Những thông tin quan trọng nhất cần biết về cổ phiếu phổ thông

Quyền lợi khi tham gia cổ phiếu phổ thông

Quyền hưởng cổ tức

Cổ tức có thể được trả bằng tiền, cũng có thể trả bằng cổ phiếu mới. Cổ phiếu phổ thông không quy định mức cổ tức tối thiểu hay tối đa mà cổ đông nhận được. Việc có trả cổ tức hay không, tỷ lệ trả cổ tức là tùy thuộc vào kết quả hoạt động và chính sách của công ty.

Khi công ty phải thanh lý tài sản, cổ đông phổ thông là những người cuối cùng nhận được những gì còn lại (nếu có) sau khi công ty trang trải xong tất cả các nghĩa vụ như: Thuế nợ và cổ phiếu ưu đãi.

Xem thêm: So sánh cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi

Quyền mua cổ phiếu mới

Khi công ty phát hành một đợt cổ phiếu mới để tăng vốn, các cổ đông hiện đang nắm giữ cổ phiếu phổ thông có quyền được mua trước cổ phiếu mới, trước khi đợt phát hành được chào bán ra công chúng, trong một thời hạn nhất định. Lượng cổ phiếu mới được phép mua theo quyền này tương ứng với lượng cổ phiếu được phép nắm giữ.

Như vậy, quyền này cho phép cổ đông duy trì tỷ lệ sở hữu của mình trong công ty sau khi đã tăng thêm vốn. Mỗi cổ phiếu đang nắm giữ mang lại cho cổ đông một quyền mua trước. Số lượng quyền cần có để mua một cổ phiếu mới sẽ được quy định cụ thể trong từng đợt chào bán, cùng với giá mua, thời hạn của quyền mua và ngày phát hành cổ phiếu mới.

Cổ phiếu bán theo quyền thường có mức giá thấp hơn so với mức giá thị trường hiện hành. Khi cổ đông thực hiện quyền, công ty sẽ huy động được thêm vốn. Nếu cổ đông không muốn thực hiện quyền họ có thể bán trên thị trường

Quyền bỏ phiếu

Cổ đông phổ thông có quyền bỏ phiếu bầu và ứng cử vào các chức vụ quản lý trong công ty, có quyền tham gia các đại hội cổ đông và bỏ phiếu quyết định các vấn đề quan trọng của công ty. Nếu không tham dự được, cổ đông thường có thể ủy quyền cho người khác thay mặt họ biểu quyết, theo chỉ thị của họ hoặc tùy ý người được ủy quyền.

Ba đặc quyền lợi được cấp cho chủ sở hữu cổ phần phổ thông

Cách tính cổ tức của cổ phiếu phổ thông

Cổ tức là tiền chia lời của cổ đông trên mỗi cổ phiếu thường, căn cứ vào kết quả có thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.

Cổ tức của cổ phiếu thường được trả sau khi đã trả cổ tức cố định cho cổ phiếu ưu đãi. Hàng năm, Hội đồng quản trị công ty quyết định công bố có trả cổ tức hay không và chính sách phân chia cổ tức như thế nào. Cổ tức được công bố theo năm và được trả theo quý theo công thức sau:

Chính sách chia cổ tức (dividend policy) của công ty phụ thuộc vào:

• Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong năm, lấy căn cứ là thu nhập ròng của công ty sau khi trả lãi và thuế.
• Số cổ phiếu ưu đãi chiếm trong tổng số vốn cổ phần.
• Chính sách tài chính trong năm tới trong đó xem xét khả năng tự tài trợ.
• Hạn mức của quỹ tích lũy dành cho đầu tư.
• Giá trị thị trường của cổ phiếu công ty.

Xem thêm: Giá 1 cổ phiếu mua vào là bao nhiêu?

Mục tiêu và rủi ro của cổ phiếu phổ thông

Mục tiêu

Về lâu dài, không có khoản đầu tư nào mang lại lợi nhuận cao hơn với mức rủi ro hợp lý như cổ phiếu phổ thông. Cổ phiếu phổ thông có thể đem lại lợi nhuận khoảng 11 - 12%/năm và tốt hơn hầu hết các loại chứng khoán khác bao gồm cả trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi. Cổ phiếu cho thấy nhiều tiềm năng tăng trưởng vốn, tăng thu nhập và bảo vệ bạn khỏi lạm phát ở mức độ trung bình.

Rủi ro

Rủi ro liên quan đến cổ phiếu khá đa dạng và thường phụ thuộc vào công ty phát hành. Mua cổ phiếu của công ty được quản lý tốt và có khả năng sinh lời sẽ giảm rủi ro bị mất vốn hơn, ngược lại mua cổ phiếu giá rẻ (Penny stock) sẽ làm tăng đáng kể rủi ro của nhà đầu tư.

Nếu sử dụng giao dịch ký quỹ, bạn có thể tận dụng hiệu ứng đòn bẩy tài chính trong việc đầu tư cổ phiếu của mình, nhưng chỉ các nhà đầu tư có kinh nghiệm nên dùng cách này.

Rủi ro luôn tiềm ẩn bởi cổ phiếu bạn nắm giữ có thể bị mất giá

Cách mua bán cổ phiếu phổ thông

Cách phổ biến nhất để mua cổ phiếu là thông qua môi giới (Công ty chứng khoán) trên sàn giao dịch. Với hầu hết các loại cổ phiếu, không có quy định nào yêu cầu mức đầu tư tối thiểu (mức thấp nhất là giá cổ phiếu). Ngoài ra, nhà đầu tư có thể mua dưới hình thức chuyển nhượng không qua sàn, thường đối với các cổ phiếu chưa niêm yết.

Khi các chủ doanh nghiệp muốn mở rộng và phát triển việc kinh doanh thì việc đầu tiên họ sẽ tiến hành đó là phát hành cổ phiếu phổ thông công cụ huy động vốn thiết yếu. Việc sở hữu một số lượng cổ phiếu nghĩa là bạn có quyền tham gia biểu quyết các vấn đề của công ty. Tuy nhiên, để mua cổ phiếu thường bạn cần phải cân nhắc và tìm hiểu thật kỹ về loại cổ phiếu, hoạt động công ty, lĩnh vực kinh doanh... để có một lựa chọn đúng đắn.