VAFI đề xuất hạ lãi suất tiền gửi về 0%/năm, các chuyên gia kinh tế nói gì?

Mới đây, thì trường tài chính được dịp náo động khi Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) bất ngờ có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành kiến nghị một số giải pháp để hạ dần lãi suất tiền gửi VND về mức 0%/năm.

VAFI: Lãi suất tiền gửi về 0%/năm sẽ kích thích thị trường chứng khoán phát triển

Thông tin trên báo Người lao động cho hay, theo VAFI mức lãi suất này đã được nhiều nền kinh tế phát triển áp dụng, thậm chí có nước còn duy trì lãi suất âm (thu phí tiền gửi). Chính sách này sẽ nhằm bảo đảm lãi suất cho vay cực thấp (2% - 5%), qua đó kích thích hệ thống doanh nghiệp và thị trường chứng khoán phát triển, bảo đảm an sinh xã hội cho người thu nhập thấp.

VAFI nhìn nhận, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã có giải pháp để hạ thấp lãi suất tiền gửi tiết kiệm so với trước kia. Giải pháp này đã làm cho việc gửi tiền tiết kiệm không còn hấp dẫn như trước, vì thế đã xuất hiện dòng tiền khổng lồ đổ vào thị trường chứng khoán có thêm triệu nhà đầu tư mới.

Cũng theo VAFI, điều này hoàn toàn phù hợp với giai đoạn dịch bệnh như hiện nay. Lúc này, thị trường chứng khoán phát triển đã giúp cho hệ thống ngân hàng và cộng đồng doanh nghiệp trong nước tồn tại phát triển. Qua đó có thêm nhiều khả năng chống chọi với những khó khăn mới. VAFI cho rằng Việt Nam có nhiều tiền đề khách quan vững chắc để hạ nhanh lãi suất tiền gửi về 0%.

VAFI đề xuất hạ lãi suất tiền gửi về mức 0%/năm

Thậm chí để hiện thực hóa việc giảm lãi suất về 0%, VAFI hiến kế: Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng Luật Thuế tài sản theo hướng hạn chế mạnh dòng tiền đầu cơ chảy vào thị trường bất động sản, đồng thời kiểm soát để không cho tăng giá đất, áp dụng thu thuế tài sản lũy tiến từ căn nhà thứ hai trở đi với phương châm ban đầu có thể ở mức thấp đủ để ngăn ngừa dòng tiền đầu cơ sau đó tăng dần như thông lệ các nước. Giải pháp này là điều kiện tiên quyết để hạ nhanh lãi suất tiền gửi tiết kiệm.

Với đề xuất này, VAFI kỳ vọng việc đẩy lãi suất huy động về mức 0% sẽ kéo giảm lãi suất cho vay, kích thích hệ thống doanh nghiệp và thị trường chứng khoán phát triển.

Các chuyên gia kinh tế nói gì?

Trước đề xuất giảm lãi suất tiền gửi về mức 0%, rất nhiều chuyên gia kinh tế đã đưa ra ý kiến của mình. Trong đó đa phần là những ý kiến phản bác, cho rằng đề xuất này phi thực tế, hoàn toàn không phù hợp với môi trường tài chính tại Việt Nam.

Cụ thể, chia sẻ trên báo Thanh niên, PGS-TS Vũ Sỹ Cường, Phó trưởng bộ môn phân tích chính sách tài chính (Học viện Tài chính) cho rằng, chỉ cần lãi suất tiền gửi thấp hơn lạm phát là dòng tiền lập tức chảy ra khỏi ngân hàng. Các nước có lãi suất tiền gửi thấp là do họ ít lạm phát, hoặc mức lạm phát cực thấp. Việt Nam đang trong bối cảnh có nguy cơ lạm phát cao, giảm lãi suất tiền gửi xuống 0% là một “nước đi không giống ai”. Thậm chí PGS-TS Vũ Sỹ Cường còn cho rằng, đây là một đề xuất “không hiểu gì về tiền tệ”.

Cùng chung quan điểm, TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia đưa ra nhận định, đề xuất này của VAFI là thiếu cơ sở và không khả thi. Việc so sánh lãi suất danh nghĩa quốc tế như của VAFI là khập khiễng vì mức độ rủi ro của Việt Nam cao hơn so với đa số các nước trong khu vực.

TS Cấn Văn Lực cho rằng, đề xuất này thiếu cơ sở và không khả thi

Theo phân tích của TS Cấn Văn Lực, giả sử đưa được lãi suất tiền gửi VND về 0%, trong khi lạm phát vẫn khoảng 3,5%, thì người dân cũng không mấy mặn mà gửi tiền vào ngân hàng vì còn có nhiều kênh đầu tư khác hấp dẫn hơn. Lúc này, hệ thống ngân hàng thiếu tiền gửi sẽ dẫn đến rủi ro thanh khoản, không có đủ tiền để đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế.

Còn theo chuyên gia kinh tế tài chính Bùi Kiến Thành, ông cho rằng đề xuất của VAFI có thể xuất phát từ việc sốt ruột cho nguồn tiền của doanh nghiệp trong bối cảnh đang dần kiệt quệ vì dịch bệnh. Tuy nhiên, do không phù hợp thực tế, điều này vô tình lại gây tác dụng ngược, ảnh hưởng lớn tới sức huy động vốn của doanh nghiệp.

Có thể thấy sau đề xuất của VAFI, rất nhiều ý kiến trái chiều đã được đưa ra. Đề xuất hạ lãi suất tiền gửi về mức 0%/năm đã gây "sốc" đối với thị trường tài chính. Nhiều người đặt câu hỏi trước sự khả quan của đề xuất này.