Tỷ lệ cấp tín dụng xấu là gì? Quy định về tỷ lệ cấp tín dụng xấu

Tỷ lệ cấp tín dụng xấu là gì?

Căn cứ theo quy định tại Khoản 7 Điều 2 Thông tư 24/2013/TT-NHNN tỷ lệ cấp tín dụng xấu là tỷ lệ giữa tổng nợ và cam kết ngoại bảng từ nhóm 3 đến nhóm 5 so với tổng nợ và các cam kết ngoại bảng từ nhóm 1 đến nhóm 5.

Trong đó:

- Nợ phải được phân loại quy định tại Thông tư 24/2013/TT-NHNN gồm:

• Cho vay đầu tư phát triển, cho vay xuất khẩu trừ các khoản sau:
• Nợ cho vay từ nguồn vốn ODA
• Các khoản nợ nhận bàn giao từ các tổ chức tiền thân trước khi thành lập Ngân hàng Phát triển Việt Nam
• Các khoản nợ cho vay mà nguồn trả nợ từ ngân sách trung ương hoặc địa phương
• Các khoản nợ cho vay đối với các dự án điện, tái định cư, đường dây theo chỉ đạo của Chính phủ hoặc được Chính phủ bảo lãnh
• Các khoản nợ cho vay để tái cơ cấu các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước theo chỉ đạo của Chính phủ hoặc được Chính phủ bảo lãnh
• Nợ cho vay theo Hiệp định ký kết giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ các nước
• Nợ cho vay các dự án hạ tầng cơ sở (dự án đường cao tốc) theo chỉ đạo của Chính phủ hoặc được Chính phủ bảo lãnh.
• Ủy thác cho vay xuất khẩu
• Cho vay khác
• Các khoản trả thay theo cam kết ngoại bảng, trừ các khoản Chính phủ trả thay theo cam kết ngoại bảng.

- Cam kết ngoại bảng là các khoản bảo lãnh vay vốn ngân hàng thương mại được phân loại theo Thông tư 24/2013/TT-NHNN để quản lý, giám sát chất lượng hoạt động cấp tín dụng của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, trừ các khoản bảo lãnh cho khách hàng vay vốn ngân hàng thương mại theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Tỷ lệ cấp tín dụng xấu là gì?

Tầm quan trọng của theo dõi tỷ lệ cấp tín dụng xấu

Tỷ lệ cấp tín dụng xấu là một chỉ số quan trọng trong ngành tài chính và ngân hàng. Nó đo lường tỷ lệ các khoản vay mà khách hàng không trả nợ đúng hạn hoặc không trả nợ và đã được xem là không thể thu hồi được. Các tỷ lệ này thường được tính theo mức độ nợ quá hạn của khoản vay trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 90 ngày trở lên.

Tỷ lệ cấp tín dụng xấu đóng vai trò quan trọng để đánh giá sức khỏe tài chính của một tổ chức tài chính hoặc một quốc gia. Khi tỷ lệ cấp tín dụng xấu cao, điều này có thể chỉ ra rằng tổ chức hoặc quốc gia đó đang gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ, tăng nguy cơ thiếu vốn, hoặc gặp phải các vấn đề khác trong quản lý tài chính. Điều này có thể dẫn đến sự suy giảm đáng kể trong các chỉ số tài chính như lợi nhuận hoặc tăng trưởng.

Quy định phân loại nợ

Căn cứ Điều 8, Thông tư 24/2013/TT-NHNN, Ngân hàng Phát triển Việt Nam thực hiện phân loại nợ (trừ các khoản trả thay) theo 05 nhóm như sau:

• Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn) là nợ quá hạn dưới 10 ngày  và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn.
• Nhóm 2 (Nợ cần chú ý) là nợ quá hạn từ 10 ngày đến 90 ngày
• Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn) bao gồm nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày.
• Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ) là nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày. 
•  Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn) là nợ quá hạn trên 360 ngày

Quy định phân loại nợ

Quy định phân loại cam kết ngoại bảng

Cam kết ngoại bảng là chỉ các khoản như cam kết thanh toán, trả nợ, cấp tín dụng… hay các hợp đồng phát sinh tỷ giá của ngân hàng với khách hàng trong tương lai nằm ngoài bảng cân đối kế toán.

