Bitcoin là gì? Những điều bạn cần biết khi đầu tư vào bitcoin?

Bitcoin là gì?

Bitcoin (ký hiệu: BTC, XBT, Bitcoin Sign.svg) là một loại tiền điện tử mã hóa, được phát minh bởi Satoshi Nakamoto dưới dạng phần mềm mã nguồn mở từ năm 2009. Bitcoin có thể được trao đổi trực tiếp bằng thiết bị kết nối Internet mà không cần thông qua một tổ chức tài chính trung gian nào.

Bitcoin có cách hoạt động khác hẳn so với các loại tiền tệ điển hình: Không có một ngân hàng Trung ương nào quản lý nó và hệ thống hoạt động dựa trên một giao thức mạng ngang hàng trên Internet. Sự cung ứng Bitcoin là tự động, hạn chế, được phân chia theo lịch trình định sẵn dựa trên các thuật toán.

Bitcoin được cấp tới các máy tính "đào" Bitcoin để trả công cho việc xác minh giao dịch Bitcoin và ghi chúng vào cuốn sổ cái được phân tán trong mạng ngang hàng - được gọi là blockchain. Cuốn sổ cái này sử dụng Bitcoin là đơn vị kế toán. Mỗi Bitcoin có thể được chia nhỏ tới 100 triệu đơn vị nhỏ hơn gọi là satoshi.

Bitcoin là loại tiền mã hoá điển hình nhất, ra đời đầu tiên và được sử dụng rộng rãi nhất trong thương mại điện tử. Các doanh nghiệp có xu hướng muốn thanh toán bằng Bitcoin để giảm thiểu chi phí. Đến tháng 10 năm 2017, lượng tiền cơ sở của Bitcoin được định giá hơn 252 tỷ đô la Mỹ - là loại tiền mã hóa có giá trị thị trường lớn nhất.

Những biến động lớn trong giá trị của mỗi bitcoin đã tạo nên những lời chỉ trích về tính phù hợp kinh tế của Bitcoin như là một loại tiền tệ.

Bitcoin hoạt động thế nào?

Bitcoin được gửi từ ví điện tử và chữ ký số để bảo mật. Cơ bản là vậy nhưng ít ai biết được Bitcoin hoạt động như thế nào và nguyên lý ra sao.

Chúng ta nên biết, Bitcoin không tồn tại ở dạng vật chất, ngay cả trên một ổ đĩa cứng. Khi bạn nói rằng đang sở hữu Bitcoin thì lại không có đồng nào được lưu trữ như đô la gửi trong tài khoản ngân hàng. Bạn không thể trỏ đến một đối tượng vật lý hoặc một tập tin kỹ thuật số và nói rằng "đây là một Bitcoin"

Bitcoin chỉ có hồ sơ về các giao dịch giữa các địa chỉ khác nhau với số dư là tăng hay giảm. Mỗi giao dịch diễn ra và được lưu trữ trong một sổ kế toán công khai rộng lớn là Blockchain.

Giao dịch Bitcoin hoạt động như sau, nếu A sẽ gửi một số Bitcoin cho B, giao dịch sẽ có 3 mẫu thông tin gồm:

• Đầu vào: Đây là điểm quan trọng mấu chốt khi A nhận đồng Bitcoin đầu tiên từ một địa chỉ Bitcoin (A nhận được từ bạn bè của mình là E)
• Số lượng: Đây là số Bitcoin mà A gửi cho B
• Đầu ra: Đây là địa chỉ Bitcoin của B

Để gửi đi một giao dịch Bitcoin bạn cần 2 thứ: Một địa chỉ Bitcoin (Bitcoin Address) và một khóa riêng (thường gọi là Private Key - như một khóa số bí mật). Một địa chỉ Bitcoin được tạo ra một cách ngẫu nhiên, chỉ đơn giản là một chuỗi các chữ cái và con số. Các khóa riêng là một chuỗi các chữ cái và con số nhưng không giống như địa chỉ Bitcoin của bạn và được giữ bí mật.

