Các-ten là gì? 2 loại các-ten phổ biến nhất hiện nay

Các-ten là gì?

Các-ten là một thỏa thuận của các doanh nghiệp trong thị trường thiểu quyền về giá cả, sản lượng, các điều kiện khác nhằm mục đích giảm cạnh tranh, tối đa hóa lợi nhuận, cản trở sự gia nhập của các doanh nghiệp mới. Các-ten trong tiếng Anh được gọi là Cartel.

Để đảm bảo các thành viên các-ten quyết tâm thực hiện các mục tiêu trong thỏa thuận thì họ sẽ phải trả một khoản phụ phí nhất định. Theo đó, các thành viên của các-ten sẽ trao đổi và thống nhất về giá mua, giá bán, giảm bớt số lượng hàng hóa sản xuất, phân bổ khách hàng, phân bổ vùng bán hàng, thành lập doanh nghiệp bán hàng chung, thiết lập hoặc thay đổi các điều kiện bán hàng… thông qua các chiến thuật kinh doanh khác nhau. Mục đích của sự hợp tác này là để giảm thiểu sự cạnh tranh và gia tăng lợi nhuận của các thành viên. Trường hợp, các thành viên không đồng ý với việc phân chia thị trưởng theo thỏa thuận trong các-ten, thì họ sẽ phải có một kế hoạch phân phối lợi nhuận độc quyền phát sinh thêm do các-ten đề ra.

Khi hợp tác với nhau, các doanh nghiệp trong cac-ten phải có hành động thống nhất đồng thời tối ưu lợi nhuận giống như một nhà độc quyền. Vì vậy, các-ten còn được gọi là độc quyền nhóm, tập đoàn độc quyền.

Các-ten thường xuất hiện trong ngành công nghiệp độc quyền theo nhóm. Tại thị trường đó, số lượng người bán hàng còn ít, hàng hóa được bán tập trung vào số lượng nhỏ khách hàng.

Các-ten là thỏa thuận khá phổ biến của các doanh nghiệp. Ngoài ra, còn có các-ten của các nước để ổn định giá cả, sản lượng hay các phương diện khác trên thị trường.

Các-ten là một thỏa thuận về giá cả

 Ví dụ: OPEC là tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ - Organization of Petroleum Exporting Countries. OPEC là tổ chức có khả năng điều chỉnh, thông qua đó có thể khống chế giá dầu mỏ trên thế giới. Hội nghị các bộ trưởng phụ trách năng lượng và dầu mỏ thuộc tổ chức OPEC sẽ được tổ chức 2 lần/năm để đánh giá thị trường dầu mỏ của các nước, từ đó đưa ra các chính sách điều chỉnh phù hợp để đảm bảo việc cung cấp dầu 

Khi phân tích về thỏa thuận các-ten, các nhà kinh tế thường quan tâm đến các nguyên nhân làm phá vỡ các-ten (những điều kiện dẫn tới sự mất ổn định của nhóm). Ngoài ra, các vấn đề gian lận trong các-ten cũng là mối quan tâm hàng đầu của các nhà kinh tế.

2 loại các-ten phổ biến nhất hiện nay

Các-ten đạt hiệu quả tốt nhất khi chỉ có ít công ty, tập đoàn thống trị một hoạt động cụ thể nào đó. Các-ten được chia thành 2 loại sau:

Các-ten công cộng

Các-ten công cộng là một loại thỏa thuận được thiết lập bởi Chính phủ. Các-ten công cộng bao gồm cac-ten xuất khẩu và các-ten nhập khẩu. Tuy nhiên, các-ten xuất khẩu thường phổ biến hơn. Theo đó, Chính phủ sẽ thiết lập các quy tắc về giá cả nhằm tăng cường sự cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước. Trong khi đó, các-ten nhập khẩu thì hiếm gặp hơn. Thực tế, các cơ quan có thẩm quyền về cạnh tranh không đồng ý việc thiết lập vào hoạt động nhập khẩu của họ.

Các-ten công cộng là thỏa thuận được thiết lập bởi Chính phủ

Các-ten tư nhân

Các-ten tư nhân là thỏa thuận giữa các thương hiệu về giá cả, sản lượng và các điều kiện khác nhau trên thị trưởng. Các-ten này đi ngược lại các quy định của pháp luật về kinh tế hoặc chứa những điều kiện có thể làm tăng giá cao bất thường với người tiêu dùng. Vì vậy, các-ten tư nhân thường bị cấm ở nhiều đất nước.

Như vậy, các-ten là các thỏa thuận về giá mua, giá bán, sản lượng… của các doanh nghiệp trong thị trường thiểu quyền. Các-ten còn được gọi là độc quyền nhóm hay tập đoàn độc quyền. Khi đã hợp tác với nhau, các doanh nghiệp trong các-ten sẽ có những hành động thống nhất để đạt được hiệu quả kinh doanh.