•  Phân loại vào nhóm 1 nếu Ngân hàng Phát triển Việt Nam đánh giá khách hàng có khả năng thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo cam kết.
• Phân loại vào nhóm 2 trở lên nếu Ngân hàng Phát triển Việt Nam đánh giá khách hàng không có khả năng thực hiện các nghĩa vụ theo cam kết.

Lưu ý về phân loại nợ và cam kết ngoại bảng

- Tổ chức thực hiện phân loại nợ và cam kết ngoại bảng theo quy định tại Thông tư 24/2013/TT-NHNN là ngân hàng Phát triển Việt Nam

- Việc phân loại nợ và cam kết ngoại bảng phải được thực hiện ít nhất mỗi quý một lần

- Trong 15 ngày đầu tiên của tháng đầu tiên của mỗi quý, Ngân hàng Phát triển Việt Nam thực hiện phân loại nợ, cam kết ngoại bảng đến thời điểm cuối ngày làm việc cuối cùng của quý trước theo quy định.

Riêng đối với quý cuối cùng của kỳ kế toán năm, trong 15 ngày làm việc đầu tiên của tháng cuối cùng, Ngân hàng Phát triển Việt Nam thực hiện phân loại nợ, cam kết ngoại bảng đến thời điểm cuối ngày làm việc cuối cùng của tháng thứ hai quý cuối cùng của kỳ kế toán.

Ngoài thời điểm quy định trên, Ngân hàng Phát triển Việt Nam thực hiện phân loại nợ, cam kết ngoại bảng theo quy định nội bộ.

- Toàn bộ số dư nợ và giá trị các cam kết ngoại bảng của một khách hàng phải được phân loại vào cùng một nhóm nợ có mức độ rủi ro cao nhất mà một khoản nợ hoặc cam kết ngoại bảng của khách hàng đó đang được phân loại.

- Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra việc thực hiện phân loại nợ và cam kết ngoại bảng của Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

Nếu Ngân hàng Phát triển Việt Nam và cá nhân có liên quan vi phạm quy định về việc phân loại nợ và cam kết ngoại bảng theo quy định trên, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỷ lệ cấp tín dụng xấu tăng cao

Tình trạng tỷ lệ cấp tín dụng xấu tăng cao có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là các nguyên nhân chính:

• Việc cấp tín dụng không đúng đối tượng: Việc cấp tín dụng cho những đối tượng không có đủ năng lực hoặc khả năng thanh toán dẫn đến rủi ro cao trong việc thu hồi nợ. Nếu các tổ chức tín dụng không thực hiện đúng quy trình kiểm tra năng lực tài chính của khách hàng trước khi cấp tín dụng, thì tỷ lệ cấp tín dụng xấu có thể tăng lên đáng kể.
• Thiếu kiểm soát và quản lý của các tổ chức tín dụng: Việc thiếu kiểm soát và quản lý của các tổ chức tín dụng cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỷ lệ cấp tín dụng xấu tăng cao. Nếu các tổ chức tín dụng không áp dụng các chính sách và quy định hợp lý để đánh giá và giám sát các khoản vay, thì các khoản nợ sẽ khó thu hồi và dẫn đến tình trạng nợ xấu.
• Không đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong cấp tín dụng: Việc thiếu tính minh bạch và trung thực trong cấp tín dụng cũng là một nguyên nhân gây ra tình trạng tỷ lệ cấp tín dụng xấu tăng cao. Nếu các tổ chức tín dụng không cung cấp đầy đủ thông tin về điều kiện và chính sách cấp tín dụng, hoặc ẩn giấu các thông tin liên quan đến rủi ro, thì khách hàng sẽ không có đủ thông tin để đánh giá và quản lý khoản vay của mình, dẫn đến khả năng không trả nợ đúng hạn.

