Thoái vốn là gì? Các hình thức thoái vốn phổ biến mà bạn nên biết

Thoái vốn là gì?

Thoái vốn là gì? Có thể bạn chưa biết, thoái vốn là khái niệm rất phổ biến trong lĩnh vực đầu tư và kinh doanh. Thuật ngữ này được sử dụng để chỉ các nhà đầu tư hoặc cá nhân muốn rút vốn đầu tư của mình ra khỏi 1 lĩnh vực nào đó. Nói cách khác, thoái vốn là việc các tổ chức hay cá nhân tham gia góp vốn để kinh doanh, nhưng sau một khoảng thời gian hoạt động, vì một số nguyên nhân nên không thể tham gia và rút lại số vốn của mình. 

Thoái vốn trong tiếng Anh là gì? Thoái vốn trong tiếng Anh được gọi là Divestment. Có thể hiểu một cách đơn giản là việc cắt giảm một số loại tài sản hiện có trong doanh nghiệp nhằm phục vụ các mục đích khác. Hiện nay, trên thị trường có 3 loại thoái vốn phổ biến nhất: 

• Thoái vốn Nhà nước: Chính phủ hoặc các tổ chức nhà nước sẽ bán bớt, thanh lý hoặc rút vốn ra khỏi các công ty con. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để phân bổ lại các nguồn lực vào những hoạt động đầu tư hiệu quả hơn hoặc các dự án mới do chính phủ phủ tài trợ. Ngoài ra, thoái vốn Nhà nước còn thúc đẩy sự tăng trưởng chung cho thị trường chứng khoán. 

• Thoái vốn cổ phiếu: Đây là hình thức các công ty mẹ sẽ chi trả cổ phiếu từ các công ty con cho cổ đông. Vì vậy, những cổ phiếu này có thể tiếp tục giao dịch trên sàn chứng khoán như thường. 

• Thoái vốn công ty cổ phần: Loại hình thoái vốn này có thể hiểu là hoạt động đầu tư của một cá nhân/tổ chức vào một công ty cổ phần nào đó. Sau đó, họ tiến hành bán lại các khoản đầu tư của mình cho một cá nhân/tổ chức khác.

Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến thoái vốn

Sau khi tìm hiểu về thoái vốn là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các nguyên nhân phổ biến dẫn đến thoái vốn. Dưới đây là một số lý do chính gây ra hiện tượng này: 

• Thoái vốn để loại bỏ các hoạt động kinh doanh kém hiệu quả, các hoạt động kinh doanh không phải thế mạnh của doanh nghiệp, giúp thu hồi và tái cấu trúc nguồn vốn nhằm phát triển các hướng kinh doanh khác. 

• Thoái vốn để cung cấp cho doanh nghiệp/ công ty một nguồn vốn nhất định thông qua việc bán các tài sản và cổ phần, tập trung nguồn lực và thời gian vào các hoạt động kinh doanh cốt lõi của công ty.

• Thoái vốn khi hoạt động kinh doanh không còn hiệu quả, đảm bảo lợi ích cho các nhà đầu tư. 

• Thoái vốn bởi một số lý do có liên quan tới chính trị, xã hội, áp lực từ cổ đông...

Cách hình thức thoái hóa vốn phổ biến

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều hình thức thoái vốn khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất là 3 hình thức dưới đây:

Spin – off 

Spin - off là hình thức thoái vốn không sử dụng tiền mặt và được miễn thuế, khi mà công ty mẹ tiến hành chia cổ phiếu của công ty con cho các cổ đông. Lúc này, công ty con sẽ trở thành một công ty độc lập với kỳ vọng sẽ hoạt động hiệu quả hơn. Cổ phiếu của công ty con có thể giao dịch trực tiếp trên sàn giao dịch chứng khoán. 

Hình thức này phổ biến ở các công ty có hoạt động kinh doanh riêng biệt và có sự khác nhau ở mức độ tăng trưởng cũng như rủi ro. 

