Chứng chỉ quỹ ETF là gì? Lợi ích khi đầu tư các chứng chỉ quỹ ETF

Chứng chỉ quỹ ETF là gì?

Quỹ ETF là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Exchange Traded Fund, được hiểu là quỹ hoán đổi danh mục. Đây là quỹ đầu tư với mục đích chính là mô phỏng tỷ suất sinh lợi của các chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hay một loại tài sản nào đó. Quỹ ETF được tạo ra cho các nhà đầu tư cùng góp vốn.

Chứng chỉ quỹ ETF là giấy chứng nhận sở hữu một phần ETF của các nhà đầu tư.

Chứng chỉ quỹ ETF là gì?

Đặc điểm của các chứng chỉ quỹ ETF

Chứng chỉ quỹ ETF sở hữu một số đặc điểm cụ thể sau đây:

• Chi phí quản lý quỹ thấp.
• Giao dịch, đầu tư dễ dàng vị được niêm yết trên cả sàn sơ cấp lẫn thứ cấp.
• Tính thanh khoản đảm bảo.
• Phù hợp cho các nhà đầu tư thụ động, theo xu hướng thị trường hoặc chỉ số mà mình muốn đầu tư.

Lợi ích khi đầu tư các chứng chỉ quỹ ETF

• Đa dạng hóa danh mục đầu tư cùng chi phí thấp: Quỹ ETF được cấu thành nên bởi danh mục cổ phiếu mô phỏng danh mục cổ phiếu của chỉ số tham chiếu. Do vậy, khi nhà đầu tư nắm giữ chứng chỉ quỹ ETF nghĩa là họ đang sở hữu một danh mục có tỷ trọng giống với chỉ số mà quỹ ETF mô phỏng.
• Không đòi hỏi sự hiểu biết chuyên sâu về mỗi loại cổ phiếu riêng biệt: Khi bạn quyết định đầu tư vào từng mã chứng khoán riêng biệt, bạn sẽ phải bỏ ra nhiều công sức để tìm hiểu, nghiên cứu, phân tích chuyên sâu và tính thời điểm giao dịch phù hợp. Điều này ngày càng trở nên khó khăn hơn vì số lượng cổ phiếu được niêm yết tăng dần theo thời gian. Do vậy, lựa chọn đầu tư chứng chỉ quỹ ETF sẽ tối ưu hơn cả khi bạn không cần có kiến thức chuyên sâu về cụ thể một mã cổ phiếu nào.
• Đầu tư vào thị trường chứng khoán dễ dàng: Khi nhà đầu tư bỏ tiền mua chứng chỉ quỹ ETF, đồng nghĩa với việc họ đầu tư vào một rổ chỉ số nên việc theo dõi tình trạng cũng dễ dàng hơn. Phương thức đầu tư này phù hợp với những nhà đầu tư nhỏ lẻ, ít kiến thức hay các tổ chức hoặc nhà đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, khi đầu tư vào một rổ chứng khoán (theo chỉ số) sẽ cũng hạn chế việc thị trường bị thao túng, lạm dụng.
• Gián tiếp thu hút vốn đầu tư nước ngoài: Cách nhanh nhất để các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận với thị trường chứng khoán Việt Nam chính là mua chứng chỉ quỹ ETF. Bên cạnh đó, quỹ ETF cũng hoạt động theo cơ chế quỹ mở nên các nhà đầu tư nước ngoài sẽ không bị hạn chế số lượng chứng chỉ quỹ ETF mà họ nắm giữ. Ngoài ra, các nhà đầu tư nước ngoài cũng được gián tiếp sở hữu một số cổ phiếu đã đạt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa mà họ không thể trực tiếp mua thêm được. Tuy nhiên, nhà đầu tư nước ngoài sẽ không nhận lại được những cổ phiếu đã đạt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa khi thực hiện lệnh hoán đổi ETF, do công ty quản lý quỹ sẽ bán phần vượt tỷ lệ sở hữu nước ngoài cũng như hoàn trả cho nhà đầu tư số tiền mặt tương ứng.

Chứng chỉ quỹ ETF tăng trưởng tốt

Giá chứng chỉ quỹ ETF được xác định như thế nào?

