Những điều nhà đầu tư chưa tiết lộ về cổ phiếu phòng thủ

Cổ phiếu phòng thủ là gì? 

Cổ phiếu phòng thủ (tiếng anh là Defensive Stock) là loại cổ phiếu có xu hướng mang lại thu nhập và lợi nhuận ổn định bất chấp sự biến động của thị trường chứng khoán, ngay cả trong thời kỳ kinh tế suy thoái.

Cổ phiếu phòng thủ là gì?

Một cổ phiếu phòng thủ có thể cung cấp lợi tức cổ tức, thu nhập và dòng tiền ổn định bất kể các sự kiện bên ngoài đang xảy ra. Giá của loại cổ phiếu này hầu như không bị ảnh hưởng bởi biến động hoặc bất ổn kinh tế.

Các công ty lâu đời như Procter & Gamble (PG), Johnson & Johnson (JNJ), Philip Morris International (PM) và Coca-Cola (KO) là ví dụ điển hình về cổ phiếu phòng thủ. Ngoài dòng tiền mạnh, các công ty này có hoạt động ổn định với khả năng vượt qua các điều kiện kinh tế suy yếu.

Vai trò của cổ phiếu phòng thủ trong danh mục đầu tư

Đầu tư vào các cổ phiếu phòng thủ có thể giảm rủi ro tổng thể như một phần của danh mục đầu tư đa dạng. Đúng như tên gọi, chúng có thể hoạt động như một lá chắn bảo vệ giúp các nhà đầu tư chịu đựng sự suy thoái của thị trường. Loại cổ phiếu này có xu hướng có biến động thấp hơn và mang lại thu nhập ổn định hơn. 

Nhiều nhà đầu tư đưa các cổ phiếu phòng thủ vào trong danh mục đầu tư của họ để cân đối với các khoản lỗ tiềm tàng từ các chứng khoán có nhiều biến động. 

Ưu và nhược điểm của cổ phiếu phòng thủ

Ưu điểm

• Tính ổn định: Sự biến động của thị trường có thể khiến một số người tiêu dùng không muốn đầu tư và sự ổn định của các cổ phiếu phòng thủ là một giải pháp cho vấn đề này. Việc đưa cổ phiếu phòng thủ vào danh mục đầu tư của bạn có vai trò chống lại những biến động bất ngờ trên thị trường. 
• Rủi ro thấp: Cổ phiếu phòng thủ thường hấp dẫn với các nhà đầu tư ưu tiên bảo vệ tài sản của họ khỏi bị mất mát. Các công ty có rủi ro thấp này duy trì giá trị của họ và vốn của các nhà đầu tư sẽ có giá trị theo thời gian.
• Khả năng hoạt động tốt hơn trong giai đoạn suy giảm kinh tế: Khi nền kinh tế ở giai đoạn suy giảm, các cổ phiếu phòng thủ có xu hướng hoạt động tốt hơn so với các cổ phiếu mang tính chu kỳ của chúng. Về lý thuyết, điều này có thể mang đến sự cân bằng cho bất kỳ tổn thất nào mà các cổ phiếu tăng trưởng phải trải qua trong thời kỳ suy thoái.

Nhược điểm: 

• Tăng trưởng thấp: Mặt trái của sự ổn định là các cổ phiếu phòng thủ hiếm khi tăng trưởng nhanh. Chúng có thể bảo toàn giá trị theo thời gian nhưng bạn sẽ khó giàu lên nhờ chúng.
• Có thể được định giá quá cao: Các cổ phiếu phòng thủ thường được định giá cao trong thời kỳ kinh tế suy thoái. Nếu bạn đang theo đuổi một cổ phiếu vì lo lắng nền kinh tế và xem nó như một cách đặt cược an toàn thì có lẽ nhiều người khác cũng vậy. Điều này có thể khiến cổ phiếu giá trị tăng giả tạo trong thời kỳ suy thoái.
• Hoạt động kém hiệu quả trong các giai đoạn tăng trưởng kinh tế: Trong một nền kinh tế mạnh mẽ khi các cổ phiếu khác đang tăng vọt, các công ty bảo vệ có nhiều khả năng ở lại vị trí mà họ luôn có về mức tăng trưởng. Điều này có nghĩa là nếu nắm giữ quá nhiều cổ phiếu phòng thủ có thể làm tổn hại đến danh mục đầu tư của bạn khi thị trường đang hoạt động tốt.