Có thể coi địa chỉ Bitcoin của bạn như một hộp tiền an toàn cất trong lồng kính ai cũng biết có gì trong đó nhưng chỉ có khóa riêng mới mở được. Khi A muốn gửi Bitcoin cho B, A sẽ dùng khóa riêng của mình để ký một tin nhắn với đầu vào (các giao dịch nguồn của các đồng tiền), số tiền và đầu ra (địa chỉ của B).

Sau đó gửi chúng từ ví Bitcoin lên mạng Bitcoin. Các thợ mỏ Bitcoin xác minh giao dịch, đưa nó vào một khối giao dịch và cuối cùng là chuyển nó đi. Vì giao dịch của bạn phải được xác nhận bởi thợ mỏ nên đôi khi bạn phải chờ tới khi họ hoàn thành việc xác thực. Các giao thức Bitcoin được thiết lập để mỗi khối mất thời gian khoảng 10 phút.

Bitcoin chỉ tồn tại như hồ sơ giao dịch, bạn có thể kết thúc với nhiều giao dịch khác nhau gắn với một địa chỉ Bitcoin cụ thể. Ví dụ như J gửi cho A 2 Bitcoin, P gửi cho J là 3 Bitcoin và E gửi lại cho J là 1 Bitcoin. Tất cả giao dịch đều riêng biệt vào những thời điểm riêng biệt.

Bitcoin là một đồng tiền điện tử

Ưu và nhược điểm của Bitcoin

Sự ra đời của Bitcoin đã mang đến rất nhiều tiện ích cho người tiêu dùng. Đặc biệt là nó có ảnh hưởng lớn đến thị trường tiền tệ. Có thể nói Bitcoin ra đời như 1 cuộc cách mạng về thanh toán điện tử, Bitcoin mang nhiều những ưu điểm nổi bật nhưng cũng có những nhược điểm. Nội dung sau sẽ chỉ ra điều này.

Ưu điểm

• Thuận tiện trong giao dịch: Nếu bạn để ý thì với bất cứ trung gian giao dịch nào, họ đều có 1 giới hạn về chuyển và nhận tiền trong ngày. Nhưng với bitcoin thì không, bạn có thể gửi 1 số lượng không giới hạn bitcoin cho bạn bè, người thân của bạn. Cho dù họ ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Và bạn cũng có thể gửi vào bất cứ thời gian nào, không ai có thể quản lý được số tiền bạn gửi.
• An toàn và bảo mật: Mỗi giao dịch bitcoin đều có thể được thực hiện và hoàn thành mà không cần bất cứ thông tin cá nhân nào. Thông tin giao dịch được hiển thị nhưng danh tính của bạn được bảo mật hoàn toàn.
• Không thể bị làm giả: Chi phí kiểm định chất lượng vàng rất cao, còn việc kiểm định Bitcoin không hề tốn chi phí nào, và có 1 sự thật là bitcoin không thể làm giả được vì nó không hiện hữu dưới dạng vật chất
• Chi phí giao dịch cực thấp: Không có bất cứ trung gian giao dịch nào, chỉ có phí xử lý giao dịch, tuy nhiên nó cũng không đáng bao nhiêu.
• Bảo vệ môi trường: Không phải dùng hoá chất in giấy hay khai thác. Hệ thống máy tính xử lý giao dịch Bitcoin tốn ít điện hơn nhiều so với hệ thống tài chính hiện tại.
• Tiềm năng thương mại điện tử: Mọi giao dịch của Bitcoin hoàn toàn ẩn danh và không thể bị hoàn trả, đảo ngược lại, vì vậy đối với những người bán hàng, họ có thể yên tâm hơn với tình trạng gian lận.

