4 trường hợp không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Bảo hiểm xã hội là chính sách an sinh dài hạn và đem lại nhiều quyền lợi về thai sản, ốm đau, hưu trí, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp cho người lao động. Ngoài những đối tượng bắt buộc tham gia BHXH thì cũng có những trường hợp không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Những người không cần tham gia BHXH bắt buộc là ai?

Đối tượng không đóng bảo hiểm xã hội là những ai?

Người lao động thuộc đối tượng không tham gia BHXH bắt buộc

Điều 2 Luật BHXH 2014 quy định về nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, nếu người lao động không nằm trong nhóm này thì không cần tham gia BHXH bắt buộc:

Từ ngày 01/01/2021, Bộ luật Lao động 2019 có hiệu lực nên HĐLĐ theo mùa vụ sẽ không còn. Như vậy, từ năm 2021, những đối tượng sẽ tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:

• Người làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn;
  HĐLĐ được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
• Người làm việc theo HĐLĐ có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
• Cán bộ, công chức, viên chức;
• Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác trong tổ chức cơ yếu;
• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân, sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn,...
• Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
• Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
• Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn;
• Người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia BHXH bắt buộc.

Người lao động không làm việc và không hưởng lương từ 14 ngày trong tháng trở lên

Khoản 4, 5, 6 Điều 42 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định những trường hợp không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc:

• Người lao động không làm việc và không hưởng lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng sẽ không đóng BHXH tháng đó. Đồng thời, khoảng thời gian này cũng không được tính để hưởng BHXH.
• Người lao động nghỉ làm hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì tháng đóng không đóng BHXH bắt buộc. Tuy nhiên vẫn được hưởng quyền lợi BHYT.
• Người lao động nghỉ việc hưởng chế độ thai sản từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì cả người sử dụng lao động và người lao động đều không đóng BHXH trong thời gian đó. Nhưng luật vẫn quy định đây được tính là thời gia tham gia BHXH do cơ quan BHXH đóng BHYT cho người lao động.

Người hưởng chế độ hưu trí và người hưởng trợ cấp mất sức lao động

Người hưởng chế độ hưu trí và người hưởng trợ cấp mất sức lao động được quy định tại khoản 4 Điều 4 Quyết định 595/QĐ-BHXH và khoản 2 Điều 149 Bộ luật Lao động 2019 về những đối tượng không đóng BHXH bắt buộc:

• Người đang được hưởng lương hưu hàng tháng thì không cần đóng BHXH bắt buộc;
• Các bộ cấp xã, phường, thị trấn đang hưởng mức trợ cấp hàng tháng;
• Người đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hàng tháng;
• Quân nhân, công an nhân dân, người đang làm công tác cơ yếu đang hưởng chế độ trợ cấp hàng tháng.

Người lao động đang trong thời gian thử việc

Điều 24 Bộ luật Lao động 2019 có hiệu lực từ 01/01/2021, người lao động thử việc có thể ký HĐLĐ hoặc hợp đồng thử việc. Ngoài ra, khoản 2 Điều này cũng chỉ ra: Trong hợp đồng thử việc không nhắc đến việc đóng BHXH.

Do đó, những người lao động trong thời gian thử việc nếu ký HĐLĐ thì phải đóng BHXH bắt buộc, còn nếu ký hợp đồng thử việc thì không cần tham gia.

Tuy nhiên, những trường hợp trên đây đều có thể đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tại cơ quan BHXH cấp quận/huyện để được hưởng chính sách an sinh dài hạn của Nhà nước.

Đọc thêm: Những thay đổi về BHXH trong năm nay

Như vậy, ngoài những đối tượng người lao động tham gia BHXH bắt buộc thì cũng có những trường hợp trên đây không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc do chính sách hay tại những thời điểm chưa đủ điều kiện. Chúng tôi mong rằng bài viết này đã đem đến những kiến thức hữu ích cho bạn đọc!