Lệnh dừng lỗ là gì? Cách đặt lệnh dừng lỗ trong chứng khoán

Lệnh dừng lỗ là gì?

Lệnh dừng lỗ (Stop - Loss Order) là một công cụ được các nhà giao dịch và nhà đầu tư sử dụng để hạn chế thua lỗ và giảm thiểu rủi ro. Với lệnh dừng lỗ, nhà đầu tư vào lệnh để thoát khỏi vị thế giao dịch mà họ đang nắm giữ nếu giá cổ phiếu di chuyển đến một mức nhất định và gây ra lỗ.

Lệnh dừng lỗ còn được hiểu là lệnh có hướng dẫn để đóng một vị thế bằng cách mua hoặc bán một chứng khoán trên thị trường khi nó đạt đến một mức giá nhất định được gọi là giá dừng.

Ví dụ: Một nhà đầu tư mua cổ phiếu với giá 25 đô la/cổ phiếu có thể nhập lệnh dừng lỗ để bán cổ phiếu của mình, kết thúc giao dịch với giá 20 đô la cho mỗi cổ phiếu. Nó giới hạn rủi ro của nhà đầu tư đến mức lỗ tối đa là 5 đô la cho mỗi cổ phiếu. Nếu giá cổ phiếu giảm xuống còn 20 đô la/cổ phiếu, lệnh sẽ tự động được thực hiện khi kết thúc giao dịch. Lệnh dừng lỗ đặc biệt hữu ích trong trường hợp có sự biến động giá đột ngột và đáng kể so với vị thế của nhà đầu tư.

Lệnh dừng lỗ trong chứng khoán là gì?

Phân loại lệnh dừng lỗ

Hiện nay trên thị trường chứng khoán có 2 loại lệnh dừng lỗ chính:

Lệnh dừng để bán (Sell-Stop order)

• Đóng vai trò bảo vệ các vị thế mua bằng cách kích hoạt lệnh bán thị trường nếu giá giảm dưới một mức nhất định.
• Được sử dụng khi nhà đầu tư mua chứng khoán giữ lại trong một khoảng thời gian rồi bán ra thị trường để thu lời.
• Luôn đặt giá dừng thấp hơn giá hiện tại của loại chứng khoán giao dịch.

Lệnh dừng để mua (Buy-Stop order)

• Đóng vai trò bảo vệ các vị thế bán. Trong đó, giá đặt mua cao hơn giá thị trường hiện tại và tiến hành đặt lệnh nếu giá tăng trên mức đó.
• Được sử dụng để bảo vệ lợi nhuận hay hạn chế sự thua lỗ của các nhà đầu tư thực hiện giao dịch bán trước mua sau (bán khống chứng khoán).
• Khị đặt lệnh luôn đặt giá cao hơn giá thị trường hiện tại của loại chứng khoán giao dịch.

Đặc điểm của lệnh dừng lỗ

Lệnh dừng lỗ có những ưu điểm vượt trội đi kèm với một số hạn chế nhất định. Cụ thể:

Ưu điểm

Ưu điểm lớn nhất của lệnh dừng lỗ là không tốn chi phí để thực hiện. Cũng có thể coi lệnh dừng lỗ như một hợp đồng bảo hiểm miễn phí.

Ngoài ra, khi nói đến các lệnh dừng lỗ, bạn không cần phải theo dõi hoạt động của một cổ phiếu hàng ngày.

Lệnh dừng lỗ cũng giúp ngăn chặn việc ra quyết định một cách cảm tính. Các nhà đầu tư thường có xu hướng “phải lòng” cổ phiếu. Ví dụ, họ có thể duy trì niềm tin sai lầm rằng nếu họ tiếp tục chờ đợi thì sẽ thu được lợi nhuận cao hơn. Nhưng thực tế, sự chậm trễ này chỉ có thể gây ra tổn thất.

Lệnh dừng lỗ cũng được xem là một công cụ để chốt lợi nhuận. Ở đây, lệnh cắt lỗ được đặt ở mức phần trăm thấp hơn giá thị trường hiện tại (không phải giá bạn đã mua). Giá cắt lỗ điều chỉnh khi giá cổ phiếu biến động. Điều quan trọng cần lưu ý là nếu cổ phiếu tăng giá, bạn có một khoản lợi nhuận. Sử dụng lệnh dừng lỗ cho phép bạn thu lợi nhuận hoặc đảm bảo ít nhất một số vốn.

Hạn chế

Sự biến động ngắn hạn của giá cổ phiếu có thể kích hoạt giá dừng không cần thiết. Chính vì vậy, nhà đầu tư nên chọn một tỷ lệ phần trăm dừng lỗ cho phép cổ phiếu giao động hằng ngày để hạn chế việc kích hoạt lệnh dừng lỗ không cần thiết.

Hiện nay, vẫn chưa có quy tắc cụ thể nào về việc đặt các điểm dừng lỗ. Nó đang hoàn toàn phụ thuộc vào phong cách đầu tư của từng cá nhân.

Khi cổ phiếu đạt đến giá dừng, lệnh dừng lỗ sẽ trở thành lệnh thị trường. Do đó, giá bán có thể khác nhiều so với giá dừng.

