Vàng đen là gì? Tại sao dầu mỏ lại được gọi là vàng đen?

Vàng đen là gì?

Vàng đen trên thực tế chỉ là biệt danh mà nhiều người đặt cho dầu mỏ bởi các giá trị mà nó đem lại trong đời sống. Đây là loại chất lỏng có màu nâu, đen, thường được tìm thấy ở các quặng sâu trong lòng đất.

Đặc điểm

• Về dấu hiệu nhận biết, dầu mỏ thường là chất lỏng có màu nâu, đen hay ngả sang màu lục, nhẹ hơn nước và không tan trong nước, có mùi hắc đặc trưng.
• Thành phần chính của dầu mỏ bao gồm các hydrocacbon ở dạng rắn, lỏng và khí.
• Dầu mỏ khai thác từ các quặng tự nhiên được coi là nguyên liệu thô (do đó còn có thể gọi dầu mỏ là dầu thô), trải qua quá trình lọc, tinh chế và chưng cất sẽ tạo ra các chế phẩm. Các thành phẩm này là nhiên liệu quan trọng cho nhiều ngành nghề trong đời sống.

Các thành phẩm tạo ra từ dầu mỏ

Từ nguyên liệu gốc là “vàng đen”, người ta có thể tạo ra rất nhiều các nhiên liệu khác. Chỉ cần thay đổi thành phần hoặc quá trình chưng cất, lọc dầu… đã có thể tạo ra một sản phẩm mới. Dưới đây là các chế phẩm phổ biến được tạo ra từ dầu mỏ, có nhiều ứng dụng trong đời sống:

• Xăng ete
• Xăng nhẹ (sử dụng chính để làm nhiên liệu máy bay)
• Dầu hỏa
• Dầu diezen
• Dầu mazut (dầu bôi trơn động cơ)
• Các loại nhiên liệu khác

Tại sao dầu mỏ lại được gọi là “vàng đen” của thế giới?

Các giá trị mà dầu mỏ mang lại khiến cho nó trở thành loại hàng hóa vô cùng quan trọng, trở thành “vàng” của ngành công nghiệp trên toàn thế giới, bởi các lý do sau:

• Tính đến thời điểm hiện tại, dầu mỏ vẫn là nguồn nhiên liệu chính sử dụng trong đời sống, giúp cho các loại máy móc có thể vận hành và duy trì hoạt động một cách bình thường.
• Ứng dụng của nó trong các ngành, lĩnh vực khác trong đời sống cũng vô cùng lớn.
• Dầu mỏ được hình thành trong tự nhiên, con người chỉ có thể khai thác nó từ các mỏ quặng có sẵn. Đây là loại nhiên liệu không thể tái tạo nên giá thành ngày càng đắt đỏ.

Là huyết mạch của ngành công nghiệp nên không quá khó hiểu khi dầu mỏ trở thành “vàng đen” của thế giới.

Dầu mỏ được coi là vàng đen của thế giới

Quá trình khai thác vàng đen

Một trong những nguyên nhân khiến cho giá dầu mỏ vô cùng đắt đỏ là bởi quá trình khai thác ra nó tốn rất nhiều công sức và chi phí.

Để thực hiện hoạt động này, trước tiên người ta phải tiến hành tìm kiếm quặng dầu bằng việc khoan những lỗ sâu xuống dưới tầng địa chất để tìm giếng dầu. Nếu khoan trúng quặng dầu, sự chênh lệch áp suất cao sẽ làm dầu bên trong tự động phun lên mặt đất. Khi đã xác định được giếng dầu và chờ cho áp suất giảm đi, người ta sẽ đặt máy bơm để hút dầu lên khỏi mặt đất, bỏ vào các thùng chứa.

Đây mới chỉ là dầu thô và chưa thể sử dụng, cần trải qua quá trình khai thác sàng lọc, chưng cất mới có thể tạo ra thành phẩm là dầu nhiên liệu phục vụ cho đời sống.