Hậu quả của tỷ lệ cấp tín dụng xấu

Tình trạng tỷ lệ cấp tín dụng xấu tăng cao có tác động lớn đến các khía cạnh khác nhau của nền kinh tế và xã hội, từ khả năng tài chính của các tổ chức tín dụng đến ảnh hưởng đến khách hàng và người vay tiền. Cụ thể:

• Ảnh hưởng đến khả năng tài chính của các tổ chức tín dụng: Tỷ lệ cấp tín dụng xấu tăng cao sẽ dẫn đến tăng rủi ro tín dụng cho các tổ chức tín dụng. Khi đó, các tổ chức phải đối mặt với nợ xấu và tốn nhiều thời gian và chi phí để thu hồi nợ, và trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng tài chính của họ và có thể dẫn đến kinh doanh giảm sút.
• Gây ảnh hưởng đến nền kinh tế và xã hội: Tỷ lệ cấp tín dụng xấu cao có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và xã hội. Nó có thể dẫn đến suy giảm sự tin tưởng của người dân và doanh nghiệp vào hệ thống tài chính, ảnh hưởng đến việc vay mượn và đầu tư, và dẫn đến sự suy giảm của hoạt động kinh tế và sản xuất. Hơn nữa, tình trạng nợ xấu có thể gây áp lực cho ngân sách nhà nước khi phải bảo vệ các ngân hàng và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
• Tác động tiêu cực đến khách hàng và người vay tiền: Tỷ lệ cấp tín dụng xấu cao sẽ ảnh hưởng đến khách hàng và người vay tiền, đặc biệt là những người có khả năng tài chính yếu. Họ sẽ phải chịu áp lực trong việc trả nợ và nếu không trả được nợ, họ có thể bị mất tài sản hoặc bị tố cáo. Tình trạng này có thể dẫn đến suy giảm niềm tin của khách hàng vào các tổ chức tín dụng, ảnh hưởng đến quan hệ giữa khách hàng và ngân hàng, và làm giảm khả năng tiếp cận với các dịch vụ tài chính.

 Giải pháp giảm thiểu tỷ lệ cấp tín dụng xấu

Để giảm thiểu tỷ lệ cấp tín dụng xấu yêu cầu một quá trình liên tục và đòi hỏi sự cố gắng,cam kết của các tổ chức tín dụng. Việc đảm bảo rằng các chính sách và quy trình được thực thi đúng cách và hiệu quả, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong cấp tín dụng là những điều cần thiết để đạt được mục tiêu này. Dưới đây là một số gợi ý giúp giảm thiểu tỷ lệ cấp tín dụng xấu

• Tăng cường việc đánh giá khách hàng và người vay tiền: Đây là một giải pháp rất quan trọng để giảm thiểu tỷ lệ cấp tín dụng xấu. Để đánh giá khách hàng và người vay tiền, các tổ chức tín dụng nên phân tích thông tin khách hàng bao gồm: lịch sử tín dụng, thu nhập, lịch sử làm việc và các khoản nợ khác.
• Cải thiện quản lý và kiểm soát của các tổ chức tín dụng: Để giảm thiểu tỷ lệ cấp tín dụng xấu, các tổ chức tín dụng nên tăng cường quản lý và kiểm soát các hoạt động cấp tín dụng của mình. Các tổ chức này nên thực hiện các chính sách và quy trình cấp tín dụng rõ ràng, hợp lý và được thiết kế để giảm thiểu rủi ro tín dụng. Ngoài ra, các tổ chức tín dụng cũng nên xây dựng các chính sách để giám sát và đánh giá hiệu quả của các hoạt động cấp tín dụng.
• Nâng cao tính minh bạch và trung thực trong cấp tín dụng: Một giải pháp khác để giảm thiểu tỷ lệ cấp tín dụng xấu là nâng cao tính minh bạch và trung thực trong cấp tín dụng. Điều này có thể đạt được thông qua việc cung cấp thông tin rõ ràng và chi tiết về các khoản phí và lãi suất, cũng như các điều kiện và rủi ro liên quan đến các khoản vay. Các tổ chức tín dụng cũng nên thông báo cho khách hàng về các chính sách cấp tín dụng của họ, cũng như các yêu cầu và tiêu chuẩn để đáp ứng được các khoản vay. Việc đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong cấp tín dụng giúp khách hàng đưa ra quyết định tốt hơn khi vay tiền và giảm thiểu tỷ lệ cấp tín dụng xấu.

Tóm lại, tình trạng tỷ lệ cấp tín dụng xấu tăng cao đòi hỏi các tổ chức tín dụng phải có những nỗ lực đáng kể để cải thiện quản lý và kiểm soát rủi ro, đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong cấp tín dụng, và xây dựng các chính sách hợp lý để giảm thiểu tình trạng nợ xấu.