Cảnh quan đô thị được hiểu là gì? Vai trò của cảnh quan đô thị

Cảnh quan đô thị là gì?

Đô thị được hiểu là khu vực tập trung dân cư sinh sống, thường xuất hiện tại khu vực kinh tế phi nông nghiệp. Tại các khu đô thị, ngoài khu vực sinh sống và làm việc của người dân thì cảnh quan đô thị đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Về khái niệm, khoản 14 Điều 3 Luật Quản lý đô thị 2009 xác định: Cảnh quan đô thị là không gian cụ thể có nhiều hướng quan sát ở trong đô thị như không gian trước tổ hợp kiến trúc, quảng trường, đường phố, hè, đường đi bộ, công viên, thảm thực vật, vườn cây, vườn hoa, đồi, núi, gò đất, đảo, cù lao, triền đất tự nhiên, dải đất ven bờ biển, mặt hồ, mặt sông, rạch, kênh trong đô thị và không gian sử dụng chung thuộc đô thị.

Như vậy, hiểu một cách đơn giản thì cảnh quan đô thị chính là không gian bao gồm một số yếu tố thiên nhiên có sẵn và các kiến trúc do con người lập, là môi trường sống của người dân trong khu đô thị.

Người ta đã tìm thấy những bằng chứng ngay từ thời xa xưa, cảnh quan đô thị đã xuất hiện, sớm nhất là những công trình của người Trung Đông với những thiết kế như kim tự tháp 4 cạnh, bụi cây gỗ, vườn treo, đường phố… Theo thời gian, thiết kế cảnh quan đô thị ngày càng phức tạp và cầu kì, được xem là bộ mặt của đô thị, đây cũng là một trong những yếu tố giúp đánh giá mức độ phát triển của khu vực đó.

Việc thiết kế cảnh quan đô thị thường hướng đến mục tiêu xây dựng thêm không gian xanh, tạo ra sự thân thiện đối với môi trường.

Cảnh quan đô thị là không gian sinh sống và làm việc của con người trong khu đô thị

Lợi ích mà cảnh quan đô thị mang đến

Cảnh quan đô thị đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống, bởi nó là không gian mà con người sinh sống và làm việc. Cảnh quan đô thị đem đến cho người dân những lợi ích như sau:

• Cảnh quan đô thị là hình ảnh đại diện chung cho toàn bộ đô thị. Việc thiết kế không gian với nhiều cây xanh, vườn hoa, có công viên và các công trình công cộng đem đến cảm giác tươi mới và sức sống cho đô thị, giảm bớt cảm giác nhàm chán trước những công trình bê tông cứng ngắc. Cảnh quan đô thị cũng phản ánh một phần sự phát triển của đô thị.
• Cảnh quan đô thị có tác động lớn đến sức khỏe và cảm giác hạnh phúc của con người. Nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng việc sống trong các không gian gần gũi với thiên nhiên sẽ khiến cho con người giảm cảm giác với căng thẳng và cải thiện tinh thần theo chiều hướng tích cực. Bởi vậy mà hiện nay các khu đô thị đều chú trọng việc thiết kế các vườn hoa và cây xanh trên vỉa hè, xây dựng công viên hay khu sinh thái để tạo lập môi trường sống tích cực cho người dân.
• Cảnh quan đô thị góp phần cải thiện chất lượng môi trường. Tại các thành phố phát triển, các công trình mọc lên càng nhiều càng dẫn đến nhiều vấn đề liên quan đến môi trường gia tăng như ô nhiễm khói bụi, ô nhiễm tiếng ồn… Bởi vậy việc thiết kế, bố trí cây xanh trong khu dân cư, xây dựng thêm các công trình gần gũi với thiên nhiên là một trong những biện pháp giúp cải thiện chất lượng không khí, giảm thiểu sự nóng lên của đô thị, giảm thiểu tiếng ồn và tránh các tác động tiêu cực đến cuộc sống và sức khỏe của con người.
• Cảnh quan đô thị góp phần phát triển đời sống cộng đồng. Như đã phân tích ở trên thì cảnh quan đô thị là không gian mà các hoạt động chung của người dân trong cùng một khu vực diễn ra. Việc có nhiều không gian sinh hoạt chung như quảng trường, công viên, phố đi bộ… là cơ hội để các hoạt động vui chơi, giải trí diễn ra nhiều hơn, tăng thêm tính gắn kết cộng đồng…

Để thiết kế cảnh quan đô thị đẹp phải tuân theo tiêu chí nào?

Việc thiết kế cảnh quan đô thị có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Theo nhiều chuyên gia, việc thiết kế cảnh quan đô thị đẹp phải đáp ứng một số tiêu chí như:

• Cảnh quan đô thị phải mang tính thẩm mỹ cao: Như đã nói thì đây được xem là bộ mặt của thành phố nên phải đảm bảo yếu tố thẩm mỹ. Bên cạnh đó, mỗi một khu vực địa lý lại có những đặc điểm mang tính vùng miền, giá trị và truyền thống lịch sử khác nhau. Cảnh quan đô thị càng thể hiện được các yếu tố này thì càng có nhiều giá trị, các thành phố cũng có thể gửi gắm các thông điệp riêng như bảo vệ thiên nhiên, dẫn đầu xu hướng về công nghệ…
• Cảnh quan đô thị phải hướng đến gần gũi với thiên nhiên: Cảnh quan xanh, đô thị xanh hay cuộc sống xanh là xu hướng thiết kế ngày càng trở nên phổ biến trên thế giới. Các thành phố đều hướng đến việc tạo ra nhiều không gian gần gũi với thiên nhiên để cải thiện và nâng cao chất lượng sống cho cư dân. Bởi vậy mà các mẫu thiết kế được ưu chuộng phần lớn đều tập trung đến các yếu tố về cây cảnh, hoa cỏ, công viên hay khu sinh thái…
• Tạo ra một không gian thân thiện, gần gũi để phát triển cộng đồng. Mục đích chính của việc xây dựng cảnh quan đô thị vẫn là để phục vụ cho con người nên trong quá trình thiết kế cần đảm bảo tối đa hóa lợi ích mà cư dân có thể nhận được từ đây. Bởi vậy mà cảnh quan đô thị cần đảm bảo có các khu vực công cộng, khu vực giải trí như công viên, khu sinh thái… để người dân có không gian sinh hoạt và phát triển.

Cảnh quan đô thị là không gian sinh hoạt chung của một cộng đồng dân cư, bởi vậy mà cần có một đơn vị đứng ra quản lý, điều hành và đảm bảo, giữ gìn các giá trị chung. Việc quản lý cảnh quan đô thị phải đáp ứng các điều kiện theo quy định tại Luật Quản lý đô thị 2009 và Luật Kiến trúc 2019.

Về cơ bản cảnh quan đô thị sẽ do chính quyền đô thị trực tiếp quản lý, bảo vệ, duy trì và khai thác, sử dụng.

Một số dự án cảnh quan đô thị đẹp trên thế giới

Dưới đây là một số dự án cảnh quan đô thị có thiết kế đẹp mắt trên thế giới:

Cảnh quan đô thị tại Rio de Janeiro

Một phần cảnh quan tại Budapest

Cảnh quan đô thị tại nước Anh

Cảnh quan đô thị tại thủ đô Pakistan

Một dự án thiết kế cảnh quan tại Hà Nội

Cảnh quan đô thị đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống, là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ phát triển của khu vực. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức về thị trường bất động sản.