Tỷ giá hối đoái cố định tại sao không được các quốc gia áp dụng nhiều?

Tỷ giá hối đoái cố định là gì?

Tỷ giá hối đoái cố định là một tỷ giá mà chính phủ (hay ngân hàng trung ương) thiết lập và duy trì như tỷ giá hối đoái chính thức. Một thiết lập giá sẽ được xác định theo một loại tiền tệ chính trên thế giới (thường là đồng đô la Mỹ, ngoài ra còn có các loại tiền tệ lớn khác như đồng euro, đồng yên Nhật hoặc một giỏ tiền tệ). 

Để duy trì tỷ giá hối đoái trong nước, ngân hàng trung ương mua và bán nội tệ trên thị trường ngoại hối để cố định tỷ giá đồng tiền nước họ.

Tỷ giá hối đoái cố định là gì?

Tại sao tỷ giá hối đoái cố định không được các quốc gia áp dụng?

Một quốc gia quyết định neo đồng tiền của mình để tạo ra một môi trường ổn định cho đầu tư nước ngoài, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển hiện nay. Khi neo giá cố định, nhà đầu tư sẽ luôn biết giá trị của mình đầu tư, không phải lo lắng về biến động hàng ngày. 

Một đồng tiền cố định cũng có thể giúp giảm tỷ lệ lạm phát và tạo ra cầu, mà kết quả từ sự ổn định của tiền tệ. Các quốc gia sử dụng tỷ giá cố định thường có thị trường vốn tương đối đơn giản và các tổ chức điều tiết yếu. Sử dụng tỷ giá cố định giúp tạo ra sự ổn định trong môi trường như vậy.

Tuy nhiên, do việc neo giá là khó khăn để duy trì trong thời gian dài thường có thể dẫn đến cuộc khủng hoảng cán cân thanh toán. Lịch sử tài chính thế giới đã chứng thực điều này do đó mà hầu hết các chính phủ hiện nay đều không sử dụng tỷ giá hối đoái cố định để điều chỉnh nền kinh tế của nước mình.

Thay vào đó, các chính phủ sẽ lựa chọn tỷ giá hối đoái thả nổi hoàn toàn hoặc cố định một phần - Nghĩa là sẽ đánh giá lại tỷ lệ cố định theo định kỳ và có biện pháp điều chỉnh tương ứng. Thông thường điều này gây ra tình trạng mất giá của đồng nội tệ, tuy nhiên do được can thiệp và kiểm soát chặt chẽ bởi cơ quan chức năng nên có thể giảm thiểu được sự hoảng loạn của thị trường. 

Phương pháp này thường được sử dụng trong quá trình chuyển đổi từ cơ chế cố định sang cơ chế thả nổi, và nó cho phép chính phủ để "giữ thể diện" bằng cách tránh tình trạng bắt buộc phải phá giá trong một cuộc khủng hoảng không kiểm soát nổi.

Tại sao tỷ giá hối đoái cố định không được các quốc gia áp dụng?

Đặc trưng của tỷ giá hối đoái cố định khách hàng cần nắm

Tỷ giá hối đoái là một trong những biến số quan trọng có ảnh hưởng tới nhiều nhân tố trong nền kinh tế. Với mỗi chế độ tỷ giá sẽ có những điểm mạnh, yếu khác nhau, tùy vào kinh tế và định hướng của mỗi quốc gia để lựa chọn. Nhìn vào tỷ giá hối đoái có thể đánh giá được khái quát đời sống kinh tế, xã hội của quốc gia. Đối với tỷ giá hối đoái cố định có 4 điểm đặc trưng cơ bản như sau:

• Nhà nước giữ tỷ giá hối đoái ở mức độ cố định bằng cách nếu cung trên thị trường nhỏ hơn cầu ở mức tỷ giá cố định đó thì nhà nước sẽ đảm bảo cung cấp một lượng ngoại tệ bằng đúng lượng dư cầu. Ngược lại, cung trên thị trường lớn hơn cầu ở mức tỷ giá cố định thì nhà nước đảm bảo mua hết số dư cung ngoại tệ. Và ngân hàng nhà nước sẽ thực hiện hoạt động mua bán lượng dư cung hay dư cầu đó với tư cách là người mua bán cuối cùng, người điều phối.
• Việc neo giá cố định không làm thay đổi tỷ giá trên thị trường, đầu cơ không tồn tại, không gây bất ổn đối với nền kinh tế giúp tránh được tình trạng phá giá, giúp tạo một môi trường kinh doanh ổn định cho thương mại và đầu tư quốc tế.
• Xuất nhập khẩu không bị ảnh hưởng bởi đồng tiền ngoại tệ được neo giữ giúp ổn định tỷ giá từ đó giúp ổn định kinh tế vĩ mô từ đó các hoạt động kinh doanh và đầu tư nước ngoài được thúc đẩy
• Khi áp dụng chế độ tỷ giá này sẽ làm cho chính sách tiền tệ bị vô hiệu hóa và nhà nước cam kết cung cấp một lượng ngoại tệ đủ lớn để duy trì tỷ giá.

Tuy nhiên, trong chế độ tỷ giá hối đoái cố định, nếu đồng nội tệ định giá quá thấp thì sức ép về tăng giá sẽ làm cho dự trữ ngoại tệ sụt giảm. Nếu đồng nội địa được định giá quá cao, sức ép giảm giá sẽ khiến cho dự trữ ngoại tệ tăng. Việc này đòi hỏi Ngân hàng Trung ương phải có một lượng ngoại tệ đủ lớn để duy trì tỷ giá và phải thường xuyên giám sát sự biến động của tỷ giá đặc biệt khi có các bất ổn kinh tế - tài chính, chi phí can thiệp và quản lý ngoại hối là không hề nhỏ.

Mặc dù việc cố định tỷ giá đã thành công trong việc ổn định thương mại toàn cầu và thị trường tiền tệ, tuy nhiên nó chỉ được sử dụng tại một thời điểm khi tất cả các nền kinh tế lớn đều tham gia. Trong khi cơ chế thả nổi không phải là không có sai sót, nhưng nó đã được chứng minh là một phương tiện hiệu quả xác định giá trị lâu dài của một loại tiền tệ và tạo ra sự cân bằng trong thị trường quốc tế.