Phân loại cổ phiếu phòng thủ

Cổ phiếu phòng thủ thường thuộc những lĩnh vực phục vụ nhu cầu cơ bản của con người, cung cấp hàng hóa và dịch vụ có nhu cầu liên tục và nhất quán. Trong thời kỳ suy thoái, người tiêu dùng dù thắt lưng buộc bụng vẫn phải thanh toán hóa đơn điện, mua hàng tạp hóa và đơn thuốc khi cần. Tại Việt Nam, nhóm cổ phiếu này được chia thành 3 nhóm phổ biến:

Cổ phiếu ngành tiêu dùng

Các công ty sản xuất và phân phối các mặt hàng chủ lực của người tiêu dùng, vốn là nhóm hàng hóa mà mọi người có xu hướng mua khi cần thiết bất kể nền kinh tế như thế nào thường được cho là phòng thủ. Nhóm này bao gồm: thực phẩm, đồ uống, sản phẩm vệ sinh, thuốc lá và một số đồ gia dụng nhất định. Các công ty này tạo ra dòng tiền ổn định và thu nhập có thể dự đoán được trong thời kỳ nền kinh tế mạnh và yếu. Một số cái tên nổi bật trong nhóm cổ phiếu phòng thủ ngành tiêu dùng là: SAB, VNM, DHG…

Cổ phiếu ngành y tế - chăm sóc sức khỏe

Cổ phiếu của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ y tế và bảo hiểm, sản xuất thiết bị y tế hoặc thuốc lá và hỗ trợ chăm sóc sức khỏe được xem là cổ phiếu phòng thủ. Vì chăm sóc sức khỏe là nhu cầu thiết yếu, liên tục do đó lĩnh vực này mang đến những cơ hội đầu tư mang tính phòng thủ mạnh mẽ.

Cổ phiếu ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt và nước

Các tiện ích nước, khí dodots và điện là những ví dụ về cổ phiếu phòng thủ vì mọi người cần chúng trong tất cả các giai đoạn của chu kỳ kinh doanh. Ngay cả trong thời kỳ suy thoái, chi tiêu của người tiêu dùng dành cho các dịch vụ trên hầu như không hề giảm xuống. Do đó, giá trị cổ phiếu trong lĩnh vực này vẫn tương đối ổn định.

Làm thế nào để xác định cổ phiếu phòng thủ?

Để nhận biết đâu là mã cổ phiếu phòng thủ, bạn có thể dựa vào 3 chỉ số sau đây:

• Cổ tức: Các công ty phát hành cổ phiếu phòng thủ thường chi trả cổ tức cho các nhà đầu tư đều đặn từng năm. Nếu không trả cổ tức bằng tiền mặt thì sẽ trả bằng cổ phiếu. Ngược lại, nếu trả cổ tức đồng thời bằng tiền mặt và cổ phiếu thì tiền mặt chiếm phần hơn.
• Chỉ số Beta: Là thước đo mức biên động của cổ phiếu so với thị trường chung nói lên sự ổn định, ít biến đổi của cổ phiếu. Đối với cổ phiếu phòng thủ thường có chỉ số Beta <1.
• Chỉ số P/E: Là chỉ số đánh giá thị trường với thu nhập trên một cổ phiếu. Cổ phiếu phòng thủ thường có chỉ số P/E thấp.

Cần phân tích kỹ lưỡng các chỉ số để xác định cổ phiếu phòng thủ

Có thể thấy, xây dựng một chiến lược đầu tư phòng thủ có thể giúp bảo vệ bạn khỏi những tổn thất lớn hơn trong thời khi suy thoái kinh tế. Đầu tư vào cổ phiếu phòng thủ là điểm khởi đầu nhưng nó chỉ là một phần của cuộc hành trình đầu tư, bạn có thể giảm rủi ro hơn nữa với danh mục đầu tư đa dạng chứa nhiều loại cổ phiếu.