Bảo lãnh phát hành chứng khoán là gì? Quy trình bảo lãnh chứng khoán

Bảo lãnh phát hành chứng khoán là gì?

Bảo lãnh phát hành chứng khoán là cam kết với doanh nghiệp phát hành chứng khoán về việc mua một phần hoặc toàn bộ khối lượng chứng khoán được phát hành ra công chứng.

Tại thị trường Việt Nam, đơn vị đứng ra bảo lãnh phát hành chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu) là các công ty chứng khoán. Hiện nay, quy trình cung cấp dịch vụ phát hành sẽ là: Nắm bắt nhu cầu khách hàng - Thực hiện nghiệp vụ tư vấn - Hoàn tất thủ tục và nhận phản hồi.

Đơn vị đứng ra bảo lãnh phát hành chứng khoánl là các công ty chứng khoán

Tại sao phải bảo lãnh phát hành chứng khoán?

Bảo lãnh phát hành chứng khoán là cách thức giảm thiểu rủi ro do định giá cổ phiếu không phù hợp khi phân phối chứng khoán ra thị trường.

Doanh nghiệp phát hành thường có mong muốn phát hành cổ phiếu ra với thị giá cao, trong khi nhà đầu tư thường thận trọng muốn mua cổ phiếu doanh nghiệp thấp hơn với giá trị thực để gia tăng khả năng sinh lời. Do đó, bảo lãnh phát hành sẽ giúp phân phối thành công chứng khoán ra ngoài thị trường.

Đơn vị đứng ra bảo lãnh phát hành sẽ đóng vai trò trung gian trong việc phân phối chứng khoán phát hành, từ đó giảm thiểu rủi ro và thu hút được nhiều nhà đầu tư tiềm năng.

Các hình thức bảo lãnh phát hành chứng khoán phổ biến hiện nay

3.1. Bảo lãnh cam kết chắc chắn

Bảo lãnh cam kết chắc chắn là cách thức tổ chức bảo lãnh cam kết 100% mua lại toàn bộ khối lượng chứng khoán mà doanh nghiệp phát hành muốn đưa ra thị trường. Hình thức bảo lãnh này sẽ có lợi cho cả tổ chức phát hành và tổ chức đứng ra bảo lãnh.

Bởi lẽ, đơn vị phát hành sẽ được cam kết mua toàn bộ khối lượng chứng khoán phát hành, không bị dư. Ngoài ra, đơn vị đứng ra bảo lãnh cũng được mua với mức giá chiết khấu để hưởng chênh lệch giá cao khi phân phối lại.

Bảo lãnh cam kết chắc chắn là bảo lãnh cam kết 100% mua lại toàn bộ khối lượng chứng khoán

3.2. Bảo lãnh với cố gắng cao nhất

Với hình thức bảo lãnh này, đơn vị bảo lãnh sẽ đóng vai trò là đại lý phân phối của đơn vị phát hành. Tuy nhiên, đơn vị đứng ra bảo lãnh sẽ không cam kết phân phối hết 100% khối lượng chứng khoán. Thay vào đó, họ chỉ cổ gắng trong phạm vi khả năng để phân phối ra thị trường.

3.3. Bảo lãnh tất cả hoặc không

Hình thức bảo lãnh phát hành này sẽ yêu cầu đơn vị bảo lãnh phát hành đứng ra phân phối một lượng chứng khoán nhất định ra thị trường. Trường hợp không phân phối hết, toàn bộ khối lượng chứng khoán trong đợt phát hành sẽ bị hủy. Trong đó khối lượng chứng khoán đã phân phối đến nhà đầu tư sẽ được thu hồi và hoàn trả lại tiền.

3.4. Bảo lãnh tối thiểu - tối đa

Phương pháp trung gian giữa cố gắng cao nhất và phương thức bảo lãnh tất cả hoặc không. Tổ chức phát hành yêu cầu tổ chức bảo lãnh phân phối chứng khoán đạt mức tối đa – nếu không đạt tỉ lệ hoặc đạt thấp hơn mức sàn thì đợt phát hành sẽ bị hủy bỏ.

