Thị trường chung (Common Market) là gì? Ưu nhược điểm của thị trường chung

Thị trường chung là gì?

Thị trường chung là một hình thức liên kết kinh tế giữa các nước áp dụng nhiều biện pháp tương tự như liên minh thuế quan trong quan hệ thương mại, đồng thời cho phép di chuyển tự do tư bản, lao động giữa các thành viên và tạo lập một thị trường thống nhất.

Trong tiếng Anh, thị trường chung được gọi là Common Market.

Từ đầu năm 1993, EU đã thiết lập một thị trường trường chung đảm bảo việc tự do lưu thông hàng hoá, dịch vụ, con người, đồng vốn giữa các quốc gia thành viên.

Ngoài việc tự do lưu thông hàng hoá, dịch vụ, đồng vốn, con người giữa các khối trong cùng thị trường thì các nước tham gia cũng phải đảm bảo tuân thủ một chính sách thương mại chung khi quan hệ giao thương với các nước khác (ngoài khối chung châu Âu).

Hoặc một thị trường chung khác của các nước phía Nam Mỹ Latinh (Southern Common Market - MERCOSUR), bao gồm các quốc gia như Argentina, Brazil, Uruguay và Paraguay. Thị trường chung phía Nam đặt ra mục tiêu củng cố hợp tác kinh tế trong khu vực cũng như tạo ra những cơ hội đầu tư giữa các thành viên trong cùng khu vực địa lý.

Một ví dụ về thị trường chung

Điều kiện xác nhận thị trường chung

Một thị trường chung được xác nhận sẽ phải thỏa mãn 3 điều kiện sau:

• Các nước tham gia thị trường chung cần đảm bảo loại bỏ rào cản về thuế quan, hạn ngạch, xuất - nhập khẩu.
• Khi tham gia thị trường chung, các hạn chế thương mại như thuế quan đối với những nước khác sẽ được các nước thành viên của thị trường cùng nhau áp dụng.
• Các yếu tố sản xuất (đồng vốn, nguồn lao động, nguồn nguyên liệu,...) sẽ được phép di chuyển tự do mà không gặp hạn chế giữa các quốc gia thành viên.

Lưu ý: Chỉ cần có một trong ba điều kiện không được thoả mãn thì thị trường đó không phải thị trường chung.

Ưu - nhược điểm của thị trường chung

Ưu điểm của thị trường chung:

• Được tự do di chuyển hàng hoá, dịch vụ, con người, đồng vốn

Khi các yếu tố sản xuất được dịch chuyển tự do trong cùng thị trường mà không gặp cản trở của biên giới quốc gia, sẽ tạo điều kiện cho các hoạt động sản xuất phát triển, gia tăng giá trị kinh tế, đóng góp và sự phát triển chung của thị trường.

• Đạt được hiệu quả trong sản xuất

Các yếu tố sản xuất sẽ được phân bổ hiệu quả đến những nơi có thế mạnh, tạo sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Mở ra cơ hội cho một thị trường kinh tế hiệu quả, những công ty kém hiệu quả sẽ bị đào thải trước những cuộc cạnh tranh khốc liệt.

Từ đó, nhiều doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi bởi đang hoạt động trong một nền kinh tế có quy mô và nhiều lợi nhuận, đổi mới.

Nhược điểm của thị trường chung:

• Giảm khả năng cạnh tranh

Trước đây, khi các doanh nghiệp gặp khó khăn có thể được Chính phủ bảo vệ và trợ cấp để duy trì trong bối cảnh cạnh tranh. Tuy nhiên, khi xuất hiện sự di cư của yếu tố sản xuất trong thị trường chung dễ dẫn đến cản trở kinh tế của quốc gia đó, khiến cho tình trạng thất nghiệp gia tăng.

• Chuyển hướng dòng chảy thương mại

Chuyển hướng dòng chảy thương mại xảy ra khi có nhiều thành viên trong thị trường chung hoạt động hiệu quả, nhưng họ lại phải chịu những quy định chung của thị trường chung khi giao dịch với các nước ngoài khối, làm giảm khả năng cạnh tranh. Từ đó, họ muốn ra khỏi thị trường chung.

Tóm lại, việc tham gia thị trường chung cũng có nhiều ưu điểm, song vẫn tồn tại những nhược điểm khiến các nước phải phân vân. Nếu đã quyết định tham gia thị trường chung, chắc chắn các nước phải chấp nhận luật chơi có cả lợi và hại.