Bảo hiểm xã hội năm nay có những gì thay đổi?

Luật và quyền lợi bảo hiểm xã hội là mối quan tâm lớn của nhiều người lao động và người dân khi tham gia. Đặc biệt, bảo hiểm xã hội năm 2022 sẽ có nhiều thay đổi có tác động trực tiếp đến đời sống hiện tại cũng như sau này của những người tham gia.

Luật bảo hiểm xã hội 

Bộ luật Lao động 2019 là bộ luật được áp dụng từ ngày 01/01/2021 với các chính sách được thay đổi, chỉnh sửa, bổ sung thêm quy định khác hơn so với Luật BHXH năm 2014.

Bộ luật Lao động 2019 quy định phạm vi điều chỉnh của Quốc hội với những nội dung về BHXH: Chính sách, chế độ của BHXH, trách nhiệm và quyền của các tổ chức bảo hiểm lao động, cơ quan BHXH, những cá nhân liên quan đến BHXH, người sử dụng lao động và người lao động tham gia BHXH, quỹ BHXH, đại diện người lao động tham gia BHXH, các tổ chức sử dụng lao động, các thủ tục BHXH cũng như sự quản lý của Nhà nước về chế độ này.

Đối tượng áp dụng tham gia bảo hiểm xã hội mới nhất hiện nay

Căn cứ vào các quy định hiện hành và Bộ luật Lao động 2019 được áp dụng từ ngày 01/01/2021. Những đối tượng sau sẽ tham gia đóng BHXH:

- Người lao động là công dân Việt Nam đang tham gia đóng BHXH bắt buộc:

• Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) xác định thời hạn hoặc không xác định thời hạn, HĐLĐ được ký kết giữa người sử dụng lao động và người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định pháp luật về lao động;
• Cán bộ, công chức, viên chức, quan chức;
• Các cá nhân làm công tác trong những tổ chức cơ yếu, quốc phòng, công an;
• Sĩ quan, quân nhân, quân đội nhân dân, hạ sĩ,...
• Người đang làm việc ở nước ngoài theo HĐLĐ được quy định tại Luật người lao động Việt Nam;
• Người quản lý doanh nghiệp, hệ điều hành hợp tác xã có hưởng lương.

- Công dân nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam được tham gia BHXH theo đúng quy định nếu có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề theo đúng quy định do cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam cấp.

- Người sử dụng lao động tham gia BHXH bắt buộc.

- Người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam đủ 15 tuổi trở lên và không nằm trong nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Đọc thêm:

Hướng dẫn điền mẫu đơn xin đóng BHXH mới nhất

Lợi ích khi tham gia BHXH

Các chế độ bảo hiểm xã hội 2022

Luật BHXH mới nhất quy định về những chế độ người lao động được hưởng khi tham gia:

- Người lao động tham gia BHXH bắt buộc được hưởng các chế độ:

• Chế độ ốm đau;
• Chế độ thai sản;
• Chế độ hưu trí;
• Chế độ tử tuất;
• Chế độ tai nạn lao động - Bệnh nghề nghiệp.

Những chế độ người lao động được hưởng khi tham gia BHXH bắt buộc

- Người dân tham gia BHXH tự nguyện được hưởng các chế độ:

• Chế độ hưu trí;
• Chế độ tử tuất.

- Bảo hiểm thất nghiệp:

• Trợ cấp thất nghiệp;
• Hỗ trợ học nghề;
• Hỗ trợ tìm việc làm.

Nguyên tắc khi tham gia bảo hiểm xã hội

• Mức đóng BHXH bắt buộc của người lao động dựa vào mức tiền lương hàng tháng;
• Mức đóng BHXH tự nguyện của người lao động dựa vào mức thu nhập cơ sở hàng tháng do người lao động tự lựa chọn;
• Mức hưởng chế độ BHXH sẽ phụ thuộc vào thời gian đóng của mỗi người, mức đóng cũng như điều kiện nhận quyền lợi của từng chế độ;
• Người lao động tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện sẽ được hưởng chế độ lương hưu, tử tuất nếu đủ thời gian đóng BHXH theo quy định;
• Quỹ BHXH được quản lý tập trung, công khai minh bạch, rõ ràng, được sử dụng đúng mục đích, chủ động hạch toán độc lập theo quỹ thành phần. Các nhóm đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định và các nhóm chủ sở hữu lao động được thực hiện chế độ tiền lương quyết định;
• Việc thực hiện BHXH phải thuận tiện, đơn giản, chính xác, tạo điều kiện cho người lao động được hưởng đầy đủ quyền lợi.

Cơ quan quản lý bảo hiểm xã hội

• Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về BHXH;
• Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội chịu trách nhiệm quản lý BHXH với Chính phủ;
• Uỷ ban nhân dân cáp cấp thực hiện quản lý BHXH trong phạm vi địa phương theo phân cấp của Chính phủ.