• Công ty quản lý quỹ ETF sẽ tính toán công bố giá trị tài sản ròng (NAV - Net Asset Value) của quỹ ETF và giá trị tài sản ròng/đơn vị quỹ hàng ngày. Chỉ số này được tính dựa vào giá trị thị trường của các chứng khoán cơ cấu trong danh mục sau khi trừ đi các chi phí hoạt động của quỹ.
• Thị giá của chứng chỉ quỹ trong phiên giao dịch có thể liên tục dưới sự dao động của giá cổ phiếu trong danh mục đầu tư của quỹ hoặc phụ thuộc vào nhu cầu mua/bán của nhà đầu tư.
• Tuy vậy, hiện nay cơ chế kinh doanh chênh lệch giá sẽ giữ thị giá chứng chỉ quỹ ETF gần với NAV/đơn vị quỹ:

+ Trường hợp giá chứng chỉ quỹ ETF > giá trị NAV/đơn vị quỹ, nhà đầu tư tham gia cơ chế kinh doanh chênh lệch được phép mua chứng khoán cơ cấu để đổi lấy đơn vị quỹ ETF và bán đơn vị quỹ ETF trên thị trường chứng khoán để hưởng lợi nhuận.

+ Trường hợp giá chứng chỉ quỹ ETF < giá trị NAV/đơn vị quỹ, nhà đầu tư tham gia cơ chế kinh doanh chênh lệch có thể mua các đơn vị quỹ để để đổi lại chứng khoán cơ cấu rồi bán các chứng khoán riêng lẻ trên thị trường để hưởng lợi nhuận.

So sánh quỹ đầu tư ETF và quỹ mở

Phương thức giao dịch chứng chỉ quỹ ETF

• Trên thị trường sơ cấp, các quỹ ETF không trực tiếp bán chứng chỉ quỹ riêng lẻ cho các nhà đầu tư mà họ phát hành theo lô lớn. Với thị trường chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư cần giao dịch lô tối thiểu là 100.000 chứng chỉ quỹ ETF/lần.
• Ngoài ra, cũng trong thị trường sơ cấp, nhà đầu tư không mua chứng chỉ quỹ ETF bằng tiền mà tiến hành mua bằng danh mục chứng khoán cơ cấu - Mô phỏng theo danh mục chỉ số tham chiếu được chấp thuận. Những nhà đầu tư được phép mua các lô đơn vị quỹ một cách trực tiếp là các tổ chức đầu tư, các thành viên thành lập quỹ.
• Sau khi hoàn thành việc mua các lô đơn vị quỹ, nhà đầu tư tiến hành chia nhỏ các lô rồi bán chúng trên thị trường thứ cấp. Nhờ vậy, các nhà đầu tư khác sẽ mua được các chứng chỉ quỹ ETF riêng lẻ chứ không nhất thiết phải mua lô lớn trên thị trường sơ cấp.
• Nhà đầu tư có thể bán chứng chỉ quỹ ETF theo một trong hai cách sau: Bán chứng chỉ quỹ riêng lẻ cho các nhà đầu tư khác trên thị trường thứ cấp hay chủ động bán các lô đơn vị quỹ lại cho các quỹ ETF.

Các chứng chỉ quỹ ETF uy tín tại Việt Nam

Chứng chỉ quỹ E1VFVN30

Chứng chỉ quỹ E1VFVN30 do Quỹ ETF VFMVN30 của Công ty Dragon Capital Việt Nam phát hành. Chứng chỉ quỹ E1VFVN30 được giao dịch như một chứng chỉ quỹ đóng trên thị trường. Bên cạnh đó, chúng cũng được giao dịch trực tiếp với công ty quản lý quỹ thông thường với phương thức giao dịch hoán đổi từ các thành viên thành lập quỹ.

Chiến lược đầu tư của đơn vị sở hữu chứng chỉ quỹ E1VFVN30 là mô phỏng  gần nhất những biến động của chỉ số VN30 sau khi đã trừ đi các chi phí của quỹ.

Chú thích: Chỉ số VN30 là chỉ số giá được xây dựng và quản lý bởi Sở giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), bao gồm 30 mã chứng khoán của 30 công ty niêm yết trên sàn HOSE có giá trị vốn hoá và thanh khoản lớn hàng đầu.