Các lệnh dừng lỗ chứa đựng nhiều rủi ro tiềm ẩn. Các lệnh này có thể đảm bảo giới hạn giá, nhưng giao dịch có thể không được thực hiện. Điều này có thể gây hại cho các nhà đầu tư trong thị trường giao dịch nhanh.

Ưu nhược điểm khi đặt lệnh dừng lỗ

Cách đặt lệnh dừng lỗ trong chứng khoán

Nếu chỉ hiểu rõ bản chất lệnh dừng lỗ thì chưa đủ để phát huy vai trò của nó trong giao dịch. Một kế hoạch với quy trình cài đặt lệnh dừng lỗ rõ ràng, khoa học sẽ giúp các nhà đầu tư quản trị rủi ro một cách tốt nhất. Các bước đặt lệnh dừng lỗ trong chứng khoán cụ thể như sau:

Bước 1: Xác định vị trí để giao dịch

Đây là bước đầu tiên các nhà đầu tư phải làm trước khi tiến hành đặt lệnh dừng lỗ. Việc nhận định các khoảng cách về giá căn cứ trên sự tính toán điểm vào lệnh sẽ giúp những nhà giao dịch phát hiện thời điểm không thuận lợi và hình thành các dự đoán ban đầu để cài đặt lệnh dừng lỗ. 

Bước 2: Xác định vị trí chốt lời và cắt lỗ 

Các nhà đầu tư cần tìm được vị trí của Take profit trên biểu đồ giá ở cặp tiền tệ để biết được khoảng pip để tiến hành đặt lệnh. Khoảng cách lệnh dừng lỗ phải có tỷ lệ tương đương với khoảng cách của Stop - gain. Như vậy, nhà đầu tư sẽ hạn chế gặp phải tình trạng giá phá vỡ cấu trúc làm hỏng chiến lược hỗ trợ của bạn.

Bước 3: Xem xét tỷ lệ Risk:Reward

Tỷ lệ Risk:Reward là yếu tố quan trọng nhà đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng. Nếu tỷ lệ này chưa đảm bảo thì tuyệt đối không nên đặt lệnh dừng lỗ mà hãy tiếp tục chờ đợi thời điểm thích hợp khác.

Trong trường hợp tỷ lệ R:R =1:1 hoặc R:R=1:2 hoặc có thể hơn tùy vào đánh giá của mỗi người thì nhà đầu tư hoàn toàn có thể tiến hành đặt lệnh.

Bước 4: Xác định khối lượng giao dịch phù hợp

Nhà đầu tư cần tính tới trường hợp xấu nhất có thể xảy ra cũng như khoản lỗ mà bạn có thể chấp nhận. Mức lỗ trong mỗi giao dịch không được vượt quá số tiền đang có trong tài khoản. Chẳng hạn, bạn đưa ra mức độ rủi ro tối đa mỗi lệnh là 1 - 2% tổng số vốn ở tài khoản để làm tham chiếu xác định quy tắc lệnh dừng lỗ. Từ đó, nhà đầu tư có thể kiểm soát được vốn và hạn chế rủi ro. 

Bước 5: Tiến hành đặt lệnh dừng lỗ

Khi các yếu tố nêu trên đạt được mức lý tưởng, nhà đầu tư có thể bắt đầu đặt lệnh dừng lỗ. Ngoài ra, bạn cần kết hợp với một số công cụ khác như các chỉ số, biểu đồ nến… để có thể đo lường chính xác và tính toán khoảng cách cài đặt lệnh dừng lỗ sao cho phù hợp.

Những sai lầm thường gặp khi đặt lệnh dừng lỗ

Các nhà đầu tư có thể gặp phải một số sai lầm khi đặt lệnh dừng lỗ bao gồm: 

Thả trôi lệnh, không đặt lệnh dừng lỗ

Đây là sai lầm phổ biến nhất của các nhà đầu tư mới tham gia thị trường chứng khoán. Nguyên nhân có thể kể đến từ việc họ không biết cách đặt lệnh dừng lỗ hoặc họ chủ quan không đặt lệnh dừng lỗ.

Một trường hợp thường xuyên xảy ra đó là giá sau khi đặt lệnh dừng lỗ thì quay đầu lại và chạm đúng vào vùng take profit ban đầu. Chỉ 1, 2 lần trường hợp đó xảy ra thì đối với những nhà đầu tư thiếu kiên nhẫn, hấp tấp thì lần tới khi đặt lệnh họ sẽ không đặt lệnh dừng lỗ nữa. Nhưng khổ nỗi là khi họ quyết định như vậy rồi thì chính là lúc thị trường quét sạch tài khoản của họ và không có chuyện quay đầu lại như một vài lần trước nữa.

Mặt khác, những người không biết đặt lệnh dừng lỗ họ chỉ ào ào vào lệnh và tự tin rằng mình có thể cắt lệnh bằng tay được, lệnh sẽ chạy đến một mức nào đó được cho là có lợi nhuận vừa đủ đối với họ thì họ sẽ nhanh chóng cắt đi. Nhưng câu hỏi đặt ra là bạn có thể ngồi yên và nhìn biểu đồ 24/24 để đặt lệnh được hay không. Chỉ một phút lơ là lệnh đã đi quá với mức rủi ro mà bạn đã đặt ra trước đó là trường hợp nhẹ nhất, nặng hơn là cháy tài khoản.