Nhược điểm

Song song với những ưu điểm trên thì khi đầu tư vào Bitcoin cũng sẽ có những nhược điểm nhất định như:

• Chưa có nhiều người sử dụng: Thực tế là người dân, đặc biệt là những quốc gia không phát triển nhiều như Việt Nam, thì đã quen với việc sử dụng tiền tệ, vàng bạc. Họ không am hiểu nhiều về những đồng tiền điện tử. Cùng với đó nhiều trang báo nổi tiếng lại có những bài viết khá tiêu cực về đồng tiền này nên người dân còn rất e dè và có nhiều lo ngại khi sử dụng Bitcoin.
• Hơi khó sử dụng: Để sử dụng Bitcoin thì bạn cần phải tạo 1 ví lưu trữ Bitcoin, các thao tác phải thực hiện trên máy tính. Đối với những người mù tịt về công nghệ mà không được ai chỉ dẫn thì họ sẽ khó mà có thể tự làm các thao tác này, và có nguy cơ bị lừa đảo.
• Tội phạm, tin tặc, rửa tiền lộng hành: Vì tính ẩn danh của bitcoin và không bị ai kiểm soát, tội phạm có thể sử dụng đồng tiền này như 1 phương thức giao dịch. Hacker có thể đang tìm cách tấn công nhiều sàn Bitcoin để đánh cắp bitcoin số lượng lớn và nạn rửa tiền có thể xảy ra 1 cách dễ dàng.

Các khái niệm xung quanh Bitcoin

Blockchain - Chuỗi khối

Theo Wikipedia, mọi dữ liệu trên mạng Internet đều dễ dàng bị sao chép, mỗi giao dịch Bitcoin chỉ là một khối thông tin. Bình thường, khi giao dịch trực tuyến, ta cần một bên trung gian thứ ba mà ta tin tưởng (ví dụ: Paypal, Ngân Lượng, Ngân hàng Vietcombank...) với một cơ sở dữ liệu tập trung để xác minh giao dịch nhằm chống gian lận khi kẻ gian sử dụng lại khối thông tin này nhiều lần. 

Công nghệ blockchain đã giải quyết được bài toán này (double-spending) mà không cần tới bên trung gian thứ ba tin cậy. Blockchain là một cuốn sổ cái ghi lại tất cả các giao dịch. Dữ liệu trong cuốn sổ cái liên tục được mạng lưới máy tính ngang hàng trên thế giới cập nhật và bảo trì. 

Cụ thể như: Giao dịch khi A gửi X bitcoin cho B được ghi lại trên toàn hệ thống, tất cả các máy tính trong mạng này sẽ xác minh và ghi lại giao dịch đó vào cuốn sổ cái rồi cấp phát dữ liệu này tới các máy tính khác. Blockchain là một cơ sở dữ liệu phân tán vô chủ, các máy tính liên tục thực hiện việc kiểm toán độc lập bằng cách xác minh dữ liệu nhận tới và so sánh với chữ ký của giao dịch đó.

Về công nghệ, các giao dịch được xác minh bởi thuật toán chữ ký số dựa trên đường cong Elliptic (ECDSA) và được xác nhận bởi chuỗi các quá trình xử lý lần lượt các hàm băm SHA256 bởi các thợ đào Bitcoin. 

Công nghệ blockchain có rất nhiều ứng dụng khác mà tiền tệ Bitcoin chỉ là một trong số đó, ví dụ: Ứng dụng cho việc đăng ký sử dụng đất đai, các loại công chứng, hợp đồng thông minh, đăng ký tên miền, quy trình bỏ phiếu,... khi các thuật toán trở nên đáng tin cậy hơn các bên trung gian thứ ba (không đáng tin vì tệ nạn tham nhũng). Công nghệ blockchain cho phép những người lạ có thể giao dịch an toàn với nhau mà không cần tin tưởng nhau.

Đào Bitcoin

Đào Bitcoin là một thuật ngữ dùng để mô tả việc xử lý và xác nhận thanh toán trên hệ thống mạng lưới Bitcoin. Điều đó giúp cho thông tin về các giao dịch được xác thực và lưu trữ trên hệ thống Blockchain. Bất kỳ ai cũng có thể tham gia đào Bitcoin bằng cách vận hành một ứng dụng trên máy tính.

Để có thể được cả mạng lưới chấp nhận, khối mới cần phải chứa bằng chứng công việc (proof-of-work). Proof-of-work yêu cầu thợ đào tìm kiếm một số nonce, mà khi nội dung của khối được hash (hàm băm mật mã học) cùng nonce, kết quả tạo ra một số nhỏ hơn số target của mạng lưới (số target càng nhỏ thì độ khó càng cao). 