Chứng chỉ quỹ E1VFVN30 đầu tư vào danh mục khá đa dạng, chủ yếu là ngân hàng, bất động sản, thực phẩm, nước giải khát, bán lẻ… với những cái tên nổi bật như HPG (CTCP Tập đoàn Hòa Phát), VPB (Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng), VIC (Tập đoàn Vingroup), VHM (Công ty Cổ phần Vinhome)…

Chứng chỉ quỹ FUEVFVND

Chứng chỉ quỹ FUEVFVND được phát hành bởi Quỹ ETF VFMVN DIAMOND thuộc Công ty Công ty Dragon Capital Việt Nam. Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã cấp phép cho Quỹ ETF VFMVN DIAMOND phát hành lần đầu ra công chúng theo những nội dung trong Giấy phép số 38/GCN-UBCK vào ngày 27/2/2020.

Quỹ đại chúng dạng mở ETF VFMVN DIAMOND được xây dựng và hình thành từ việc tiếp nhận và hoán đổi danh mục chứng khoán cơ cấu.

VFMVN DIAMOND là một quỹ ETF theo chiến lược đầu tư thụ động nhằm hiện thực hóa những mục tiêu đã định từ tước. Nếu nhận thấy sự thay đổi từ danh mục chứng khoán của chỉ số tham chiếu, Quỹ ETF VFMVN DIAMOND sẽ tiến hành điều chỉnh danh mục Quỹ đang sở hữu sao cho phù hợp với danh mục của chỉ số tham chiếu về cả cơ cấu và tỷ trọng tài sản.

Mục tiêu của quỹ là tạo ra kết quả tương đồng với chỉ số tham chiếu, đồng thời cũng không tiến hành chiến lược phòng thủ khi thị trường giảm hoặc hiện thực hóa lợi nhuận khi thị trường được định giá quá cao.

Chứng chỉ quỹ tập trung lớn nhất vào danh mục ngân hàng, tiếp đến là thiết bị và phần cứng công nghệ, bán lẻ, dệt may và thiết bị tiêu dùng cùng một số ngành khác.

Có thể kể đến những cái tên tiềm năng có trong danh mục của chứng chỉ quỹ FUEVFVND như MWG (CTCP Đầu tư Thế giới Di động), FPT (CTCP FPT), VPB (Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng), MBB (Ngân hàng TMCP Quân Đội), MSB (Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam)…

Chứng chỉ quỹ ETF SSIAM VNX50 (FUESSV50)

Chứng chỉ quỹ FUESSV50 là sản phẩm được phát hành bởi Quỹ ETF SSIAM VNX50 do Công ty Chứng khoán SSI thành lập. Đây là quỹ hoán đổi danh mục dành cho nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức ở trong và ngoài nước.

Hiệu quả sinh lời của chứng chỉ quỹ FUESSV50 bám sát vào mức lợi nhuận thực tế của chỉ số VNX50 trong tất cả các giai đoạn.

Chú thích: Chỉ số tham chiếu VNX50 là chỉ số giá gồm 50 mã cổ phiếu niêm yết trên Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và Sở giao dịch Chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE). Chỉ số này điểm danh 50 doanh nghiệp có giá trị vốn hoá, tính thanh khoản cũng như tỷ lệ tự do chuyển nhượng hàng đầu trong rổ cổ phiếu VNX Allshare. Với mỗi cổ phiếu nằm trong chỉ số VNX50, tỷ lệ vốn hoá tối đa được áp dụng là 10%. Ngày cơ sở của chỉ số VNX50 là 21/07/2017 cùng điểm cơ sở là giá trị chỉ số đóng cửa của VNX Allshare này 21/07/2017.

Hiện nay, chỉ số VNX50 đang đại diện cho 75% vốn hoá của thị trường chứng khoán Việt Nam và được định kỳ xem xét điều chỉnh 6 tháng/lần.

Quỹ ETF SSIAM VNX50 áp dụng chiến lược đầu tư thụ động, nghĩa là không tự tìm kiếm sự tăng trưởng cao hơn so với chỉ số tham chiếu, bên cạnh đó cũng không có những biện pháp phòng thủ khi gặp sự bất lợi từ thị trường chứng khoán.