Đặt lệnh dừng lỗ quá gần

Về mặt bản chất, đặt lệnh dừng lỗ là để hạn chế rủi ro, thua lỗ trong quá trình đầu tư. Chính vì vậy, nhiều nhà đầu tư vì lo sợ rủi ro nên đặt lệnh dừng lỗ gần để thua lỗ ít hơn. Nhưng hành động này có thể khiến các nhà đầu tư lỗ nhiều hơn bình thường.

Ví dụ, giá đang có xu hướng tăng và các trader đặt stop loss gần sẽ khiến giá vừa chạy qua mức dừng lỗ liền quay về điểm chốt lời. Khiến lệnh dừng cắt lỗ phản tác dụng và kiếm lời ít hơn và mất đi 1 khoản lợi nhuận đáng lẽ bạn sẽ đạt được. Vì thế, trước khi đặt lệnh bạn cần phải phân tích kỹ và đưa ra 1 mức đặt lệnh dừng lỗ hợp lý bằng cách đặt ra những câu hỏi như: mình có thể chịu rủi ro bao nhiêu phần trăm trên tổng số tài khoản cho 1 lần vào lệnh? Đi lệnh với số Lot bao nhiêu là hợp lý? Những câu hỏi này sẽ giúp bạn dự trù cho mình những tình huống xấu nhất mỗi khi vào lệnh. Nếu có lỡ xảy ra thì bạn nó cũng không ảnh hưởng đến tài khoản của bạn quá nhiều.

Đặt Stop Loss quá xa

Ngược lại với việc đặt lệnh dừng lỗ quá gần là bạn đặt lệnh dừng lỗ quá xa. Khi đặt lệnh dừng lỗ xa như vậy thì hoặc là bạn sẽ thu về được khoản lợi nhuận lớn và chẳng sợ giá đi đến đấy sẽ quay đầu, không lo tài khoản của bạn sẽ phải chịu thua lỗ rất nhiều nếu nó chạm đến mức dừng lỗ bạn đã đặt. 

Di chuyển điểm dừng lỗ lung tung

Đây là biểu hiện cho sự sợ hãi và lo lắng, thiếu kỷ luật. Thử nghĩ mà xem nếu trước đó thị trường đưa ra những tín hiệu tốt để bạn Buy/Sell, phân tích kỹ và tìm 1 điểm vào lệnh đẹp, đặt lệnh dừng lỗ hợp lý thì sau đó bạn cứ để kệ thị trường.

Ngược lại, nếu bạn không chắc về quyết định của mình bạn sẽ liên tục nhìn 1 biểu đồ, nếu đặt quá xa thì lệnh chạm lên ngoi lên mức dừng lỗ 1 chút là bạn đã sợ và vội vàng di lệnh dừng lỗ về mức gần hơn ban đầu. Hoặc đặt quá gần thì khi dừng lỗ rồi thì bạn muốn có lợi nhuận lớn hơn, bạn sẽ di điểm dừng lỗ lên xa hơn nữa. Việc này cũng không khác việc không đặt lệnh dừng lỗ là bao.

Trong 1 số trường hợp các nhà đầu tư di chuyển điểm dừng lỗ bao nhiêu thì giá chạy theo bấy nhiêu. Khiến tài khoản của bạn sẽ bị mất hết. Do đó bạn hãy tránh sử dụng cách này khi giao dịch.

Vào lệnh với số Lot lớn 

Đây là “trùm cuối”, là nguyên nhân dẫn đến những lý do ở trên. Nếu bạn trong thị trường đủ lâu thì chắc hẳn bạn sẽ linh hoạt hơn trong việc đặt lệnh dừng lỗ và ít phạm phải những sai lầm cơ bản như trên. Còn nếu bạn là người mới, có thể bạn có vốn lớn, muốn ăn nhiều vì thế đi lệnh với số Lot cực lớn. Lúc đầu chưa vào lệnh thì không suy nghĩ được nhiều đâu, rất máu luôn. Nhưng đến khi bạn đặt lệnh rồi bạn mới thấy nỗi sợ hãi, lo lắng dần bao phủ mình, bạn sẽ không thể rời khỏi màn hình để xem lệnh đi như thế nào, tý tý lại di điểm dừng lỗ vì sợ nó sẽ chốt lỗ mất.

Lệnh dừng lỗ là một công cụ đơn giản có thể mang lại lợi thế đáng kể khi được sử dụng hiệu quả. Cho dù để ngăn chặn thua lỗ quá mức hay để chốt lợi nhuận, gần như tất cả các phong cách đầu tư đều có thể được hưởng lợi từ công cụ này. Hãy coi lệnh dừng lỗ như một chính sách bảo hiểm: “Bạn hy vọng mình không bao giờ phải sử dụng nó nhưng thật tốt khi biết rằng bạn có sự bảo vệ nếu bạn cần”.