Thợ đào Bitcoin tìm được ra khối mới sẽ được thưởng số bitcoin thưởng trong khối đó cộng toàn bộ phí giao dịch được xử lý trong khối đó. Tại thời điểm cuối năm 2016, phần thưởng đang là 12,5 bitcoin cho mỗi khối. Để nhận được phần thưởng này, một giao dịch đặc biệt có tên là coinbase được đưa vào thanh toán. Tất cả Bitcoin tồn tại được khởi tạo từ những giao dịch nguồn (coinbase) đó. Giao thức Bitcoin quy định rằng phần thưởng sẽ giảm một nửa sau mỗi 210.000 khối (khoảng 4 năm). Cuối cùng, phần thưởng sẽ tiệm cận tới 0 khi số bitcoin trên thị trường đạt ngưỡng 21 triệu bitcoin vào năm 2140. Lúc đó, thợ đào sẽ chỉ có phần thưởng là phí giao dịch. 

Trong thực tế, các thợ đào thường sẽ tham gia vào các mỏ đào lớn để tập hợp được khả năng tính toán của máy đào thành viên trong mỏ đó nhằm tăng xác suất tạo được ra khối mới, và sau đó tiền công sẽ được chia đều theo khối lượng công việc cho thành viên trong mỏ đào. 

Đào Bitcoin tại Việt Nam

Tại Việt Nam, trước năm 2014, các thợ đào tiền mã hóa tại Việt Nam chủ yếu sử dụng bo mạch đồ họa của AMD để đào Bitcoin vì hiệu suất tính toán cao của chúng, khiến cho giá các loại bo mạch đồ họa này tăng cao.

Tuy nhiên, sau đó họ chuyển sang đào các loại tiền mã hóa khác như Ethereum, Zcash, Litecoin... vì khó cạnh tranh được với các mỏ đào ASIC chuyên nghiệp. Giới đào mỏ trong nước hoạt động tương đối khép kín vì tính chất nhạy cảm của Bitcoin và một phần trong số họ sử dụng nguồn điện không hợp pháp và không đóng thuế thu nhập.

Tài khoản Bitcoin

Mỗi tài khoản Bitcoin được thể hiện dưới dạng 1 ví Bitcoin. Mỗi ví Bitcoin bao gồm địa chỉ Bitcoin công khai (hash của public key) và khóa riêng tư (private key). Một địa chỉ có 160 bit dữ liệu, vì vậy có thể tạo ra tổng cộng 2160 địa chỉ Bitcoin - tương đương 1048 địa chỉ. Ngoài ra địa chỉ còn bao gồm 4 byte checksum nên xác suất mạng lưới chấp nhận địa chỉ Bitcoin gõ sai cực kỳ thấp.

Ai cũng có thể gửi Bitcoin đến một chiếc ví bằng địa chỉ công khai, còn khoá riêng tư phải được nhập khi chủ ví muốn gửi Bitcoin đi. Nên việc sở hữu Bitcoin được định nghĩa là sự nắm giữ khoá riêng tư của 1 địa chỉ Bitcoin. 

Nếu khoá riêng tư bị mất, mạng lưới Bitcoin sẽ không thể xác nhận được việc sở hữu số bitcoin đó, và số bitcoin trong địa chỉ đó sẽ vĩnh viễn bị mất. 

Ví cho phép người dùng hoàn tất thanh toán giữa các địa chỉ khác nhau bằng cách cập nhật vào blockchain. Khi thực hiện giao dịch bằng thiết bị di động, người dùng có thể sử dụng mã QR để đơn giản hoá quy trình thanh toán.

Có nhiều loại công cụ quản lý Ví Bitcoin hiện hành, có thể kể tên như:

• Ví trên nền tảng Web dễ sử dụng nhất, bao gồm: Coinbase, Blockchain.info, BitGo, Xapo; 
• Ví phần mềm: Armory, Bitcoin Core;
• Ví cho thiết bị di động: Breadwallet, Blockchain.info; 
• Ví phần cứng: Ledger Nano S, Trezor; 

Hoặc bạn có thể tự in ví giấy cho mình để cất trong tủ an toàn từ một trong các ví trên.