Nhờ chiến lược đầu tư tự động, quỹ có khả năng duy trì tỷ lệ quay vòng danh mục thấp hơn so với những quỹ khác cho chiến lược đầu tư chủ động. Điều này giúp quỹ tiết kiệm hơn chi phí hoạt động.

Với phương pháp đầu tư mô phỏng toàn bộ, quỹ sẽ dành tất cả hoặc gần như tất cả số vốn để bỏ vào các cổ phiếu trong rổ VNX50 với đúng tỷ trọng của các cổ phiếu trong rổ đó.

Trường hợp có sự thay đổi chỉ số tham chiếu tại các kỳ đánh giá định kỳ hoặc bất thường thì khả năng cao quỹ sẽ điều chỉnh danh mục đầu tư cho phù hợp bằng việc thay đổi tỷ trọng các mã tương ứng của chỉ số tham chiếu.

Có nên mua chứng chỉ quỹ ETF hay không?

Nếu bạn đang muốn đầu tư vào thị trường chứng khoán mà không có kiến thức chuyên sâu về một sản phẩm chứng khoán nào cũng như không có kinh nghiệm đầu tư thì việc mua chứng chỉ quỹ ETF sẽ là cách phù hợp hơn cả, vì những lý do sau:

• Bạn sẽ tiết kiệm được thời gian tìm hiểu vì các chứng chỉ quỹ ETF đã cung cấp một danh mục tìm kiếm khá tối ưu, ít chịu rủi ro hơn so với việc mua từng cổ phiếu riêng lẻ.
• Chi phí quản lý của các quỹ ETF khá thấp, chỉ khoảng 0.6% - 0.8% NAV.
• Có những sàn giao dịch đưa ra chính sách miễn phí hoa hồng cho chỉ số ETF.
• Tỷ suất sinh lời tương đương với thị trường.
• Chứng chỉ quỹ ETF rẻ hơn so với các loại cổ phiếu thông thường. Ngoài ra còn có sự tăng trưởng ổn định qua các năm.

Song, mua chứng chỉ quỹ ETF cũng có những rủi ro: 

• Quỹ ETF chỉ theo dõi một nhóm cổ phiếu nhất định nên có thể thua lỗ.
• Quỹ ETF có tính thanh khoản không cao.
• Tồn tại những quỹ ETF hoạt động không hiệu quả vì nếu quỹ ETF đầu tư vào nhóm ngành có chỉ số suy yếu giá sẽ gây ảnh hưởng đến giá trị của quỹ.
• Tuy phí quản lý thấp nhưng nhà đầu tư vẫn mất khoản phí này khi mua chứng chỉ quỹ ETF.
• Xuất hiện rủi ro về hệ thống chung chỉ số quỹ mô phỏng.
• Hạn chế về những đặc quyền riêng biệt như đối với cổ phiếu, ví dụ như: Nếu bạn mua cổ phiếu thì bạn sẽ trở thành cổ đông của công ty mà bạn sở hữu cổ phiếu còn mua chứng chỉ quỹ thì không có điều này.
• Có sự chênh lệch giá giữa các chứng chỉ quỹ và giá trị tài sản ròng.

Nhìn chung, mỗi kênh đầu tư đều có những lợi thế và rủi ro, kể các việc mua chứng chỉ quỹ ETF cũng vậy. Không có một kênh nào đạt được 100% giá trị lợi nhuận. Dựa vào những ưu thế, có thể thấy chứng chỉ quỹ ETF là kênh đầu tư thụ động phù hợp cho những ai muốn tìm kiếm lợi nhuận dễ dàng (có thể không hấp dẫn bằng những kênh khác), tiết kiệm được thời gian và cũng ít gặp phải những rủi ro như khi đầu tư vào cổ phiếu riêng lẻ.

Chính vì vậy, bạn cần cân nhắc các yếu tố lợi hại trước khi đưa ra quyết định cuối cùng có nên mua chứng chỉ quỹ ETF hay không.

Với một bài viết tổng hợp nhiều thông tin về chứng chỉ quỹ ETF, hy vọng chúng tôi đã đem đến cho bạn đọc quan tâm những kiến thức hữu ích mang tính chất tham khảo cho những ai đang có ý định đầu tư theo kênh này.