Chính phủ điện tử - Giải pháp công nghệ kết nối chính phủ và người dân dễ dàng

Chính phủ điện tử là gì?

Chính phủ điện tử là việc ứng dụng công nghệ thông tin và phương tiện truyền thông để giúp chính phủ làm việc hiệu quả hơn. Chính phủ điện tử cung cấp các dịch vụ qua Internet, thiết bị không dây,... để người dân dễ dàng tương tác với chính phủ. Đồng thời, chính phủ cũng thuận tiện cung cấp thông tin tới người dân hơn.

Chính phủ điện tử

Mục tiêu của chính phủ điện tử

Chính phủ điện tử đặt ra những mục tiêu lớn trong việc thúc đẩy một chính phủ hoạt động hiệu quả hơn, vì dân hơn:

• Là một cuộc cách mạng về thay đổi phương thức hoạt động của chính phủ cũng như các cơ quan nhà nước khác: Đẩy mạnh các hoạt động trực tuyến thay thế cho phương pháp hoạt động trực tiếp truyền thống tại các cơ quan ở địa phương, trụ sở công.
• Giúp chính phủ và các cơ quan nhà nước nâng cao năng lực quản lý: Triển khai những phương thức lãnh đạo mới, quản lý dữ liệu chặt chẽ, nhanh chóng nắm bắt thông tin và có giải pháp kịp thời,...
• Cải thiện và nâng cao năng suất làm việc với các dịch vụ công: Tinh gọn thủ tục, tối ưu thời gian hoạt động, xây dựng bộ máy nhà nước minh bạch và hiện đại.
• Tiết kiệm chi phí nhân sự khi phần nào cắt giảm các thủ tục trực tiếp, từ đó giảm phí các dịch vụ cho người dân, doanh nghiệp,...
• Phương thức hiện đại, kết nối người dân, doanh nghiệp trực tiếp tương tác với chính phủ và các cơ quan nhà nước dù ở bất cứ đâu. Ghi nhận một cách minh bạch, chính xác những ý kiến đóng góp của người dân trong các hoạt động lấy ý kiến chung.

Hình thức hoạt động của chính phủ điện tử

Hiện nay, chính phủ điện tử hoạt động với nhiều hình thức đa dạng:

• Qua thư điện tử: Sử dụng Email là cách tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức khi chính phủ thực hiện các hoạt động. Một chiếc email gửi đi truyền tải thông báo mà chính phủ muốn gửi gắm tới người dân hay những người đang yêu cầu hỗ trợ nhanh chóng hơn so với phương pháp gửi thư truyền thống. Đặc biệt, trong bộ máy quản lý nhà nước hiện nay, chính phủ yêu cầu các nhân viên làm việc đều phải có Email để thuận tiện trao đổi thông tin.
• Mua sắm công được thực hiện qua dịch vụ trực tuyến đảm bảo tính minh bạch khi sử dụng chi phí của chính phủ. Đặc biệt tiết kiệm về thời gian và chi phí.
• Tra cứu và cập nhật thông tin trực tuyến: Nhờ mạng lưới Internet, chính phủ sẽ nhanh chóng truyền đạt các thông tin, sự kiện về kinh tế, văn hoá, chính trị, xã hội, chủ trương chính sách đến với doanh nghiệp, người dân. Ngoài ra, còn có thể gửi hướng dẫn cách xử lý thủ tục hành chính cho người dân.
• Trao đổi dữ liệu điện tử: Đây là một hệ thống truyền tải dữ liệu từ máy tính này sang máy tính khác với một quy trình đơn giản, tiện lợi. Việc này chắc chắn giúp chính phủ tiết kiệm chi phí và thời gian, tránh khỏi sai sót. Đặc biệt, sử dụng hệ thống này có tính bảo mật cao.

Hoạt động của chính phủ điện tử

Chính phủ điện tử cung cấp những dịch vụ gì?

Chính phủ điện tử đang cung cấp các dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp:

Chính phủ điện tử cung cấp dịch vụ cho người dân

• Chính phủ điện tử cung cấp các dịch vụ trực tiếp cho người dân về việc hoàn thành các thủ tục giấy tờ như giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, xác nhận tạm trú, giấy phép lái xe, nộp thuế,... Ngoài ra, còn hỗ trợ người dân trong những dịch vụ cơ bản như y tế, giáo dục và những thông tin cần thiết khác.
• Đối với các dịch vụ công cho người dân, chính phủ đặt mục tiêu hàng đầu là giảm chi phí các dịch vụ này, đảm bảo sự lưu thông liên lạc ở mức tốt nhất giữa chính phủ và người dân. Như vậy, người dân sẽ tiết kiệm được thời gian và chi phí khi thực hiện giao dịch.
• Chính phủ trực tuyến sẽ đăng các biểu mẫu dịch vụ công lên website và người dân dễ dàng tải xuống để sử dụng. Điều này khẳng định các chức năng của chính phủ đã trở nên hữu ích hơn đối với người dân.

