Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là ai?

Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là ai?

Căn cứ Khoản 1, Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là:

• Cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp
• Đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

Tòa án, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng khác có quyền chỉ định người đại diện theo pháp luật tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.

Người đại diện theo pháp luật là gì?

3 đặc điểm của người đại diện theo pháp luật

Có thể có 1 hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật

Căn cứ Khoản 2, Điều 12, Luật Doanh nghiệp 2020 thì công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Theo đó, trong điều lệ công ty sẽ quy định cụ thể về:

• Số lượng người đại diện theo pháp luật.
• Chức danh quản lý của người đại diện theo pháp luật.
• Quyền, nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật

Lưu ý:

• Nếu công ty có nhiều hơn 1 người đại diện theo pháp luật thì Điều lệ công ty quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của từng người đại diện theo pháp luật. 

• Nếu trong Điều lệ công ty chưa có quy định cụ thể về việc phân chia quyền và nghĩa vụ của từng người đại diện theo pháp luật thì mỗi người đại diện theo pháp luật của công ty đều là đại diện đủ thẩm quyền của doanh nghiệp trước bên thứ ba.
• Tất cả người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm liên đới đối với thiệt hại gây ra cho doanh nghiệp theo quy định của pháp luật

Có ít nhất 1 người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam

Căn cứ Khoản 3, Điều 12, Luật Doanh nghiệp 2020 thì doanh nghiệp phải đảm bảo luôn có ít nhất 1 người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam. Nếu doanh nghiệp chỉ còn lại 1 người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam thì khi người đó xuất cảnh khỏi Việt Nam thì phải làm thủ tục ủy quyền cho cá nhân khác cư trú tại Việt Nam thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật. Tuy nhiên, người đại diện theo pháp luật vẫn phải chịu trách nhiệm về việc thực hiện quyền và nghĩa vụ đã ủy quyền.

Lưu ý: Nếu hết thời hạn ủy quyền mà người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chưa trở lại Việt Nam và không có ủy quyền khác thì:

- Với các doanh nghiệp tư nhân: Người được ủy quyền tiếp tục thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật cho đến khi họ trở lại làm việc tại doanh nghiệp.

- Với các công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, người được ủy quyền tiếp tục thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật cho đến khi họ trở lại làm việc tại công ty hoặc cho đến khi chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị quyết định cử người khác làm người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.

Trường hợp phải phải thay thế người đại diện theo pháp luật

Căn cứ Khoản 5, Điều 12, Luật Doanh nghiệp 2020, nếu doanh nghiệp chỉ còn 1 người đại diện theo pháp luật mà người đó thuộc 1 trong 10 trường hợp dưới đây thì chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị phải cử người khác làm người đại diện theo pháp luật của công ty:

• Vắng mặt tại Việt Nam quá 30 ngày mà không ủy quyền cho người khác thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình.
• Chết
• Mất tích
• Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự
• Bị tạm giam
• Đang chấp hành hình phạt tù
• Đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc.
• Bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự
• Có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
• Bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định.

Lưu ý: Với công ty trách nhiệm hữu hạn có hai thành viên, nếu có thành viên là cá nhân làm người đại diện theo pháp luật của công ty thuộc 1 trong 10 trường hợp trên thì thành viên còn lại sẽ làm người đại diện theo pháp luật của công ty cho đến khi có quyết định mới của Hội đồng thành viên về người đại diện theo pháp luật của công ty.

Thay đổi người đại diện theo pháp luật của công ty

Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật

Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật được quy định tại Điều 13, Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:

• Thực hiện quyền và nghĩa vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
• Trung thành với lợi ích của doanh nghiệp
• Không lạm dụng địa vị, chức vụ và sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh, tài sản khác của doanh nghiệp để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác.
• Thông báo kịp thời, đầy đủ, chính xác cho doanh nghiệp về doanh nghiệp mà mình, người có liên quan của mình làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp theo quy định

Lưu ý: Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm cá nhân đối với thiệt hại cho doanh nghiệp nếu vi phạm trách nhiệm theo quy định trên.

Như vậy, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là những người thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ các giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp để yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn… Đây là một chức danh quan trọng của mỗi doanh nghiệp.