Các loại lệnh giao dịch chứng khoán nhà đầu tư mới nên biết

Các loại lệnh chứng khoán phổ biến hiện nay

1.1. Lệnh mở cửa - ATO

Lệnh ATO là lệnh mua/bán chứng khoán tại mức giá mở cửa. Dễ hình dung, khi đặt lệnh ATO nghĩa là nhà đầu tư chấp nhận mua/bán chứng khoán ở bất kể mức giá nào.

Nguyên tắc giao dịch với lệnh ATO:

• Lệnh ATO chỉ có giá trị trong 15 phút, từ 9h - 9h15.
• Lệnh ATO được sử dụng cho cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán HSX.
• Sau phiên ATO, nếu lệnh giao dịch vẫn chưa hoàn thành thì sẽ được hủy tự động.

Giao dịch mua bán cổ phiếu tại mức giá mở cửa thông qua lệnh ATO

1.2. Lệnh đóng cửa - ATC

Lệnh đóng cửa (ATC) là lệnh mua/bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa. Khi thực hiện loại lệnh này, nhà đầu tư sẵn sàng mua/bán chứng khoán ở mọi mức giá tại phiên giao dịch khớp lệnh định kỳ thời điểm đóng cửa.

Nguyên tắc giao dịch với lệnh ATC:

• Lệnh ATC chỉ có giá trị trong 15 phút, từ 14h30 - 14h45.
• Lệnh ATC được sử dụng cho cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán HNX và HSX.
• Nếu đến cuối phiên ATC, lệnh giao dịch vẫn chưa hoàn thành thì sẽ được hủy tự động.

Giao dịch mua bán thông qua lệnh ATC

1.3. Lệnh giới hạn - LO

Lệnh giới hạn (LO) là lệnh mua/bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn so với thị giá cổ phiếu tại thời điểm thực hiện lệnh.

Nguyên tắc giao dịch với lệnh LO:

• Lệnh LO có hiệu lực từ khi được nhập vào hệ thống cho đến kết thúc phiên đóng cửa trong ngày giao dịch.
• Lệnh LO chỉ được kích hoạt khi thị giá cổ phiếu thỏa mãn điều kiện về mức giá đặt.
• Trong lệnh LO, nhà đầu tư mua với mức giá cao hơn sẽ được ưu tiên, nhà đầu tư bán với mức giá thấp hơn sẽ được ưu tiên.

Ví dụ:

Mua 1.000 cổ phiếu MBB với giá 24.500 VNĐ/cổ phiếu thì lệnh mua LO sẽ chỉ được thực hiện khi giá cổ phiếu MBB từ 24.5000 VNĐ trở xuống.

Bán 1.000 cổ phiếu MBB với giá 24.500 VNĐ/cổ phiếu thì lệnh bán LO sẽ chỉ được thực hiện khi giá cổ phiếu từ 24.500 VNĐ trở lên.

Lệnh giao dịch LO

1.4. Lệnh thị trường trên sàn HSX - MP

Lệnh thị trường (MP) là lệnh mua chứng khoán tại mức giá bán thấp nhất hoặc bán chứng khoán tại mức giá cao nhất đang có trên thị trường. Lệnh MP trong chứng khoán được khớp lệnh ngay khi được nhập vào hệ thống giao dịch.

Nguyên tắc giao dịch:

• Trong quá trình khớp lệnh, nếu chưa khớp hết khối lượng, lệnh MP sẽ tiến hành mua tại giá bán cao hơn hoặc bán tại giá mua thấp hơn tiếp theo đang có trên thị trường. Trường hợp vẫn chưa khớp toàn bộ khối lượng đặt lệnh thì lệnh MP được chuyển thành lệnh giới hạn (LO).
• Trường hợp giá thực hiện cuối cùng là giá trần đối với lệnh mua hoặc giá sàn đối với lệnh bán thì lệnh MP trở thành lệnh LO mua tại giá trần hoặc lệnh LO bán tại giá sàn.
• Lệnh MP chỉ được nhập vào hệ thống trong các phiên khớp lệnh liên tục. Trường hợp không có lệnh LO đối ứng tại thời điểm nhập lệnh thì lệnh MP bị hủy bỏ.
• Lệnh MP có hiệu lực trong phiên khớp lệnh liên tục
• Lệnh MP chỉ được giao dịch đối với cổ phiếu được niêm yết trên sàn HSX.

Ví dụ: Bạn mua 200 cổ phiếu MBB với lệnh MP. Giá cổ phiếu vào thời điểm đặt mua là 24.300 VNĐ/cổ phiếu và bạn khớp được 100 cổ phiếu với giá này. Sau đó lệnh tiếp tục được khớp 100 cổ phiếu với giá 24.400 VNĐ.

Lệnh giao dịch MP

1.5. Lệnh thị trường trên sàn HNX

• Lệnh thị trường giới hạn (MTL): Là lệnh có thể thực hiện toàn bộ hoặc một phần, phần còn lại của lệnh sẽ chuyển thành lệnh LO.
• Lệnh thị trường khớp toàn bộ hoặc hủy (MOK): Là lệnh nếu không được thực thi toàn bộ sẽ được hủy trên hệ thống giao dịch ngay sau khi nhập.
• Lệnh thị trường khớp và hủy (MAK): Là lệnh được thực hiện khớp toàn bộ hoặc nếu khớp một phần thì phần còn lại sẽ bị hủy.