Bán cổ phần khơi mào 

Bán cổ phần khơi màu là hình thức thoái vốn thông qua việc thực hiện các giao dịch cổ phiếu bằng tiền mặt được miễn thuế. Khi tiến hành bán cổ phần khơi màu, công ty mẹ sẽ bán một tỷ lệ vốn sở hữu của công ty con trên thị trường chứng khoán. Điều này giúp cho công ty con được các nhà đầu tư quan tâm hơn, thúc đẩy giá cổ phiếu tăng dần lên sau một thời gian ngắn. 

Thông thường, sau khi đã bán được một phần nhỏ cổ phần vào lần đầu tiên thì số cổ phần còn lại của công ty con cũng sẽ được xử lý bán ra tại một thời điểm thích hợp sau đó. 

Bán trực tiếp tài sản 

Bán tài sản trực tiếp là hình thức thoái vốn rất phổ biến tại Việt Nam. Công ty mẹ sẽ tiến hành bán các tài sản như như bất động sản hoặc thiết bị cho một bên khác. Quá trình này thường được giao dịch bằng tiền mặt và có thể dẫn đến một số hệ quả liên quan tới thuế nếu như tài sản của công ty mẹ phát sinh lãi khi bán ra.

Có 3 hình thức thoái vốn hiện nay trên thị trường

Doanh nghiệp cần làm gì khi bị thoái hóa vốn?

Thoái vốn có thể là một phần chiến lược trong cơ cấu tái tổ chức của công ty hoặc đến từ chủ đích riêng của nhà đầu tư. Tuy nhiên, dù với mục đích nào, hiện tượng thoái vốn cũng sẽ gây ra những tác động lớn lên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Để giải quyết và khắc phục tình trạng bất ổn mà doanh nghiệp đang gặp phải, các công ty cần thực hiện các hoạt động sau: 

• Công bố thông tin kịp thời: Dựa theo quy định của pháp luật tại Khoản 1, điều 109 Luật doanh nghiệp 2014, các công ty bị thoái vốn bắt buộc phải công bố trên trang thông tin điện tử. Đồng thời, doanh nghiệp phải niêm yết công khai các thông tin tại trụ sở chính trong vòng 36 giờ kể từ khi có được quyết định thoái vốn đầu tư. Đây là hướng giải quyết giúp cho doanh nghiệp tìm ra những giải pháp và kế hoạch cụ thể để ổn định công ty. 
• Chủ động tìm hiểu nguyên nhân cụ thể: Hầu hết những vấn đề liên quan đến thoái vốn đều nằm trong kế hoạch của các tổ chức đầu tư. Các chủ doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến tình trạng thoái vốn để kịp thời xử lý và điều chỉnh. 
• Tìm kiếm các đối tác mới: Nếu các cổ đông thoái vốn qua hình thức bán cổ phần cho đối tác khác, doanh nghiệp có thể chủ động tìm kiếm các đối tác mới để thay thế. Lưu ý, doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ về đối tác và kế hoạch hợp tác phù hợp. 
• Lên kế hoạch phân phối lại vốn phù hợp: Sau khi thoái vốn, quá trình phân bố lại nguồn vốn là điều vô cùng quan trọng trong. Vì thế, khi doanh nghiệp vạch ra những chiếc lược cũ thể, quá trình tái phân phối và thu hút nguồn vốn mới sẽ diễn ra hiệu quả hơn. 
• Tập trung quản lý và điều hành kinh doanh: Đây là thời điểm doanh nghiệp cần tập trung vào quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh để công ty được ổn định cũng như thu hút được nhiều nhà đầu tư mới.

Trên thực tế, thoái hóa vốn là điều khó tránh khỏi trong quá trình đầu tư kinh doanh. Doanh nghiệp cần tỉnh táo để đưa ra các phương án để giảm thiểu tối đa các tổn thất do hiện tượng này gây ra.