Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì? Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần

Hiện nay, nhiều trường hợp người lao động không đóng đủ số năm bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu. Thay vào đó, họ muốn nhận bảo hiểm xã hội 1 lần. Vậy quy định, chính sách và điều luật về hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần ra sao?

Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?

Điều 3 Luật BHXH 2014 định nghĩa: “Bảo hiểm xã hội là sự bù đắp một phần thu nhập của người lao động bị mất hoặc giảm thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động & bệnh nghề nghiệp, hết độ tuổi lao động hoặc tử tuất.”

Bảo hiểm xã hội 1 lần được xây dựng chế độ dựa theo cơ sở này. Bảo hiểm xã hội 1 lần áp dụng cho một số trường hợp người tham gia BHXH đáp ứng đủ điều kiện sẽ được hưởng một khoản trợ cấp 1 lần.

Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần

6 trường hợp người tham gia BHXH được nêu rõ theo Điều 60 Luật BHXH năm 2014:

• Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH;
• Đủ 55 tuổi mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện (đối với lao động nữ hoạt động ở xã, phường, thị trấn);
• Ra nước ngoài để định cư;
• Người đang bị mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
• Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;
• Người tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng (Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13).

Những đối tượng hưởng BHXH và mức hưởng

Hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần

Điều 109 Luật BHXH 2014 quy định hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội rút 1 lần bao gồm những giấy tờ sau:

- Sổ bảo hiểm xã hội;

- Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần (Mẫu 14-HSB);

- Với trường hợp người xin hưởng BHXH 1 lần ra nước ngoài định cư sẽ cần bản sao công chứng, chứng thực của một trong các loại giấy tờ dưới đây:

• Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam;
• Hộ chiếu do quốc gia khác cấp;
• Thị thực do cơ quan quốc gia nơi đến định cư cấp, xác nhận việc cho phép nhập cảnh để định cư;
• Giấy tờ xác nhận việc đang tiến hành các thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài;
  Giấy tờ xác nhận hoặc thẻ cư trú, thường trú có thời hạn từ 5 năm trở lên được cấp bởi cơ quan nước ngoài có thẩm quyền.

Lưu ý: Các giấy tờ tiếng nước ngoài phải được dịch sang tiếng Việt, có công chứng đầy đủ.

- Với trường hợp người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng phải có thêm trích sao hồ sơ bệnh án.

Nơi lĩnh bảo hiểm xã hội 1 lần

Người có nhu cầu hưởng BHXH 1 lần sẽ nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH cấp quận/huyện hoặc cơ quan BHXH cấp tỉnh/thành phố (với những trường hợp được BHXH phân cấp giải quyết hưởng BHXH 1 lần) tại nơi cư trú (nơi đăng ký tạm trú hoặc thường trú) (quy định tại khoản 2 Điều 2 Quyết định 166/QĐ-BHXH).

Thời gian giải quyết bảo hiểm xã hội 1 lần

Căn cứ vào Điều 110 Luật BHXH năm 2014: Cơ quan BHXH nhận được hồ sơ đủ điều kiện hưởng BHXH sẽ phải tiến hành giải quyết và chi trả cho người lao động trong vòng 10 ngày.

Nếu có vấn đề phát sinh không áp dụng đúng thời gian trên, cần đưa ra giải thích rõ ràng bằng văn bản.

Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần

Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH chỉ ra mức BHXH 1 lần được chi trả dựa trên số năm người lao động tham gia đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Cứ mỗi năm hoàn thành đóng BHXH, người lao động được hưởng quyền lợi:

• 1,5 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước 2014;
• 2 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng sau 2014;
• Với trường hợp chưa đóng BHXH đủ 1 năm, sẽ được nhận số tiền đã đóng BHXH, tối đa không quá 2 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Lưu ý: Mức hưởng BHXH 1 lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ cho những đối tượng đóng BHXH tự nguyện, trừ khi người lao động mắc các bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng.

