Bảo hiểm gói vay trả góp là gì? Có bắt buộc phải mua không?

Bảo hiểm gói vay trả góp là gì?

Bảo hiểm gói vay trả góp là số tiền mà người vay trích ra để mua bảo hiểm cho gói vay tín chấp tại tổ chức cho vay. Theo đó người vay sẽ mua gói bảo hiểm khoản vay mà tổ chức cho vay có liên kết, để người thụ hưởng là tổ chức cho vay. Nếu chẳng may người may gặp phải rủi ro dẫn đến mất khả năng tạo ra thu nhập hoặc trưởng hợp xấu nhất là tử vong thì công ty bảo hiểm sẽ đứng ra thanh toán nợ gồm tiền gốc và lãi cho tổ chức tín dụng.

Các khoản vay tín chấp thường không yêu cầu khách hàng phải thế chấp tài sản. Vì vậy, mua bảo hiểm vay tín chấp cũng là cách giúp tổ chức cho vay giảm thiểu trường hợp khách hàng mất khả năng thanh toán nợ.

Lợi ích khi mua bảo hiểm khoản vay trả góp

- Bảo hiểm khoản vay sẽ thay mặt khách hàng trả nợ nếu chẳng may họ gặp phải những rủi ro liên quan đến sức khỏe, mất khả năng tạo ra thu nhập… Thực tế nhiều gia đình nhờ có bảo hiểm khoản vay đã giảm bớt gánh nặng tài chính lên đến hàng trăm triệu đồng nếu chẳng may người vay không còn khả năng lao động để tạo ra thu nhập trả nợ cho tổ chức tín dụng.

- Đây là tiêu chí quan trọng để ngân hàng, công ty tài chính duyệt khoản vay tín chấp. Các khoản vay tín chấp thường tiềm ẩn nhiều rủi ro vì không có tài sản đảm bảo. Nếu khách hàng chẳng may gặp phải rủi ro dẫn đến mất khả năng thanh toán thì tổ chức cho vay sẽ rất khó để thu hồi nợ. Chính vì vậy, tổ chức cho vay sẽ ưu tiên cho vay với các khách hàng mua bảo hiểm khoản vay để giảm thiểu rủi ro nợ xấu.

Lợi ích khi mua bảo hiểm khoản vay trả góp

Mức phí của bảo hiểm gói vay trả góp

Phí bảo hiểm khoản vay trả góp sẽ do ngân hàng, công ty tài chính và khách hàng thỏa thuận với nhau dựa trên thông tin của gói bảo hiểm mà doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp. Thông thường, phí bảo hiểm khoản vay trả góp là 5% - 6% số tiền gốc mà khách hàng dự định vay.

Ví dụ: Khách hàng đăng ký vay 50 triệu đồng thì phí bảo hiểm khoản vay tín chấp được tính như sau:

5% x 50.000.000 = 2.500.000 đồng

Sẽ có 2 trường hợp xảy ra:

• Phí bảo hiểm khoản vay sẽ được trừ vào số tiền giải ngân. Trong ví dụ trên khách hàng chỉ nhận được: 50.000.000 - 2.500.000 = 47.500.000 đồng
• Phí bảo hiểm khoản vay sẽ được cộng vào tiền gốc mà khách hàng vay vốn. Trong trường hợp này, tổ chức cho vay sẽ ghi số tiền khách hàng vay là 52.500.000 đồng.

Có bắt buộc phải mua bảo hiểm gói vay trả góp không?

Hiện nay không có quy định nào về việc bắt buộc mua bảo hiểm khoản vay khi vay trả góp tại ngân hàng hay tổ chức tín dụng. 

Theo chia sẻ của Luật sư Bùi Quốc Tuấn, Trưởng Văn phòng luật sư Quốc Tuấn chia sẻ:

“Việc đưa ra điều kiện mua bảo hiểm cho khoản vay là một biện pháp ‘bảo đảm tiền vay’, ‘quản lý, giám sát tài sản bảo đảm tiền vay’ và ngân hàng được chủ động quy định điều kiện giải ngân, trong đó có điều kiện về mua bảo hiểm cho tài sản đảm bảo hoặc bảo hiểm tai nạn, sức khỏe cho cá nhân người vay vốn. Các quy định này ‘không mang tính bắt buộc’ thì khách hàng khi vay có thể hiểu là họ không bắt buộc phải mua sản phẩm bảo hiểm mà tổ chức tín dụng đang chào bán”.

Vì vậy, việc mua bảo hiểm sẽ tùy thuộc vào sự thỏa thuận giữa bên cho vay và khách hàng vay vốn. Bên cho vay sẽ tư vấn rõ mức phí, quyền lợi và các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm khoản vay. Khách hàng có quyền chấp thuận hoặc từ chối tham gia bảo hiểm. 