Giếng dầu càng nằm sâu trong lòng đất thì việc tìm kiếm, thăm dò hay khai thác càng trở nên khó khăn. Đặc biệt đối với các trường hợp mỏ dầu nằm ngoài đại dương hay biển sẽ càng đòi hỏi chi phí cao hơn.

Vàng đen tập trung nhiều nhất ở đâu trên thế giới

Dầu mỏ tồn tại trong các lớp đất đá tại một số nơi trong vỏ Trái Đất, sự phân bố của các quặng dầu trải dài ở nhiều châu lục. Hiện nay dựa vào bản đồ dầu khí thế giới có thể xác định được trữ lượng dầu mỏ tại các khu vực và từng quốc gia.

Theo đó, hiện nay có 99 quốc gia được xem là có trữ lượng dầu mỏ lớn trên toàn thế giới. Trong đó, đứng đầu là Venezuela với 304 tỷ thùng, ngay tiếp sau đó là Ả Rập Saudi với 298 tỷ thùng. Các khu vực có sản lượng khai thác dầu mỏ lớn trên thế giới có thể kể đến Nga,  Ả Rập Saudi, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Iran, Canada, các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất…

Về khu vực có thể thấy vàng đen tập trung nhiều nhất ở khu vực Trung Đông với hơn 92,5 tỷ tấn dầu thô và 81,2 tỷ m3 khí đốt.

Dầu mỏ có thể bị thay thế không?

Như đã phân tích ở trên, với tốc độ sử dụng hiện nay, trữ lượng dầu mỏ hoàn toàn có thể bị cạn kiệt, ngoài ra do đây là nguồn nhiên liệu không thể tái tạo nên việc tìm kiếm nguồn nhiên liệu thay thế là vô cùng quan trọng.

Hiện nay con người chưa thể tạo ra loại nhiên liệu mới thay thế hoàn toàn cho dầu mỏ. Tuy nhiên có thể ứng dụng các nguồn năng lượng sạch thay thế, có thể kể đến gồm:

• Phong điện và phong năng
• Nhiệt năng
• Nhiên liệu hydro cho xe hơi
• Điện năng
• Thủy năng
• Địa nhiệt
• Năng lượng hạt nhân và năng lượng mặt trời

Đây cũng là giải pháp mà nhiều quốc gia đang hướng đến trong tương lai, vừa giải quyết được vấn đề năng lượng, tạo ra nguồn nhiên liệu sạch và bền vững vừa giải quyết được vấn đề môi trường.

Yếu tố nào ảnh hưởng đến giá vào đen?

Vàng đen vừa được nhìn nhận là nguồn nhiên liệu quan trọng vừa được nhìn nhận là một loại hàng hóa. Nó xuất hiện trong các giao dịch trên thị trường và chịu tác động của quy luật về giá như quy luật cung cầu. Dưới đây là một số yếu tố tác động đến giá dầu mỏ:

• Thời gian và quy trình sản xuất bao gồm quy trình thăm dò, khai thác và chưng cất dầu…
• Sản lượng dầu ở các quốc gia.
• Các yếu tố về thời tiết, ví dụ trong mùa đông nhu cầu sử dụng dầu mỏ ở một số quốc gia cao hơn có thể khiến cho giá dầu tăng lên.
• Các bất ổn về địa chính trị, các cuộc đình công hoặc xung đột về kinh tế.
• Các yếu tố như thiên tai, dịch bệnh…

Có nên đầu tư vàng đen không?

Vàng đen có nhiều đặc điểm để có thể trở thành một kênh đầu tư, cụ thể:

• Đây là một loại tài sản có giá trị: Giá trị mà dầu mỏ mang lại đối với một quốc gia và nền kinh tế là quá rõ ràng, có xu hướng tăng lên theo thời gian. Do đó việc bổ sung thêm loại tài sản này vào việc đầu tư sẽ giúp đa dạng hóa và giảm thiểu rủi ro nếu chỉ tập trung vào duy nhất một kênh.
• Vàng đen là kênh tài sản trú ẩn an toàn, đặc biệt trước những bất ổn về cả kinh tế và chính trị.
• Dầu mỏ cũng là một trong những kênh đầu tư giúp hạn chế lạm phát. Bởi đây là loại hàng hóa thiết yếu nên trong môi trường tiền tệ có bị lạm phát thì loại hàng hóa này cũng không bị ảnh hưởng quá nhiều.