Giao dịch Bitcoin

Mỗi giao dịch là một sự dịch chuyển Bitcoin được phát tán tới mạng lưới Bitcoin và gom vào khối. Theo đó, mỗi giao dịch đều bao gồm:

• Đầu vào (là đầu ra trong giao dịch cũ của số Bitcoin đó)
• Đầu ra (chứa thông tin giao dịch)
• Một đoạn script chứa các điều kiện giao dịch. Đoạn script được viết bằng ngôn ngữ tương tự như ngôn ngữ Forth này được thiết kế một cách tối giản bởi Satoshi, là một chương trình không Turing-complete để tránh vòng lặp vô hạn. 

Dùng script trong giao dịch giúp tích hợp các tính năng nâng cao như hợp đồng thông minh, chỉ cho thanh toán nếu 2 trong 3 bên đồng ý. Giao dịch chỉ được mạng lưới chấp nhận cho vào khối nếu scriptSig kết hợp scriptPubKey trong chương trình đó trả về giá trị true và tổng giá trị trong đầu ra không cao hơn tổng giá trị đầu vào. Chênh lệch giữa đầu ra và đầu vào chính là phí giao dịch trả cho mạng lưới.

Đầu tư Bitcoin

Có nhiều cách để có thể mua hoặc bán Bitcoin. Theo đó, bạn có thể đặt lệnh mua/bán Bitcoin trên sàn giao dịch trực tuyến hoặc trực tiếp thông qua người môi giới, thậm chí tại các máy Bitcoin ATM.

Bitcoin thường được giao dịch như một dạng đầu tư. Hiện có một số quỹ đầu tư đã quan tâm đến Bitcoin, có thể kể đến như: Công ty Bitcoin 21 Inc đã nhận 116 triệu đô la Mỹ đầu tư, Coinbase nhận 106,7 triệu đô la Mỹ, cá nhân Peter Thiel đã đầu tư 3 triệu đô la Mỹ và anh em nhà Winklevoss đã đầu tư 1,5 triệu đô la Mỹ. 

Những nhà đầu tư bao gồm các tên tuổi lớn như: Quỹ Andreessen Horowitz, quỹ Khosla Ventures, quỹ Google Ventures, RRE Ventures, sàn NYSE, quỹ Pantera Capital, ngân hàng Goldman Sachs, sàn Nasdaq, ngân hàng BBVA.

Cuối năm 2015, các nhà đầu tư lớn trên thế giới đã đầu tư tổng cộng trên 1 tỷ đô la Mỹ để phát triển các công ty Bitcoin. Theo một nghiên cứu của Đại học Cambridge năm 2017, có khoảng 2,9 triệu đến 5,8 triệu người dùng toàn cầu sử dụng ví tiền mã hóa mà chủ yếu là Bitcoin.

Các doanh nghiệp chấp nhận Bitcoin 

Tính đến tháng 12 năm 2014, các công ty lớn chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin được thống kê bao gồm: Atomic Mall, Clearly Canadian, Dell, Dish Network, Dynamite Entertainment, Expedia, Microsoft, Newegg, PrivateFly, Overstock.com, Sacramento Kings, TigerDirect, Time Inc., Virgin Galactic, Valve và Zynga. 

Tháng 9 năm 2014, PayPal đã cho phép các doanh nghiệp ở Bắc Mỹ sử dụng hệ thống của họ để nhận thanh toán bằng Bitcoin.

Thống kê cho thấy, trong năm 2016, số lượng các doanh nghiệp chấp nhận Bitcoin đã vượt qua 122.000. 

Các doanh nghiệp Việt chấp nhận Bitcoin

Tại Việt Nam, chỉ có một số ít dịch vụ chấp nhận Bitcoin. Năm 2104 diễn đàn lamchame.com và websosanh.vn đã trở thành hai doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam công khai sử dụng đồng tiền điện tử Bitcoin trong giao dịch thương mại. 

