Bình ổn giá là gì? Khi nào cần bình ổn giá?

Bình ổn giá là gì?

Căn cứ vào khoản 10 Điều 4 Luật Giá 2012, bình ổn giá được định nghĩa như sau:

"Bình ổn giá là việc Nhà nước áp dụng biện pháp thích hợp về điều hòa cung cầu, tài chính, tiền tệ và biện pháp kinh tế, hành chính cần thiết khác để tác động vào sự hình thành và vận động của giá, không để giá hàng hóa, dịch vụ tăng quá cao hoặc giảm quá thấp bất hợp lý."

Như vậy, chỉ có Nhà nước mới có quyền thực hiện các hoạt động chung nhằm bình ổn giá, đưa giá cả về mức hợp lý hơn để ổn định cuộc sống của người dân. Từ đó, giúp thị trường lưu thông tốt hơn, hạn chế lạm phát.

Xăng dầu là mặt hàng đang được Nhà nước và Chính phủ đẩy mạnh bình ổn giá

Khi nào cần thực hiện bình ổn giá?

Điều 16 Luật Giá 2012 quy định về những trường hợp cần thực hiện bình ổn giá:

• Khi giá hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục quy định tại khoản 2 Điều 15 của Luật này có biến động bất thường;
• Khi mặt bằng giá biến động ảnh hưởng đến ổn định kinh tế - xã hội.

Tóm lại, nếu giá hàng hoá có những biến động bất thường hoặc mặt bằng giá gây ảnh hưởng tới kinh tế - xã hội thì cần thực hiện bình ổn giá.

Danh mục hàng hoá, dịch vụ thực hiện bình ổn giá

Danh mục hàng hoá, dịch vụ cần thực hiện bình ổn giá được nêu rõ trong khoản 2 Điều 15 Luật Giá 2012:

"a) Xăng, dầu thành phẩm;

1. b) Điện;
2. c) Khí dầu mỏ hóa lỏng;
3. d) Phân đạm; phân NPK;

đ) Thuốc bảo vệ thực vật theo quy định của pháp luật;

1. e) Vac-xin phòng bệnh cho gia súc, gia cầm;
2. g) Muối ăn;
3. h) Sữa dành cho trẻ em dưới 06 tuổi;
4. i) Đường ăn, bao gồm đường trắng và đường tinh luyện;
5. k) Thóc, gạo tẻ thường;
6. l) Thuốc phòng bệnh, chữa bệnh cho người thuộc danh mục thuốc chữa bệnh thiết yếu sử dụng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật."

Những hàng hoá, dịch vụ cần bình ổn giá đều là những mặt hàng thiết yếu, tác động trực tiếp đến đời sống và sản xuất của người dân, hay những sản phẩm cần thiết cho trẻ nhỏ, thuốc chữa bệnh,...

Biện pháp bình ổn giá thị trường

Những biện pháp bình ổn giá được áp dụng khi giá cả có dấu hiệu bất thường, ảnh hưởng đến đời sống của người dân:

• Điều hòa cung cầu hàng hoá sản xuất trong nước và hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu; hàng hoá giữa các vùng, các địa phương trong nước thông qua việc tổ chức lưu thông hàng hóa; mua vào hoặc bán ra hàng dự trữ quốc gia, hàng dự trữ lưu thông;
• Các biện pháp về tài chính, tiền tệ phù hợp với quy định của pháp luật;
• Trong trường hợp cần thiết, lập quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng cần bình ổn giá thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá nhằm mục tiêu hỗ trợ cho bình ổn giá; sử dụng quỹ bình ổn giá khi giá của hàng hóa, dịch vụ đó biến động bất thường hoặc tác động xấu đến nền kinh tế và đời sống. Quỹ bình ổn giá được thành lập từ những nguồn sau:
  • Trích từ giá hàng hóa, dịch vụ;
  • Tự nguyện đóng góp của tổ chức, cá nhân;
  • Viện trợ của nước ngoài;
  • Các nguồn tài chính hợp pháp khác.

Trong đó, Chính phủ sẽ đưa ra những quy định chi tiết về mặt hàng nào được thành lập quỹ bình ổn giá, quản lý cũng như sử dụng quỹ bình ổn giá.

• Đăng ký giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc diện bình ổn giá. Các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh chỉ thực hiện đăng ký giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc diện bình ổn giá trong thời gian Nhà nước áp dụng biện pháp bình ổn giá;
• Kiểm tra yếu tố hình thành giá; kiểm soát hàng hoá tồn kho; kiểm tra số lượng, khối lượng hàng hóa hiện có;
• Áp dụng biện pháp hỗ trợ về giá phù hợp với quy định của pháp luật và cam kết quốc tế;
• Định giá cụ thể, giá tối đa, giá tối thiểu hoặc khung giá phù hợp với tính chất của từng loại hàng hóa, dịch vụ theo các nguyên tắc, căn cứ, phương pháp quy định tại Luật này.

Căn cứ theo tình hình hiện trạng của mỗi lần bất ổn giá mà Nhà nước sẽ áp dụng một hoặc nhiều biện pháp bình ổn giá phù hợp, sao cho đạt hiệu quả cao nhất.

Bình ổn giá luôn là hoạt động quan trọng và cần thiết được Nhà nước thực hiện khi gặp những tình huống bất ổn về giá.