3.5. Bảo lãnh dự phòng

Trong mỗi đợt phát hành, phương thức bảo lãnh dự phòng sẽ ưu tiên phát hành cho các cổ đông hiện tại, sau đó mới tiến hành phân phối ra công chúng. Đơn vị bảo lãnh phát hành sẽ sẽ giúp phân phối cổ phiếu ra bên ngoài nếu cổ đông hiện tại không có nhu cầu mua thêm cổ phần.

Bảo lãnh dự phòng sẽ ưu tiên phát hành cho các cổ đông hiện tại

Quy trình bảo lãnh phát hành chứng khoán

4.1. Điều kiện bảo lãnh phát hành chứng khoán

Điều kiện bảo lãnh phát hành chứng khoán bao gồm:

• Được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho phép thực hiện hoạt động bảo lãnh phát hành chứng khoán theo quy định.
• Đáp ứng tiêu chí an toàn về tài chính theo quy định.
• Người trong đơn vị phát hành không liên quan đến doanh nghiệp phát hành.

Điều kiện về vốn điều lệ với đơn vị bảo lãnh phát hành:

• Nguồn vốn: Doanh nghiệp thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán cần có vốn điều lệ là 165 tỷ đồng, nghiệp vụ môi giới chứng khoán là 25 tỷ đồng, nghiệp vụ tự doanh chứng khoán là 50 tỷ đồng.
• Thành viên góp vốn: Các cá nhân, tổ chức có tư cách pháp nhân, đang hoạt động hợp pháp và có lãi 2 năm liên tiếp trước đó.
• Cơ cấu cổ đông: Ít nhất hai cổ đông sáng lập cần là tổ chức và phải chiếm ít nhất 65% vốn điều lệ của công ty, trong đó, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm hoặc ngân hàng thương mại cần sở hữu ít nhất 30% vốn điều lệ.

Điều kiện bảo lãnh phát hành chứng khoán

4.2. Các bước bảo lãnh phát hành chứng khoán

Bước 1: Phân tích và đánh giá khả năng phát hành

Bước 2: Chuẩn bị thủ tục đăng ký chào bán chứng khoán

Công ty chứng khoán cần chuẩn bị các thủ tục phân phối chứng khoán ra thị trường như: hồ sơ xin phép phát hành, lựa chọn thành viên tổ hợp, định giá chứng khoán, nộp hồ sơ xin phép thực hiện bảo lãnh,...

Bước 3: Phân phối chứng khoán

Thời hạn đăng ký mua chứng khoán dành cho nhà đầu tư tối thiểu 20 ngày.

Bước 4: Điều tiết thị trường

Tổ chức thực hiện bảo lãnh phát hành chứng khoán ra công chúng thường tiến hành theo phương thức chấp nhận mua một phần hoặc toàn bộ số chứng khoán từ tổ chức phát hành. Tuy nhiên, tổ chức bảo lãnh chỉ được phép bảo lãnh phát hành với tổng giá trị chứng khoán không vượt quá vốn chủ sở hữu của công ty và không quá 15 lần hiệu số giữa giá trị tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn, được tính theo báo cáo tài chính quý gần nhất.

4.3. Phí bảo lãnh phát hành chứng khoán

Mức phí mà đơn vị phát hành chứng khoán thu từ 0,5 - 2% tổng giá trị phát hành đối với cổ phiếu. Bên cạnh đó, khoản phí này cao hay thấp sẽ còn phụ thuộc khá nhiều vào tính chất đợt phát hành như số lượng lớn hay nhỏ, những khó khăn gặp phải trong quá trình phát hành.

Trên đây là những kiến thức cơ bản về bảo lãnh phát hành chứng khoán là gì. Hoạt động bảo lãnh phát hành chứng khoán mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và nền kinh tế. Tuy nhiên, thực trạng bảo lãnh phát hành chứng khoán ở Việt Nam hiện nay chưa thật sự sôi động và còn gặp nhiều khó khăn bởi các yếu tố như: lượng vốn huy động thấp, xu hướng thị trường tập chung vào các ngành lớn, IPO chưa đóng vai trò quan trọng,...