Dầu mỏ và vàng có nhiều tính chất tương đương nhau, đặc biệt là trên thị trường ngoại hối nên có nhiều người lựa chọn đây là kênh đầu tư để phân bổ nguồn lợi nhuận và tránh rủi ro.

Bạn có thể đầu tư vào vàng đen bằng một trong hai hình thức là đầu tư trực tiếp vào sản phẩm hoặc đầu tư online (sản phẩm online hoặc các mã cổ phiếu của các công ty dầu mỏ uy tín…)

Để có thể đầu tư dầu mỏ hiệu quả, nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề như sau:

• Nắm rõ về loại sản phẩm mình đầu tư như đặc điểm, giá cả và tình hình thị trường.
• Thường xuyên theo dõi các thông tin thời sự, kinh tế, chính trị của các quốc gia khai thác dầu nói riêng và cả thế giới nói chung. Bởi đây là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến giá dầu mỏ.
• Thường xuyên theo dõi giá dầu thô theo ngày, tháng và năm và học cách phân tích biểu đồ dầu mỏ ở cả trong nước và trên thế giới.
• Chỉ thực hiện giao dịch trên các sàn giao dịch uy tín.

Dưới đây là một số sàn giao dịch dầu mỏ uy tín và bạn có thể tham khảo:

• Sàn giao dịch Midtrade
• Sàn giao dịch Plus 500
• Sàn giao dịch Etoro
• Sàn giao dịch XM
• Sàn giao dịch ICMarkets
• Sàn giao dịch FOREX

Thực trạng khai thác dầu mỏ ở Việt Nam

Theo bản đồ dầu khí thế giới, Việt Nam xếp thứ 28 trên thế giới về trữ lượng dầu thô với khoảng 4.400 triệu thùng.

Hoạt động khai thác dầu mỏ được thực hiện rất sớm từ những năm 1986, những năm gần đây, ngành công nghiệp dầu mỏ vẫn đang tiếp tục phát triển, vừa phục vụ nhu cầu trong nước vừa góp phần đem về những giá trị kinh tế lớn.

Tuy nhiên trong những năm gần đây sản lượng dầu thô ngày càng giảm đáng kể so với giai đoạn trước, cụ thể như sau:

Sản lượng khai thác dầu mỏ tại Việt Nam trong những năm gần đây

Có một nghịch lý rằng Việt Nam là quốc gia khai thác và xuất khẩu dầu thô nhưng vẫn phải nhập dầu về để lọc. Năm 2021, nguồn cung xăng dầu trong nước chỉ có thể đáp ứng được 70% nhu cầu, nước ta vẫn phải xuất đi 3,1 triệu tấn rồi nhập về gần 10 triệu tấn dầu. Sản lượng dầu nhập về chủ yếu sử dụng cho nhà máy lọc dầu Nghi Sơn và Dung Quất.

Lý giải về nghịch lý này, các chuyên gia cho rằng mỗi loại dầu thô có một đặc tính khác nhau, các nhà máy lọc dầu cũng được thiết kế công nghệ hoạt động riêng. Bởi vậy mà không phải loại dầu nào cũng có thể tìm được nhà máy lọc dầu phù hợp. Việc nhập khẩu cũng đem lại nhiều lợi ích về giá so với việc mua dầu thô trong nước, đem lại nguồn nguyên liệu sản xuất dồi dào trong bối cảnh các mỏ dầu trong nước đang có nguy cơ bị cạn kiệt.

Hoạt động khai thác, xuất khẩu, nhập khẩu vàng đen đem đến nhiều lợi ích kinh tế lớn cho ngân sách Nhà nước.

Vàng đen là một trong những loại hàng hóa có giá trị kinh tế cao, trở thành kênh đầu tư hữu ích trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay. Hy vọng những thông tin trong bài đã giúp bạn hiểu rõ khái niệm vàng đen là gì.