Cổ phiếu phổ thông là gì? Đặc điểm và quyền lợi khi sở hữu

Cổ phiếu phổ thông là gì?

Cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường) là cổ phiếu được doanh nghiệp phát hành rộng rãi ra công chúng với mục đích huy động vốn từ nhà đầu tư bên ngoài. Cổ phiếu phổ thông sẽ được được báo cáo đầy đủ trong phần vốn chủ sở hữu của cổ đông trên bảng cân đối kế toán.

Nhà đầu tư năm giữ cổ phiếu phổ thông sẽ là cô đông của doanh nghiệp, họ có quyền và nghĩa vụ tham gia biểu quyết và ứng cử trong các cuộc họp Đại hội cổ đông.

Các mã cổ phiếu phổ thông trong rổ VN30

Đặc điểm cổ phiếu phổ thông

• Cổ phiếu phổ thông được phát hành rộng rãi ra ngoài công chúng. Nhà đầu tư có thể giao dịch dễ dàng thông qua thị trường sơ cấp (đăng ký mua trực tiếp đối với những doanh nghiệp lần đầu phát hành cổ phiếu) và thị trường thứ cấp (mua bán trên sàn giao dịch).
• Lợi nhuận từ cổ phiếu phổ thông sẽ đến từ: chênh lệch thị giá cổ phiếu và tiền cổ tức.
• Khi chào bán lần đầu ra công chúng, mệnh giá cổ phiếu phổ thông là 10.000 VNĐ/cổ phiếu. Lưu ý, đây là giá cơ sở để tính cổ tức mà công đông được nhận và được dùng để ghi trên sổ sách kế toán của doanh nghiệp. Trong khi đó thị giá cổ phiếu mới là mức giá mà nhà đầu tư cần bỏ tiền ra để mua cổ phiếu. Mức thị giá này sẽ luôn biến đổi theo tình hình kinh doanh của doanh nghiệp và xu hướng chung của thị trường.
• Cổ phiếu phổ thông không thể chuyển thành cổ phiếu ưu đãi, trong khi đó cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.

>> Thuế và phí giao dịch là một trong những khoản nhà đầu tư sẽ phải chi trả khi mua bán cổ phiếu, vậy nhà đầu tư sẽ cần chi trả khoản phí thuế nào? Tham khảo bài viết: [CẬP NHẬT] Các loại thuế phí khi mua bán chứng khoán

Quyền lợi khi nắm giữ cổ phiếu phổ thông

3.1. Quyền hưởng cổ tức

Trên thực tế, không có quy định về việc doanh nghiệp phải chi trả cổ tức cho nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu. Bởi lẽ, điều này sẽ còn phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Thông thường, doanh nghiệp phát hành sẽ có 2 hình thức chi trả cổ tức: trả bằng tiền mặt và trả bằng cổ phiếu.

Thị giá cổ phiếu sẽ được điều chỉnh giảm khi doanh nghiệp chia cổ tức

3.2. Quyền mua cổ phiếu mới

Khi doanh nghiệp phát hành thêm đợt cổ phiếu mới để tăng vốn hoạt động kinh doanh. Các cổ đông đang giữ cổ phiếu phổ thông có quyền mua thêm cổ phiếu mới với mức giá ưu đãi trước khi cổ phiếu được chào bán ra công chúng. Số cổ phiếu mới bạn mua theo quyền này sẽ được quy định theo một tỷ lệ nhất định, có thể là 5:1 (nắm giữ 5 cổ phiếu được quyền mua 1 cổ phiếu mới)/

Mỗi cổ phiếu đang nắm giữ sẽ mang lại cho cổ đông 1 quyền mua trước. Số lượng mua, giá và thời hạn sẽ được quy định cụ thể trong đợt chào bán. Cổ phiếu bán ở quyền này thường thấp hơn mức giá trên thị trường.

3.3. Quyền bỏ phiếu

Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu phổ thông có quyền bỏ phiếu và ứng cử các chức vụ quản lý trong doanh nghiệp khi tham gia Đại hội cổ đông. Bên cạnh đó, nếu không thể tham dự Đại hội cổ đông, nhà đầu tư cũng có thể ủy quyền cho người khác tham dự.

Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu có quyền tham gia biểu quyết tại Đại hội cổ đông

Khoản lời và lỗ khi đầu tư cổ phiếu phổ thông đến từ đâu?

4.1. Tiềm năng sinh lời

Thực tế, đầu tư cổ phiếu phổ thông sẽ không có nguồn lợi nhuận cố định. Bởi lẽ, điều này sẽ còn phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp và xu hướng vận động của thị trường. Trên thị trường chứng khoán, đầu tư cổ phiếu phổ thông là kênh có tiềm năng sinh lời lớn nhất.

Ví dụ: Năm 2024, bạn mua 1.000 cổ phiếu MBB với mức giá 21.000 VND. Đến năm 2025, thị giá cổ phiếu MBB tăng lên mức 29.000 VND và bạn quyết định bán. Như vậy, mức lợi nhuận thu được là: 8.000.000 VND. Khoản lợi nhuận này chưa bao gồm tiền cổ tức nếu được doanh nghiệp chi trả.

