Cổ phiếu IPO là gì? Cổ phiếu IPO được định giá như thế nào?

Cổ phiếu IPO là gì?

IPO là cụm từ viết tắt của từ tiếng Anh Initial Public Offering, nghĩa là: Lần đầu tiên phát hành ra công chúng. Thuật ngữ IPO được dùng để chỉ hoạt động lần đầu phát hành cổ phiếu và đưa lên sàn chứng khoán của một công ty với mục đích để huy động vốn rộng rãi từ các nhà đầu tư. 

Cổ phiếu IPO là cổ phiếu lần đầu tiên phát hành ra công chúng khi các doanh nghiệp lần đầu tiên mở bán công khai cổ phiếu. 

Hiểu một cách đơn giản cổ phiếu IPO là cổ phiếu được doanh nghiệp phát hành lần đầu tiên trên thị trường chứng khoán. Lúc này doanh nghiệp sẽ chào bán một số lượng cổ phiếu đủ lớn để kêu gọi các nhà đầu tư tham gia góp vốn vào quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong tương lai. 

Sau khi phát hành cổ phiếu IPO ra công chúng, doanh nghiệp sẽ chính thức lên sàn chứng khoán và trở thành một công ty đại chúng hay còn gọi là công ty cổ phần đại chúng.

Cổ phiếu IPO là cổ phiếu phát hành lần đầu tiên ra thị trường

Định giá cổ phiếu IPO là gì?

Định giá cổ phiếu khi IPO có nghĩa là xác định giá trị thực của cổ phiếu mà doanh nghiệp lần đầu phát hành ra công chúng. Từ đó nhà đầu tư đưa ra các quyết định có nên mua cổ phiếu IPO hay không.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 10 Luật Chứng khoán 2006 thì mệnh giá cổ phiếu chào bán lần đầu ra công chúng là mười nghìn đồng Việt Nam. 

Đối với cổ phiếu IPO, khi định giá và niêm yết cổ phiếu trong quá trình thực hiện IPO, doanh nghiệp bắt buộc phải sử dụng dịch vụ từ công ty chứng khoán để tư vấn, hỗ trợ đưa ra những định giá ban đầu về cổ phiếu đó. Sau khi mức giá khởi điểm được xác định, công ty tạo một lời chào bán trên thị trường qua một cuộc IPO.

Cổ phiếu IPO được định giá như thế nào?

Đối với việc định giá cổ phiếu IPO, cổ phiếu IPO sẽ được định giá bằng với giá cổ phiếu hiện hữu trước IPO. Theo đó, các nhà đầu tư sẽ tính toán tổng giá trị doanh nghiệp mình quan tâm, sau đó chia cho số cổ phiếu hiện có của doanh nghiệp này. Nếu kết quả là các con số như 12.000. 15.000 hay 120.000 thì cổ phiếu cũng được bán ra thị trường với mệnh giá tương tương.

Chẳng hạn công ty B có giá trị là 50 tỷ đồng, cổ phiếu hiện có trước khi IPO số lượng là 500.000 cổ phiếu. Vậy nhà đầu tư sẽ dễ dàng tính ra mỗi cổ phiếu có giá 10.000đ. Nếu công ty huy động thêm 50 tỷ để tăng vốn thì đồng nghĩa với việc họ phải phát hành thêm 500.000 cổ phiếu với mệnh giá 10.000đ/cổ phiếu nữa. Tuy nhiên, mức giá này chỉ có thể tồn tại trong giai đoạn chào bán. Ngay sau khi công ty B bán hết những cổ phiếu này thì giá các cổ phiếu IPO này sẽ do thị trường quyết định. Nó có thể lên xuống do cung cầu quyết định. 

Sau khi IPO, cổ phiếu được bán hết, công ty B có giá trị 100 tỷ với tổng số cổ phiếu phát hành trên thị trường là 1.000.000 cổ phiếu. Nếu công ty vẫn phát hành thêm cổ phiếu để huy động động vốn cho các đợt tiếp theo thì giá cổ phiếu phát hành sẽ được lấy bằng giá đang giao dịch trên thị trường của chính cổ phiếu đó.

Như vậy, việc định giá cổ phiếu khi IPO sẽ có nhiều căn cứ để nhà đầu tư xác định. Nhà đầu tư cần nắm rõ giá trị của doanh nghiệp, giá bán cổ phiếu trước IPO của doanh nghiệp đó. Từ đó có những tính toán phù hợp nhất. Để đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn nhằm thu về lợi nhuận cho mình. 

Cổ phiếu IPO sẽ được định giá bằng với giá cổ phiếu hiện hữu trước IPO

Những lưu ý khi tham gia IPO

Doanh nghiệp có rất nhiều cách thức chào bán IPO như: thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng (báo đài, truyền hình, internet), đấu giá kiểu Hà Lan (đấu giá giảm dần), bảo lãnh cam kết, doanh nghiệp tự phát hành, mua số lượng lớn và chào bán lại... Nhà đầu tư nhờ vậy sẽ có nhiều cách tiếp cận cổ phiếu IPO và đưa ra các định giá phù hợp. Tuy nhiên, khi định giá cổ phiếu IPO để quyết định đầu tư, nhà đầu tư cần chú ý những vấn đề sau:

• Hiểu rõ về bản cáo bạch của doanh nghiệp thực hiện IPO bởi tài liệu này sẽ cung cấp cho bạn các thông tin liên quan đến tài sản, hiệu quả kinh doanh, tình hình tài chính của doanh nghiệp đó... Từ đó nhà đầu tư dễ dàng xác định được hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp để có những quyết định có nên đầu tư hay không
• Nghiên cứu khách quan, bao quát hơn về tổng quan ngành nghề hoạt động của công ty thực hiện IPO đối với tình hình kinh tế hiện tại. Nhà đầu tư có thể nghiên cứu thêm về các đối thủ cạnh tranh, thông tin về doanh nghiệp này trong ít nhất 5 năm gần đây nhất.
• Hãy lựa chọn công ty thực hiện IPO đã sử dụng dịch vụ tư vấn chứng khoán có chất lượng. Điều này giúp bạn giảm thiểu rủi ro nhiều hơn cho số vốn góp của mình
• Nên chủ động về kiến thức, nhạy bén với các thông tin thị trường chứng khoán để không bị ảnh hưởng của biến động ảo. Từ đó giúp cho việc định giá chính xác hơn. 
• Nên hạn chế hoặc cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định mua IPO của các doanh nghiệp mới thành lập, chưa ổn định được mô hình kinh doanh.

Định giá cổ phiếu khi IPO là điều cần thiết giúp bạn phân tích đúng đắn giá cả của các cổ phiếu IPO trên thị trường chứng khoán. Từ đó hỗ trợ cho nhà đầu tư đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn, có nên mua hay không nên mua cổ phiếu IPO. Với bài viết trên chắc chắn bạn đã hiểu rõ cổ phiếu IPO là gì, cổ phiếu này được định giá như thế nào trên thị trường chứng khoán.