Tới nay một vài cửa hàng hay doanh nghiệp Việt Nam đã cho phép thanh toán bằng Bitcoin như: 

• Một cửa hàng ôtô ở Yên Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội) hỗ trợ khách hàng chi trả trực tiếp thông qua tiền điện tử
• Một quán cà phê trên đường Võ Văn Kiệt (TP HCM) cũng chấp nhận người dùng thanh toán với Bitcoin. 
• Từ năm 2016, chiếc máy tương tự ATM nhưng giao dịch Bitcoin đã xuất hiện ở TP HCM.
• Năm 2017, Đại học FPT trở thành trường đầu tiên ở Việt Nam công bố chấp nhận sinh viên nộp học phí bằng Bitcoin. Trước mắt, hình thức này sẽ áp dụng cho sinh viên ngoại. Đầu tiên sinh viên dùng Bitcoin để chuyển tiền sang Việt Nam, sau đó có thể đổi từ Bitcoin sang tiền mặt để nộp cho trường.

Ngoài ra, có rất nhiều doanh nghiệp toàn cầu cho phép người Việt Nam thanh toán bằng Bitcoin cho dịch vụ của họ, tiêu biểu là: Dịch vụ nạp thẻ điện thoại BitRefill, dịch vụ mua vé máy bay, đặt khách sạn và thuê ô tô tại Expedia, mua hàng trực tuyến tại OverStock, OpenBazaar hoặc tại các Dark Net Market, mua thẻ quà tặng tại Gyft, mua tên miền và dịch vụ máy chủ tại NameCheap, mua VPN tại BitVPN, mua quần áo thời trang tại ASOS, và một loạt các dịch vụ nhỏ khác tại Fiverr.

Tại thời điểm cuối năm 2016, đã có trên 800 máy Bitcoin ATM trên toàn cầu, phần lớn (500+) nằm tại Mỹ, và có 3 máy Bitcoin ATM tại Việt Nam

Tỷ giá Bitcoin

Tỷ giá của Bitcoin không được neo theo bất kỳ loại tiền tệ nào khác mà hoàn toàn phụ thuộc vào cung và cầu của thị trường. Bitcoin là một trong những loại tài sản có tính chất thị trường tự do thuần khiết nhất vì được giao dịch tự do với khối lượng rất lớn trên toàn cầu mà không bị kiểm soát.

Giá của Bitcoin có sự biến động vô cùng lớn, theo giáo sư Mark T. Williams, trong năm 2014, biến động giá của Bitcoin cao gấp 7 lần vàng, 8 lần S&P 500, và gấp 18 lần đô la Mỹ.

Giá trị của Bitcoin cũng đã trải qua nhiều chu kỳ bong bóng như:

• Năm 2011, giá Bitcoin đã tăng lên từ 0,30 đô la Mỹ lên đỉnh điểm là 32 đô la Mỹ trước khi trở về mức 2 đô la Mỹ. 
• Nửa cuối năm 2012 trong đợt khủng hoảng tài chính tại Cyprus, giá Bitcoin lại lên tới 266 đô la Mỹ trước khi trở về mức 50 đô la Mỹ. 
• Ngày 29 tháng 11 năm 2013, giá Bitcoin lên đỉnh điểm 1.242 đô la Mỹ.

Tính từ năm 2009 tới năm 2016, giá Bitcoin đã tăng giá lên 1,269,730 lần. Đây là đồng tiền có giá trị tăng nhanh nhất thế giới.

Có một số ứng dụng của Bitcoin không phụ thuộc vào biến động tỷ giá, ví dụ như là cá cược trực tuyến, trả tiền tip, hoặc thanh toán quốc tế.

Có rất nhiều nguồn để theo dõi tỷ giá Bitcoin, bạn có thể tìm kiếm trên Google hoặc tham khảo giá Bitcoin tại thị trường quốc tế từ các sàn giao dịch lớn như: Bitstamp, Coinbase, OKCoin.

Thanh toán Bitcoin

Không giống như thẻ tín dụng, chi phí gửi Bitcoin được trả hoàn toàn tự nguyện bởi người gửi. Phí gửi Bitcoin càng cao thì giao dịch đó càng được mạng lưới ưu tiên xử lý trước. 