4.2. Rủi ro thua lỗ

Khi đầu tư cổ phiếu phổ thông lợi nhuận chính sẽ đến từ chênh lệch thị giác cổ phiếu. Bởi vậy, nếu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp không hiệu quả, xu hướng thị trường bước vào giai đoạn xấu thì nhà đầu tư có thể phải đối mặt với những khoản thua lỗ.

Ví dụ: Năm 2024, bạn mua 1.000 cổ phiếu MBB với mức giá 21.000 VND. Đến năm 2025, thị giá cổ phiếu MBB giảm xuống mức 16.000 VND và bạn quyết định bán. Như vậy, khoản lỗ sẽ là: 5.000.000 VND.

>> Thực tế, cổ phiếu và trái phiếu là hai hình thức đầu tư phổ biến trên thị trường chứng khoán. Để hiểu hơn về các công cụ tài chính này, bạn có thể tham khảo bài viết: Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu? Sự khác nhau giữa 2 kênh đầu tư này

Sự khác biệt giữa cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi

Bảng so sánh sự khác biệt giữa cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi là gì:

5.1. Quyền biểu quyết

Điểm khác biệt chính giữa cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi là quyền biểu quyết. Khi một doanh nghiệp bầu chọn thành viên trong hội đồng quản trị hoặc biểu quyết các vấn đề trong doanh nghiệp thì chỉ có nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu phổ thông mới có quyền tham gia.

5.2. Tiềm năng sinh lời

Với cổ phiếu ưu đãi, tiềm năng sinh lời của cổ phiếu thường sẽ cao hơn. Bởi lẽ, khi đầu tư cổ phiếu ưu đãi, nhà đầu tư sẽ chỉ nhận được một khoản lợi tức cố định theo tỷ lệ cổ phần nắm giữ. Trong khi đó đầu tư cổ phiếu phổ thông, khoản lợi nhuận sẽ đến từ tiền chênh lệch thị giá cổ phiếu và tiền cổ tức (không bắt buộc).

5.3. Khả năng thanh toán

Khi doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi sẽ được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu phổ thông. Tuy nhiên, cả hai loại cổ phiếu này cũng đều được thành toán sau nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu của doanh nghiệp đó.

Cách mua bán cổ phiếu phổ thông

Bước 1: Mở tài khoản giao dịch tại các công ty chứng khoán

Mở offline: Bạn có thể đến trực tiếp chi nhánh và phòng giao dịch của công ty chứng khoán, mang theo CCCD hoặc CMND và làm theo hướng dẫn của nhân viên tư vấn.

Mở online: Thủ tục chuẩn bị:

• CCCD hoặc CMND
• Máy tính hoặc Điện thoại có Camera
• Điện thoại di động để nhận mật khẩu OTP xác nhận hợp đồng

Bước 2: Nộp tiền

Chuyển tiền qua kênh kết nối với công ty chứng khoán.

Bạn có thể nộp tiền vào tài khoản qua ngân hàng liên kết với công ty chứng khoán

Bước 3: Mua cổ phiếu

Sau khi phân tích và lựa chọn cổ phiếu, bạn tiến hành chọn lệnh giao dịch, sau đó lần lượt chọn giá đặt và khối lượng đặt.

Giao dịch mua cổ phiếu

Bước 4: Khớp lệnh

Sau khi hoàn tất lệnh giao dịch, lệnh sẽ được gửi lên sàn và thực hiện khớp lệnh.

Lệnh mua được gửi lên Sở để khớp lệnh

Bước 5: Bán cổ phiếu

Khi khớp lệnh thành công, nhà đầu tư sẽ chính thức sở hữu cổ phiếu. Tuy nhiên, cổ phiếu sẽ chỉ thực hiện giao dịch bán từ ngày T + 2,5.

Ví dụ: Ngày 22/04 (thứ 2) bạn mua cổ phiếu MBB thì đến phiêu giao dịch chiều 24/04 (thứ 4) bạn mới có thể thực hiện giao dịch bán cổ phiếu.

Hướng dẫn bán cổ phiếu

>> Cổ phiếu đang được biết đến là kênh đầu tư sinh lời hấp dẫn trên thị trường chứng khoán, vậy cách đặt lệnh giao dịch như nào, tham khảo ngay bài viết: [CHI TIẾT] Hướng dẫn cách đặt lệnh mua bán chứng khoán cho người mới

Trên đây là những thông tin cơ bản giúp bạn hiểu hơn về cổ phiếu thường là gì. Dù đầu tư ngắn hạn hay dài hạn, cổ phiếu phổ thông vẫn được coi là kênh đầu tư vô cùng tiềm năng. Tuy nhiên tiềm năng lợi nhuận cao sẽ luôn đi liền với rủi ro lớn, bởi vậy công cụ tài chính này sẽ chỉ phù hợp cho nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro cao, đã có kinh nghiệm và kiến thức trên thị trường chứng khoán.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn có thể để lại thông tin bên dưới để nhận được tư vẫn hoàn toàn miễn phí từ các chuyên gia.

Đăng ký ngay