Hướng dẫn cách tính BHXH 1 lần

Công thức tính BHXH 1 lần:

Mức BHXH 1 lần = (1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước 2014) + (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau 2014)

Chú thích:

• Người lao động đóng BHXH từ 01 - 06 tháng sẽ được làm tròn thành nửa năm, đóng trong khoảng 07 - 11 tháng, sẽ được làm tròn cả năm.
• Trường hợp người lao động đóng BHXH đến trước ngày 01/01/2014 có những tháng lẻ thì những tháng này sẽ được chuyển vào giai đoạn đóng BHXH sau ngày 01/01/2014.
• Mbqtl: Đây là mức bình quân tiền lương đóng BHXH, được tính theo công thức:

Mbqtl = (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm)/ Tổng số tháng đóng BHXH

Thông tư 35/2019/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh thu nhập tháng đóng BHXH:

• Đối với người tham gia BHXH bắt buộc:

• Đối với người tham gia BHXH tự nguyện:

Ví dụ cụ thể: Tính BHXH 1 lần cho bà An - Người tham gia BHXH bắt buộc từ tháng 10/2017 - tháng 04/2019 với các mức đóng cụ thể:

• Từ tháng 10/2017 - tháng 12/2017: Mức lương 4.000.000 vnđ/tháng
• Từ tháng 02/2018 - tháng 03/2019: Mức lương 4.500.000 vnđ/tháng
• Tháng 04/2019: Mức lương 5.278.000 vnđ/tháng

Tổng thời gian bà An tham gia BHXH là 19 tháng, chưa đủ điều kiện nhận lương hưu, có nguyện vọng hưởng BHXH 1 lần. Như vậy, thừ tháng 3/2020, bà An đủ điều kiện nộp hồ sơ hưởng BHXH 1 lần.

Để tính mức hưởng BHXH 1 lần trong trường hợp này, ta cần tính mức bình quân tiền lương:

Mbqtl = {(3 x 4.000.000 x 1,06) + (12 x 4.500.000 x 1,03) + (3 x 4.500.000 x 1) + (1 x 5.278.000 x 1)} : 19 = 4.585.158 vnđ/tháng

Từ đó suy ra:

Mức trợ cấp BHXH 1 lần = 2 x 4.604.333 x 1,5 = 13.755.474 vnđ

Như vậy, bà An đóng BHXH bắt buộc 19 tháng và nhận mức BHXH 1 lần là 13.755.474 vnđ.

Đọc thêm:

Cách tính BHXH 1 lần cho người đóng BHXH 8 năm

Cách tính BHXH 1 lần cho người đóng BHXH 4 tháng

Câu hỏi thường gặp khi rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Rút bảo hiểm xã hội 1 lần được bao nhiêu?

Mức hưởng BHXH 1 lần của mỗi người phụ thuộc vào số năm đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Công thức tính đã được hướng dẫn cụ thể ở phía trên.

Bảo hiểm xã hội 1 lần có rút online được không?

Hiện nay, chưa có thông tin về việc người lao động được rút BHXH 1 lần online, bạn hãy liên hệ đến các cơ quan BHXH có chức năng giải quyết thủ tục BHXH 1 lần để được hướng dẫn thêm.

Bảo hiểm xã hội 1 lần có được uỷ quyền rút không?

Căn cứ vào khoản 3 Điều 18 Luật BHXH 2014, người lao động được uỷ quyền cho người khác nhận hộ BHXH 1 lần. Khi thực hiện nhờ uỷ quyền, phải chuẩn bị giấy uỷ quyền theo mẫu 13-HSB hoặc hợp đồng uỷ quyền có công chứng của Văn phòng công chứng.

Bảo hiểm xã hội là chính sách an sinh xã hội dài hạn, do vậy chúng tôi khuyên người lao động nên cân nhắc kỹ về quyền lợi trước khi quyết định rút bảo hiểm xã hội 1 lần.