Bảo hiểm xã hội 2022 có gì thay đổi?

Nhiều chính sách, chế độ mới được áp dụng từ ngày 01/01/2022 với những quyền lợi tốt cho người lao động. Cụ thể như sau:

Tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động

Từ năm 2022, tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường sẽ có sự thay đổi theo hướng tăng. Cụ thể:

• Đối với lao động nam: Từ đủ 60 tuổi 06 tháng (Tăng 3 tháng so với năm 2021)
• Đối với lao động nữ: Từ đủ 55 tuổi 08 tháng (Tăng 4 tháng so với năm 2021).

Thay đổi cách tính lương hưu của lao động nam

Lương hưu năm 2022 vẫn được tính theo công thức: Lương hưu = Tỉ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng Bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, cách xác định tỉ lệ hưởng lương hưu đối với lao động nam sẽ có sự điều chỉnh như sau:

• Lao động nam nghỉ hưu năm 2022 phải đóng BHXH đủ 20 năm mới được tính hưởng tỷ lệ 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
• Lao động nam phải đóng BHXH từ đủ 35 năm trở lên để được hưởng lương hưu tỷ lệ tối đa 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH

Tăng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội

Căn cứ theo Nghị định 108/2021/NĐ-CP, từ ngày 1/1/2022, điều chỉnh tăng thêm 7,4% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng của tháng 12 năm 2021 đối với các đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định này. Theo đó:

• Những người đang nhận lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng trước ngày 01/01/2022 sẽ được tăng 7,4% mức hưởng so tháng 12/2021.
• Sau khi tăng 7,4% mà mức hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng của người nghỉ hưu trước năm 1995 vẫn thấp hơn 2,5 triệu đồng thì họ còn được tăng thêm với mức:
  • Tăng thêm 200.000 đồng/tháng đối với những người có mức lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng từ 2.3 triệu đồng/người/tháng trở xuống
  • Tăng lên bằng 2,5 triệu đồng/người/tháng với người có mức hưởng từ 2,3 triệu đồng đến dưới 2,5 triệu đồng/người/tháng.

Điều chỉnh tăng thêm 7,4% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội

Tăng mức đóng BHXH tự nguyện 

Từ ngày 1/1/2022, mức đóng BHXH tự nguyện sẽ thay đổi căn cứ vào Nghị quyết 07/2021 của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025.

Cụ thể, mức chuẩn nghèo từ đầu năm 2022 áp dụng với khu vực nông thôn là 1.500.000 đồng/tháng. Do đó, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 330.000 đồng mỗi tháng. Ngoài ra, số tiền hỗ trợ hàng tháng của Nhà nước với người đóng BHXH tự nguyện cũng sẽ tăng lên theo từng đối tượng:

• Hộ nghèo là 99.000 đồng (tăng 52.800 đồng);
• Hộ cận nghèo là 82.500 đồng/tháng (tăng 44.000 đồng)
• Các đối tượng khác là 33.000 đồng/tháng (tăng 17.600 đồng). 

Cập nhật mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện để nắm chi tiết mức đóng cho từng nhóm đối tượng trong năm 2022.

Thay đổi mức đóng BHXH của doanh nghiệp và người lao động

Căn cứ vào các văn bản pháp luật gồm: Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, Nghị định số 58/2020/NĐ-CP, Nghị định 143/2018/NĐ-CP, Nghị quyết 68/NQ-CP, Nghị quyết 116/NQ-CP, mức đóng bảo hiểm xã hội năm 2022 sẽ có sự thay đổi liên tục theo các mốc thời gian. Cập nhật ngay mức đóng BHXH năm 2022 để nắm rõ các thay đổi này.

Khi nghỉ việc lao động nước ngoài được rút BHXH 1 lần

Căn cứ theo Nghị định 143/2018/NĐ-CP, chế độ BHXH 1 lần của người lao động nước ngoài sẽ được áp dụng từ ngày 01/01/2022. Theo đó, khoản 6 Điều 9 Nghị định này quy định, người lao động nước ngoài tham gia BHXH sẽ được lấy BHXH 1 lần khi có yêu cầu nếu thuộc một trong các trường hợp:

• Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
• Đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
• Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam.
• Bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.

Sau khi chấm dứt hợp đồng lao động nếu có nhu cầu rút BHXH 1 lần, người lao động nước ngoài có thể làm hồ sơ đề nghị hưởng theo quy định.

Trên đây là những thông tin tổng quan về bảo hiểm xã hội năm 2022, đồng thời cập nhật những thay đổi mới nhất được áp dụng từ ngày 01/01/2022. Hy vọng chúng tôi đã đem đến những thông tin hữu ích cho người lao động quan tâm.