Phí thanh toán bằng Bitcoin rẻ hơn rất nhiều so với việc thanh toán thẻ tín dụng hoặc chuyển khoản. Nếu thanh toán quốc tế qua thẻ tín dụng, bạn sẽ mất 2-3% chi phí thanh toán thẻ và khách hàng sẽ mất khoảng 5% phí chuyển đổi ngoại tệ. 

Còn phí gửi tiền qua Bitcoin không phụ thuộc số lượng gửi, giúp cho Bitcoin trở nên rất hấp dẫn với những người muốn gửi tiền số lượng lớn. Ví dụ: Lượng bitcoin trị giá hàng triệu đô la Mỹ có thể gửi đi bất kỳ đâu trên thế giới chỉ với vài xu trả cho các thợ đào.

Phân loại Bitcoin trong danh mục tiền điện tử

Tiền điện tử là một dạng tiền tệ mà được trao đổi và lưu trữ bằng hệ thống điện toán, thay vì các đồng tiền vật lý như là các đồng xu hay tiền giấy. Tiền ảo thường là "tiền điện tử", dù có một số ngoại lệ như coupon, phiếu mua hàng và thẻ cào điện thoại có kèm định dạng vật lý.

Tiền ảo là một lớp con của tiền điện tử nhằm chỉ những đồng tiền điện tử không pháp định, phân biệt với tiền pháp định.

Xem thêm: Tiền ảo là gì? Tiền ảo có hợp pháp tại Việt Nam?

Tiền mã hoá là một loại tiền điện tử sử dụng thuật toán mã hoá để đảm bảo an ninh cho các giao dịch và để điều khiển việc phát hành tiền. Bitcoin là một loại tiền mã hoá.

Không phải tất cả tiền ảo đều là tiền mã hoá. Bitcoin là loại tiền mã hoá phân cấp. Bản chất của Bitcoin khác hẳn các loại tiền tập trung mà được một tổ chức đứng ra điều hành, do đó tránh được khả năng lừa đảo do tổ chức đó độc quyền quản lý việc phát hành tiền.

Hãy theo dõi bảng sau để hiểu về phân loại của Bitcoin trong danh mục tiền tệ:

Tính hợp pháp của tiền Bitcoin tại Việt Nam

Tại Việt Nam hiện chưa có bất kỳ quy định hay khung pháp lý nào để quản lý việc giao dịch Bitcoin từ phía Chính phủ.

Trước đó, vào tháng 2 năm 2014, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ra thông cáo báo chí, trong đó đã nêu rằng việc sử dụng Bitcoin làm phương tiện thanh toán không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. Như vậy, khi không công nhận Bitcoin là tiền tệ hay phương tiện thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phủ nhận thẩm quyền của mình đối với Bitcoin. 

Về phía Bộ Công Thương, hiện tại vẫn chưa công nhận Bitcoin là hàng hoá hay dịch vụ, phủ nhận thẩm quyền của mình đối với Bitcoin. Việc này cũng đồng thời bãi bỏ cơ sở để thu thuế Bitcoin vì không thể đưa được Bitcoin vào danh mục hàng hóa hay dịch vụ để thu thuế.

Ngày 21 tháng 8 năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã ký phê duyệt đề án hoàn thiện khung pháp lý để quản lý các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo, trong đó có Bitcoin. 

Theo thông báo từ Ngân hàng Nhà nước, kể từ ngày 1/1/2018, việc phát hành, cung ứng, sử dụng Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán là không hợp pháp và bị cấm tại Việt Nam.

Cũng kể từ ngày 1/1/2018, hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điểm h Khoản 1 Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Tuy nhiên, quy định không đề cập tới việc mua/bán Bitcoin trên các sàn giao dịch quốc tế, cũng như việc sở hữu tài sản Bitcoin của mỗi cá nhân, tổ chức.