1.6. Lệnh điều kiện

Lệnh điều kiện là lệnh cho phép nhà đầu tư thiết lập điều kiện về giá, khối lượng và thời gian để quyết định mua/bán chứng khoán.

Nguyên tắc giao dịch với lệnh điều kiện:

• Giá “Stop” (>= hoặc <=): Nếu giá đặt stop này phù hợp với diễn biến giá trên thị trường thì lệnh điều kiện sẽ được kích hoạt.
• Chọn lệnh sử dụng LO hoặc MP.
• Giá đặt: Đây là giá đặt mua cổ phiếu trên thị trường. Lưu ý, nhà đầu tư nên đặt “giá đặt” thấp hơn 0,1 hoặc 0,2 giá so với “giá stop” để có được lợi thế khi thực hiện giao dịch khớp lệnh.
• Khối lượng đặt: Đây là khối lượng cổ phiếu mà nhà đầu tư muốn mua.
• Thời gian: Nhà đầu tư chọn thời gian tùy ý để lệnh điều kiện thực thi có hiệu lực.

Ví dụ: Bạn muốn mua 100 cổ phiếu FPT giá 104.000 VNĐ, giá hiện tại trên thị trường 106.500 VNĐ. Lệnh điều kiện mua sẽ được kích hoạt khi:

Giá stop (>=): 103.900 VNĐ

Giá đặt (giá mua): 104.000 VNĐ

Lưu ý: Khi mua cổ phiếu bạn nên đặt giá mua cao hơn từ 100 - 200 VNĐ để được ưu tiên trong việc thực hiện giao dịch khớp lệnh.

Hướng dẫn đặt lệnh điều kiện

1.7. Lệnh giao dịch sau giờ - PLO

Lệnh giao dịch sau giờ (PLO) là lệnh đặt mua/bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa (sau 14h45h).

Nguyên tắc giao dịch:

• Lệnh PLO chỉ được nhập vào hệ thống sau phiên ATC (sau 14h45).
• Lệnh PLO được khớp ngay khi nhập vào hệ thống nếu có lệnh đối ứng chờ sẵn, giá thực hiện là giá đóng cửa của ngày giao dịch.
• Kết thúc đợt giao dịch sai giờ (sau 15h), lệnh PLO không được thực hiện hoặc phần còn lại của lệnh không thực hiện hết sẽ tự động bị hủy.

Ví dụ: Bạn muốn mua 1.200 cổ phiếu MBB thông qua lệnh PLO, nếu bên bán đang có lệnh bán 1.000 cổ phiếu MBB thì hệ thống sẽ khớp 1.000 lệnh mua, trong đó 200 cổ phiếu sẽ bị hủy nếu kết thúc thời gian PLO vẫn không có lệnh bán tương ứng.

Thời gian giao dịch chứng khoán tại các sàn

Những câu hỏi thường gặp về các loại lệnh trong chứng khoán

Người mới bắt đầu chơi chứng khoán nên sử dụng lệnh gì?

Khi mới tham gia vào thị trường, kinh nghiệm đầu tư còn hạn chế, do đó bạn nên thận trọng trong việc đưa ra các quyết định giao dịch. Các loại lệnh mua cổ phiếu cơ bản mà bạn nên sử dụng khi mới bắt đầu chơi chứng khoán là LO, ATO, ATC và Lệnh điều kiện để hạn chế rủi ro khi đầu tư.

Nguyên tắc khớp lệnh giao dịch chứng khoán là gì?

Nguyên tắc khớp lệnh là thực hiện theo hai nguyên tắc là ưu tiên về giá và ưu tiên về thời gian.

• Ưu tiên về giá: Lệnh mua có mức giá cao hơn sẽ được ưu tiên khớp trước. Lệnh bán có mức giá thấp hơn sẽ được ưu tiên khớp trước.
• Ưu tiên về thời gian: Nếu các lệnh có cùng mức giá, lệnh nào được gửi lên hệ thống trước sẽ được ưu tiên khớp trước.

Sự khác biệt giữa lệnh ATO và ATC là gì?

Có thể đặt lệnh giao dịch vào thứ 7 không?

Các sàn giao dịch chứng khoán chỉ hoạt động từ thứ 2 - thứ 6, bởi vậy nhà đầu tư sẽ không thể đặt lệnh giao dịch vào thứ 7 và CN. Ngoài ra, những ngày Tết hay lễ 30/4, 1/5, 2/9,... nhà đầu tư cũng không thể thực hiện lệnh giao dịch.

Trên đây là các loại lệnh chứng khoán và hướng dẫn sử dụng chi tiết mà bạn có thể tham khảo. Thực tế, việc nắm rõ nguyên tắc hoạt động và ý nghĩa của các loại lệnh chứng khoán giúp nhà đầu tư dễ dàng và chủ động hơn trong việc ra quyết định giao dịch trên thị trường.