn nhân lực còn thất và đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của nền kinh tế.

Các giải pháp giảm tỷ lệ thất nghiệp

- Người lao động nên tham gia bảo hiểm thất nghiệp, nếu chẳng may rơi vào tình trạng đó sẽ có một khoản tiền để trang trải cuộc sống tạm thời trước khi tìm được công việc mới. Ngoài ra, khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp, người lao động còn được hỗ trợ học nghề, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng để sớm tìm được công việc mới.

- Nhà nước cần có chính sách kích cầu tiêu dùng, giúp doanh nghiệp duy trì và mở rộng sản xuất, người lao động sẽ có việc làm.

- Mở rộng các trung tâm giới thiệu việc làm để kết nối các doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng với người lao động đang tìm việc.

Như vậy, thất nghiệp chu kỳ xảy ra khi nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái. Theo đó, mức tăng của sản lượng chậm hơn tốc độ tăng trưởng của năng lực sản xuất thì số lượng người lao động bị mất việc làm sẽ ngày càng tăng.