Các sàn giao dịch Bitcoin uy tín tại Việt Nam

Đã có không ít vụ việc người dùng bị lừa đảo khi giao dịch mua bán Bitcoin trên các sàn. Vì vậy việc tìm kiếm các sàn giao dịch "tên tuổi" là điều nhiều người quan tâm. Hãy tham khảo các sàn giao dịch Bitcoin hàng đầu tại Việt Nam, đây đều là những sàn uy tín được nhiều người tin tưởng, sử dụng.

Sàn Vicuta.com

Vicuta.com là một trong những sàn giao dịch uy tín tại Việt Nam và được cộng đồng tiền điện tử sử dụng để mua bán Bitcoin, Ethereum, Ripple, Bitcoin Cash,..và hơn 200 đồng Altcoin khác. 

Sàn Vicuta.com hỗ trợ rất nhiều đồng coin cũng như cho phép thanh toán qua nhiều ngân hàng khác nhau nên cực tiện lợi.

Sàn Bitcoin Remitano

Remitano là một sàn giao dịch BTC trung gian uy tín và cực kỳ an toàn, hiện Remitano đang phát triển dịch vụ kinh doanh Bitcoin tại một số quốc gia như Hoa Kỳ, Úc, Malaysia, Nigeria, Việt Nam, Campuchia, Trung Quốc... 

Remitano một dạng sàn mua bán bitcoin trung gian đảm bảo giao dịch giữa 2 bên mua bán được an toàn tuyệt đối, các thành viên mua bán có thể tự chọn đối tượng giao dịch theo mức giá mình muốn, sàn hoàn toàn không cần vốn tích chữ mà chỉ thu phí giao dịch.

Sàn santienao.com

Santienao.com một trong những sàn giao dịch bitcoin đầu tiên tại Việt Nam khá uy tín được nhiều người sử dụng. Sàn hoạt động mua bán hoàn toàn tự động qua website và chủ sàn có lượng Bitcoin lớn cũng như tiền tài khoản ngân hàng có sẵn để thực hiện giao dịch.

Sàn Aliniex 

Aliniex là sàn giao dịch Bitcoin uy tín ở Việt Nam, mới được thành lập vào khoảng đầu năm 2018, sàn giao dịch tiền ảo Aliniex được biết đến như một đối thủ cạnh tranh với Remitano khi đưa ra nhiều chính sách ưu đãi hấp dẫn với các nhà đầu tư. 

Về cơ bản thì sàn Aliniex cũng tương tự như Remi về cách thức hoạt động, cũng là một sàn trung gian. Chợ Aliniex hỗ trợ mua bán các đồng coin như Bitcoin, Ethereum, Bitcoin Cash, USDT và Litecoin (LTC).

Những lưu ý khi đầu tư vào Bitcoin

Với đà phát triển hiện tại mà không có biến động gì gây xôn xao dư luận thì giá Bitcoin sẽ tiếp tục đi lên.

Suy cho cùng đồng tiền này có rất nhiều điều trớ trêu, nhiều người giàu lên vì Bitcoin, ví dụ đầu năm 2016 mua chỉ tầm $200, đến lúc này nó đã tăng lên gấp 3 lần thì họ mừng. Nhưng ngược lại, có nhiều người bị lừa đảo, bị hacker xâm nhập, không bảo mật ví Bitcoin, thì lại mất trắng 1 số tiền lớn.

Vì vậy như bạn muốn đầu tư Bitcoin thì bạn phải:

• Tìm hiểu và có kiến thức về Bitcoin, các Altcoin
• Chọn hình thức đầu tư bitcoin phù hợp, muốn mua về trữ cũng phải cân nhắc kỹ lưỡng
  Chọn sàn giao dịch uy tín
• Bảo mật ví Bitcoin cũng như các thông tin khác có liên quan tới bitcoin của bạn.

Có thể thấy, hiện Bitcoin vẫn đang là một chủ đề, một khái niệm rất nóng trên các diễn đàn toàn cầu. Nó không chỉ mang lại lợi nhuận “khủng” mà còn mang đến những tiện ích khác cho người sử dụng. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần giữ một cái đầu lạnh để tránh những rủi ro khi đầu tư. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Bitcoin, từ đó có những lựa chọn đầu tư hợp lý.