Chính phủ điện tử cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp

• Ngoài các dịch vụ công cho người dân, chính phủ điện tử còn triển khai các dịch vụ công cho doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh. Cụ thể liên quan đến việc truyền tin các chính sách, quy định và thể chế; truy xuất những thông tin kinh doanh (phát triển đô thị, quy hoạch sử dụng đất, xây dựng, đấu thầu,...), đăng các mẫu đơn để doanh nghiệp tải về sử dụng, đăng ký kinh doanh, gia hạn giấy phép, cấp phép và nộp thuế.
• Những dịch vụ công đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh, để các dự án, hợp đồng của chính phủ rất công bằng, minh bạch để hỗ trợ phát triển kinh doanh, chủ yếu là kinh doanh vừa và nhỏ. Điển hình là việc giảm tải các thủ tục hành chính công, rút ngắn thời gian phê duyệt đối với những yêu cầu của doanh nghiệp.
• Một dịch vụ cao cấp hơn do chính phủ điện tử cung cấp là việc mua sắm điện tử. Các nhà cung cấp sản phẩm sẽ trao đổi online với chính phủ để tiến hành mua sắm sản phẩm/dịch vụ cho chính phủ. Luôn phải đảm bảo quá trình đấu thầu mua sắm sản phẩm/dịch vụ cho chính phủ minh bạch, khuyến khích những doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng tham gia đấu thầu. Với quy trình đấu thầu trực tiếp, chính phủ sẽ tiết kiệm được phần chi phí cho môi giới trung gian và chi phí hành chính.

Chính phủ điện tử cung cấp dịch vụ cho cán bộ công chức để phục vụ người dân và doanh nghiệp

• Đây là hệ thống gồm các dịch vụ, giao dịch trong mối quan hệ của chính phủ và công chức, viên chức.
• Hệ thống cho phép công chức, viên chức truy cập vào để cập nhật các thông tin chính sách lương thưởng, lợi ích, nắm bắt các cơ hội học tập và đào tạo, kiểm tra ngày nghỉ phép, kiểm tra lịch sử thanh toán lương.
• Hệ thống đã cung cấp lượng kiến thức điện tử cho nhân viên và thúc đẩy họ chia sẻ với nhau những kiến thức tốt. Đặc biệt còn giúp cho cung ứng nguồn nhân lực cho những công việc này.

Chính phủ điện tử cung cấp dịch vụ trao đổi giữa cơ quan trong Chính phủ với nhau và giữa các Chính phủ

• Dịch vụ công này cho phép các cấp, các ngành, tổ chức, bộ máy nhà nước cũng như các cơ quan chính phủ dễ dàng tương tác, phối hợp và làm việc hiệu quả với nhau để điều hành cũng như quản lý nhà nước một cách tốt nhất. Những thông tin được cung cấp liên quan đến chính sách bồi thường, những cơ hội đào tạo học tập, những lợi ích và luật dân quyền.
• Hệ thống này được áp dụng cho cả 2 cấp là cấp nội bộ và cấp quốc tế. Cấp nội bộ thể hiện giao dịch giữa chính phủ và chính quyền địa phương và những tổ chức có liên quan. Cấp quốc tế chỉ những giao dịch giữa các chính phủ với nhau, cùng làm việc, cùng xây dựng cơ sở dữ liệu và tài nguyên chung cho tất cả các quốc gia thành viên.
• Hệ thống này phấn đấu đạt mục đích cuối cùng là tăng cường, cải thiện quy trình tổ chức liên chính phủ bằng việc áp dụng công nghệ thông tin nhằm tiết kiệm chi phí và thời gian.

Xây dựng chính phủ điện tử ở Việt Nam

Việt Nam rất coi trọng việc xây dựng chính phủ điện tử. Chỉ tính riêng năm 2019, chính phủ điện tử Việt Nam có chỉ số phát triển xếp hạng 6 trong ASEAN, đồng thời đứng thứ 88/193 quốc gia trên toàn thế giới.

Cho tới hiện nay, chính phủ điện tử của Việt Nam đã trải qua 4 giai đoạn phát triển:

• Giai đoạn 1: Chính phủ điện tử Việt Nam đã phủ sóng sự hiện diện bằng việc xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin đơn giản, cung cấp cho người dân phương pháp truy cập và tìm kiếm thông tin. Đặc biệt, tạo cơ sở dữ liệu nền tảng với mục đích cơ bản là cung cấp thông tin. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, người dùng chưa thể trao đổi thông tin với chính phủ và những người khác.
• Giai đoạn 2: Hoàn thiện quá trình đồng bộ chuyển đổi dữ liệu, ngoài ra còn tích hợp thêm website để mọi người có cơ hội tương tác với chính phủ và những người khác. Ở giai đoạn này, các thông tin và chức năng trên web còn hạn chế nên mức hỗ trợ người dân vẫn chưa cao.
• Giai đoạn 3: Chính phủ điện tử Việt Nam đã bổ sung thêm nhiều tính năng để công dân hoàn thiện các giao dịch điện tử trong vòng 24h và ở bất cứ đâu. Hơn nữa, mức độ tương tác cũng được tăng lên khá nhiều so với giai đoạn trước, tuy vậy không tránh khỏi các hoạt động này vẫn đang diễn ra chủ yếu là một chiều.
• Giai đoạn 4: Đây là giai đoạn của sự chuyển đổi khi công nghệ thông tin được ứng dụng mạnh mẽ hơn. Chính phủ điện tử đã quản lý được mối quan hệ khách hàng để đáp ứng những nhu cầu đặt ra, xử lý các vấn đề.

Hệ thống chính phủ điện tử ở Việt Nam

Tóm lại, chính phủ điện tử là một giải pháp công nghệ trong thời đại mới kết nối chính phủ và người dân một cách dễ dàng, hiệu quả, tiết kiệm và tối ưu chi phí, thời gian, góp phần phát triển đất nước tốt hơn.