Lưu ký chứng khoán để làm gì chắc hẳn không phải ai cũng biết

Theo Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD), lưu ký chứng khoán là hoạt động nhận ký gửi, bảo quản an toàn, chuyển giao và ghi nhận sở hữu chứng khoán của khách hàng trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán do VSD quản lý. Nhà đầu tư bắt buộc phải lưu ký chứng khoán trước khi tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Lưu ký chứng khoán để làm gì?

Cách đơn giản nhất để hiểu lưu ký chứng khoán để làm gì, bạn có thể hình dung là mỗi ngày đều có rất nhiều giao dịch chứng khoán diễn ra. Để quản lý và theo dõi thông tin một cách hiệu quả, bên cạnh hệ thống đăng ký chứng khoán, thanh toán bù trừ chứng khoán, mỗi nhà đầu tư cần “ghi danh” và quản lý thông tin tại một “đầu mối” trung tâm. Trung tâm đó sẽ có nhiệm vụ quản lý tổng hợp chung cho mọi nhà đầu tư thông qua các thành viên của mình.

Bạn đã biết: Tại sao nhà đầu tư phải lưu ký chứng khoán?

Lưu ký chứng khoán

Lợi ích của lưu ký chứng khoán

Sự thống nhất thông tin về khách hàng ở cả trung tâm và thành viên sẽ đảm bảo tính chính xác cao, giúp cho quyền và lợi ích của người tham gia đầu tư chứng khoán được đảm bảo. Cụ thể:

• Tiết kiệm chi phí in ấn các chứng chỉ chứng khoán, bảo quản chứng chỉ chứng khoán hiệu quả.
• Đảm bảo thanh toán nhanh chóng, góp phần tăng vòng quay vốn của nhà đầu tư nói riêng và của thị trường nói chung.
• Tránh tình trạng chứng khoán, mất cắp, hư hỏng hoặc thất lạc.
• Giảm rủi ro cho các hoạt động của thị trường.

Vì những lý do trên, lưu ký chứng khoán trở thành một trong những điều kiện bắt buộc để có thể tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán. Theo quy định của Luật chứng khoán, chứng khoán của công ty đại chúng (cả chứng khoán của công ty đã niêm yết và chưa niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán) phải được lưu ký tập trung tại VSD trước khi thực hiện giao dịch. Việc lưu ký chứng khoán được thực hiện tại các thành viên lưu ký của VSD.

Các thành viên lưu ký gồm: các ngân hàng thương mại và các công ty chứng khoán đã được Uỷ ban chứng khoán Nhà nước cấp phép hoạt động lưu ký, đã đăng ký làm thành viên lưu ký của Trung tâm lưu ký chứng khoán.

Lưu ký chứng khoán như thế nào?

Lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký

Việc lưu ký chứng khoán sẽ bắt đầu bằng việc chuẩn bị các thủ tục vào mở tài khoản lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký. Sau đó thành viên lưu ký sẽ tiến hành tái lưu ký chứng khoán của khách hàng tại Trung tâm lưu ký chứng khoán. Chứng khoán lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán được cất giữ tại kho dưới dạng quản lý tổng hợp, là tài sản thuộc sở hữu của khách hàng, được quản lý tách biệt với tài sản của thành viên lưu ký và Trung tâm lưu ký chứng khoán.

Khi hoàn tất việc tái lưu ký, chứng khoán đó mới được phép giao dịch. Để quá trình diễn thuận lợi, nhà đầu tư cần lưu ý:

• Người đứng tên phải là chính chủ sở hữu chứng khoán.
• Cung cấp địa chỉ liên lạc chính xác, đầy đủ và rõ ràng
• Các tờ chứng chỉ chứng khoán cần nhận diện được các thông tin cơ bản.

Đăng ký tư vấn miễn phí

Đăng ký ngay

Quản lý tài khoản lưu ký chứng khoán ra sao?

Bên cạnh việc hiểu lưu ký chứng khoán để làm gì, nhà đầu tư cũng cần nắm rõ việc quản lý tài khoản lưu ký chứng khoán tại Trung tâm lưu ký chứng khoán. Về cơ bản, điều này được thực hiện như sau:

• Số dư chi tiết trên tài khoản lưu ký chứng khoán của mỗi khách hàng tại thành viên lưu ký phải khớp với số liệu của khách hàng đó tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
• Tổng số dư trên các tài khoản lưu ký chứng khoán của khách hàng mở tại thành viên lưu ký phải luôn khớp với số dư các tài khoản lưu ký của thành viên lưu ký mở tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
• Ngay khi phát hiện ra sự sai sót trong thông tin tài khoản lưu ký chứng khoán của khách hàng của thành viên lưu ký hoặc của bản thân thành viên lưu ký, Trung tâm lưu ký chứng khoán sẽ thông báo ngay cho thành viên lưu ký. Thành viên có trách nhiệm xử lý và điều chỉnh cho phù hợp.

Xem ngay: Những quy định lưu ký chứng khoán được cập nhật mới nhất hiện nay

Trung tâm lưu ký chứng khoán

Ngoài ra, Trung tâm lưu ký chứng khoán còn cung cấp các dịch vụ: ký gửi, rút, chuyển khoản không qua giao dịch, phong tỏa và giải tỏa chứng khoán cho khách hàng. Khi có nhu cầu, khách hàng thực hiện thông qua thành viên lưu ký nơi mở tài khoản.

Chung quy lại, lưu ký chứng khoán cũng giống như việc “mở tài khoản”, bước đầu tiên để tham gia vào hệ thống tổ chức thực hiện lưu giữ, bảo quản chứng khoán của khách hàng và cho các nhà đầu tư thực hiện các quyền của mình đối với chứng khoán. Mục đích của việc này là giúp đảm bảo các quyền và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu.

Hiểu lưu ký chứng khoán để làm gì và cách lưu ký chứng khoán ra sao sẽ giúp nhà đầu tư gia nhập thị trường một cách dễ dàng, thuận lợi.