Phí bảo hiểm được cộng trực tiếp vào giá trị khoản vay của khách hàng vì vậy khách hàng sẽ không cần bỏ thêm tiền để mua bảo hiểm.

Không bắt buộc phải mua bảo hiểm khoản vay trả góp

Thực trạng mua bảo hiểm khoản vay trả góp hiện nay

Việc mua bảo hiểm khoản vay trả góp là tự nguyện, tuy nhiên, thực tế cho thấy có nhiều nhân viên tín dụng của ngân hàng, công ty tài chính “ép” người vay phải mua thêm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe… Nếu người vay không đồng ý mua bảo hiểm sẽ không được duyệt hồ sơ vay vốn hoặc trì hoãn cho vay.

Theo chia sẻ của chị Nguyễn Mai Hoa (Q. Hà Đông, Hà Nội) với báo VOV Giao thông: “Khi làm hồ sơ giải ngân thì ngân hàng có yêu cầu mua một gói bảo hiểm nhân thọ để bảo lãnh cho khoản vay. Nếu như có chuyện gì xảy ra thì khoản bảo hiểm đó nó sẽ đảm bảo cho khoản chi trả. Ngân hàng bảo, quy định là phải như vậy, không thì chị cứ tham gia rồi năm sau bỏ đi cũng được, không cần phải tham gia tiếp. Chị không đồng ý với quy định đó. Tự nhiên bị mua đắt hơn mấy chục triệu mà mình không được dùng khoản vay đó. Cuối cùng ngân hàng không giải ngân".

Độc giả Mr Cường, Lê Gia Linh, Trần Hiếu… chia sẻ với báo Tuổi trẻ như sau:

Mr Cường: “Một Ngân hàng tôi vay cũng ép tôi mua bảo hiểm nhân thọ 5 năm mới được giải ngân”. 

Lê Gia Linh: “Có cấm tới đâu thì cấm nhưng các ngân hàng đều ép mua hết vì không mua thì không vay được. Nên mình không mua khoản vay bị huỷ luôn. Đã khó khăn mới phải vay mà lại phải mua bảo hiểm mất 30 triệu”.

Trần Hiếu: “Năm 2019 tôi cần vốn làm ăn nên vay tiền nhưng nhân viên nói phải ký hợp đồng mua bảo hiểm 20 triệu một năm”.

Xem thêm thông tin chia sẻ của các độc giả khác về vấn đề bị “ép” mua bảo hiểm khi vay tại đây.

Ý kiến của các chuyên gia

Như vậy, thực tế có rất nhiều khách hàng bị ép mua bảo hiểm khoản vay khi vay vốn. Trước thực trạng này, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên học viện Tài chính cho rằng: “Chúng ta đang ở trong nền kinh tế thị trường, mọi hoạt động kinh doanh đều phải theo nền kinh tế thị trường, không thể bán hàng theo kiểu “bán bia kèm lạc”. Tuy rằng chúng ta nói là mời chào nhưng nó gần như mang tính chất kèm theo, mang tính bắt buộc để khách hàng buộc phải mua các gói bảo hiểm này. Rõ ràng, đây là hình thức kinh doanh rất không thị trường”.

Trao đổi với phóng viên báo VOV Giao thông, luật sư Phạm Thành Tài, Giám đốc Công ty luật Phạm Danh cho biết: “Sở dĩ còn xảy ra tình trạng này là do những người vay, giao dịch phải chứng minh ngân hàng hoặc nhân viên ngân hàng có hành vi ép buộc khách hàng mua bảo hiểm cùng với gói vay, đồng thời việc xử phạt hành chính đối với hành vi này vẫn chưa thực sự phổ biến mặc dù đã có hành lang pháp lý”.

Nhằm đảm bảo hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tuân thủ quy định pháp luật và phát triển một cách lành mạnh, bền vững, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Công văn 7928/NHNN-TTGSNH yêu cầu các tổ chức tín dụng nghiêm chỉnh chấp hành các quy định về kinh doanh bảo hiểm, không được “ép” khách hàng mua bảo hiểm khi vay vốn. Hy vọng, các tổ chức cho vay sẽ tuân thủ đúng quy định trên để người vay không bị “chèn ép” khi vay vốn.

Như vậy, bảo hiểm gói vay khoản góp là không bắt buộc khi vay vốn tại các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, đây là gói bảo hiểm được khuyến khích tham gia để giảm bớt gánh nặng tài chính nếu chẳng may người vay gặp phải rủi ro về sức khỏe, không đủ khả năng thanh toán phần nợ đã vay.