Cổ phiếu riêng lẻ là gì? Điều kiện và quy trình phát hành cổ phiếu riêng lẻ

Cổ phiếu riêng lẻ là gì?

Cổ phiếu riêng lẻ là cổ phiếu chỉ được phát hành trong một phạm vi nhất định. Cùng với đó là một số điều kiện hạn chế và khối lượng phát hành ở một mức nhất định.

Công ty phát hành cổ phiếu chào bán cổ phiếu của mình cho các nhà đầu tư nhưng phạm vi tối đa 100 người với điều kiện hạn chế. Những người mua cổ phiếu có thể là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhà đầu tư chứng khoán không chuyên nghiệp, công ty hay cổ đông có ý định sở hữu cổ phiếu trong thời gian dài.

Cổ phiếu phát hành riêng lẻ là gì?

Cơ sở pháp lý của phát hành cổ phiếu riêng lẻ

Theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2020, cơ sở pháp lý của phát hành cổ phiếu riêng lẻ là công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng. Cụ thể:

• Sau khi hoàn tất phát hành cổ phần riêng lẻ thì doanh nghiệp cần thực hiện thủ tục đăng ký tăng vốn điều lệ. 
• Khi phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ được công ty quyết định xong thì cổ đông của công ty phải thực hiện quyền ưu tiên của cổ phần của mình. Trong trường hợp không mua hết mới được phép bán cho nhà đầu tư khác. 
• Đối với các nhà đầu tư nước ngoài muốn mua cổ phiếu phát hành riêng lẻ cần hoàn tất thủ tục mua cổ phần theo quy định của Luật doanh nghiệp 2020. 

Tại sao công ty lựa chọn phát hành cổ phiếu riêng lẻ?

• Công ty đó không đủ tiêu chuẩn để phát hành rộng rãi tới công chúng. 
• Công ty không phải huy động số vốn quá lớn. Mục đích của việc phát hành là giảm thiểu chi phí, phát hành cho đội ngũ nhân viên trong công ty. 
• Duy trì những mối quan hệ trong hoạt động kinh doanh. 

So sánh phát hành cổ phiếu riêng lẻ với phát hành ra công chúng

Phát hành cổ phiếu riêng lẻ có ưu điểm gì?

Đối với doanh nghiệp

• Tiết kiệm chi phí phát hành mà vẫn thu về lợi nhuận.
• Giúp nhà đầu tư tăng thêm nguồn vốn phục vụ cho hoạt động kinh doanh. 
• Góp phần duy trì mối quan hệ kinh doanh. 

Đối với nhà đầu tư

• Nhà đầu tư mua về cổ phiếu phát hành riêng lẻ với giá chiết khấu. Sau khi hết thời gian quy định chuyển nhượng 1 năm họ sẽ bán ra và thu về lợi nhuận thông qua việc ăn chênh lệch giá. 
• Nhà đầu tư mua loại cổ phiếu này được ưu tiên cung cấp thông tin từ ban lãnh đạo. 
• Nhà đầu tư vẫn có thể thu được lợi nhuận mặc cho thị phần của cổ phiếu có giảm.  
• Phát hành cổ phiếu riêng lẻ để bổ sung vốn làm cho số cổ phiếu tăng lên đẩy lợi nhuận sau thuế của cổ phiếu giảm, pha loãng cổ phiếu đẩy hệ số giá trên lợi nhuận tăng dẫn tới cổ phiếu kém hấp dẫn về định giá so với các doanh nghiệp khác.

Điều kiện phát hành cổ phiếu riêng lẻ

Đối với công ty cổ phần không phải công ty đại chúng

Theo Điều 125 của Luật doanh nghiệp 2020 quy định việc chào bán cổ phần riêng lẻ được thực hiện khi công ty cổ phần đáp ứng được các điều kiện sau: 

• Không chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng; 
• Chào bán cho dưới 100 nhà đầu tư.
• Công ty cổ phần cần quyết định thông qua phương án phát hành bán cổ phiếu riêng lẻ và phương án sử dụng số tiền vốn góp được theo Điều lệ của công ty. 
• Tuân thủ mọi quy tắc về tỷ lệ góp vốn. 
• Khoảng cách giữa các đợt chào bán cách nhau 6 tháng. 

Đối với công ty đại chúng

• Có quyết định của đại hội đồng cổ đông thông qua phương án chào bán và sử dụng vốn. 
• Phát hành cho tổ chức, cá nhân có liên quan tới tỷ lệ sở hữu của các đối tượng này lớn hơn 25% cổ phiếu có quyền biểu quyết. 
• Phát hành cho một cá nhân, tổ chức…có liên quan từ 10% trở lên vốn điều lệ của công ty phát hành trong một đợt phát hành trong thời gian 12 tháng gần nhất. 
• Doanh nghiệp phát hành không phải là công ty mẹ của bất kỳ một tổ chức mua cổ phiếu hay không có liên quan đến nhau.

Quy trình phát hành cổ phiếu riêng lẻ

Bước 1: Phương án chào bán do doanh nghiệp quyết định. Cụ thể:

• Số lượng cổ phiếu
• Mệnh giá
• Hình thức chào bán
• Điều kiện chuyển nhượng cổ phiếu
• Thời hạn thanh toán

Bước 2: Cổ đông của doanh nghiệp đó cần tiến hành quyền ưu tiên mua cổ phần.

Bước 3: Cổ đông có thể chuyển quyền mua cổ phần của mình cho nhà đầu tư khác. Nếu cổ đông và người mua không hết số lượng cổ phiếu còn lại có quyền được bán ra cho người khác theo phương án riêng lẻ không thuận lợi. 

Cổ phiếu phát hành riêng lẻ nhà đầu tư được hay mất?

Nhà đầu tư nhận được gì?

• Phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho cổ đông chiến lược, nhà đầu tư chuyên nghiệp thì giá của cổ phiếu không bị tác động so với giá phát hành. 
• Cổ phiếu phát hành riêng lẻ có giá cao hơn giúp cho nhà đầu tư có được lợi nhuận, đồng thời doanh nghiệp tăng vốn phục vụ hoạt động kinh doanh. 
• Nhà đầu tư có thể thu lời sau khi hết quy định chuyển nhượng. Mặc dù giá cổ phiếu có giảm nhưng do mua với giá chiết khấu nên cơ hội thu lợi nhuận của họ vẫn rất cao. 

Nhà đầu tư có thể gặp phải rủi ro gì?

• Phát hành cổ phiếu riêng lẻ tăng vốn bổ sung trong thời gian ngắn hạn không giúp cho lợi nhuận tăng lên. Từ đó số lượng cổ phiếu gia tăng khiến lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu giảm xuống, đồng thời định giá P/E gia tăng. Điều này khiến cho định giá cổ phiếu giảm sút sức hấp dẫn so với các công ty hoạt động cùng lĩnh vực. 
• Có không ít công ty chọn mức giá phát hành thấp hơn rất nhiều so với thị giá khiến nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ gặp không ít rủi ro bởi họ có ít cơ hội tiếp cận thông tin hơn so với những người lãnh đạo trong công ty đó. 

Nhà đầu tư có được các cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro khi cổ phiếu phát hành riêng lẻ

Trên đây là thông tin về cổ phiếu riêng lẻ và chắc hẳn sau khi đọc xong bài viết này thì bạn đã hiểu cổ phiếu riêng lẻ là gì? Điều kiện, cách thức phát hành như thế nào rồi phải không? Đây là một hình thức đầu tư khá tiềm năng nên nhà đầu tư có thể cân nhắc.