Nợ dưới chuẩn là gì? Cách để nhận diện nợ dưới chuẩn

Nợ dưới chuẩn là gì?

Có hai định nghĩa khác nhau khi nói về nợ dưới chuẩn. Theo đó:

- Nếu hiểu theo góc độ nợ xấu và các nhóm nợ xấu theo phân loại của CIC: Nợ dưới chuẩn được hiểu là một tên gọi khác của nợ xấu nhóm 3. Đây là khoản nợ có thời gian trả chậm từ 30 – 90 ngày.

Tức là khi người đi vay trả chậm khoản nợ của mình trong thời gian từ 30 - 90 ngày thì sẽ bị xếp vào diện nợ xấu dưới chuẩn, nợ dưới tiêu chuẩn hay nợ xấu nhóm 3.

- Nếu hiểu theo góc độ khoản vay: Nợ dưới chuẩn còn được gọi là một khoản vay dưới chuẩn. Đây là một khoản vay được cung cấp ở mức lãi suất trên cơ bản cho những cá nhân không đủ điều kiện vay lãi suất cơ bản.

Thông thường, những người đi vay dưới chuẩn là những người không đủ điều kiện tiếp cận các khoản vay đạt chuẩn. Những đối tượng này bị các tổ chức tín dụng từ chối vì bị xếp hạng tín dụng thấp, thuộc nhóm đối tượng tiềm ẩn rủi ro, không có khả năng trả nợ.

Nợ dưới chuẩn là gì?

Đặc điểm của nợ dưới chuẩn

Nợ dưới chuẩn có các đặc điểm cơ bản như sau:

• Nợ dưới chuẩn hay khoản vay dưới chuẩn có đối tượng là những người bị các tổ chức tín dụng truyền thống từ chối cho vay
• Tiền lãi tính cho các khoản vay dưới chuẩn sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ đánh giá của người cho vay đối với người vay
• Lãi suất cho vay dưới chuẩn luôn cao hơn lãi suất cơ bản (lãi suất chuẩn).
• Cho vay dưới chuẩn thường được đánh giá là khoản cho vay với lãi suất không hợp lý, trói buộc người đi vay bằng những khoản nợ và tăng khả năng vỡ nợ của những người đi vay

Ảnh hưởng của nợ dưới chuẩn

Khi lựa chọn một khoản vay dưới chuẩn, người vay sẽ chịu một số ảnh hưởng nhất định như sau: 

• Lãi suất phải chịu sẽ cao hơn mức lãi suất cơ bản (lãi suất chuẩn)
• Khoản vay này dễ trói buộc người đi vay bằng những khoản nợ cho nên gia tăng khả năng vỡ nợ của những người đi vay. Bởi vậy mà vay dưới chuẩn thường được đánh gia là cho vay cắt cổ.
• Nhận khoản vay dưới chuẩn có thể xem là một lựa chọn hợp lí nếu khoản vay đó là phương tiện giúp bạn trả hết các khoản nợ với lãi suất cao hơn.

Nợ dưới chuẩn có được vay ngân hàng không?

Đối với nợ dưới tiêu chuẩn (tức nợ xấu nhóm 3 theo xếp loại của CIC) khách hàng sẽ rất khó để có thể được ngân hàng chấp nhận cho vay các khoản vay tiếp theo. 

Thông thường, những người tiếp cận các khoản vay dưới chuẩn thường đã bị từ chối bởi những tổ chức cho vay truyền thống vì họ bị xếp hạng tín dụng thấp hoặc các yếu tố khác chỉ ra khả năng không thể thanh toán nợ đến hạn của những cá nhân này. Cho nên việc vay ngân hàng sẽ gặp nhiều khó khăn.

Tại Việt Nam có thị trường cho vay dưới chuẩn không?

Trên thế giới nợ dưới chuẩn đã từng gây ra cuộc khủng hoảng lớn. Theo đó, cuộc khủng hoảng cho vay dưới chuẩn (supprime crisis) đã hoành hành ở Mỹ và nhiều nước trên thế giới vào năm 2008. Hậu quả để lại là nhiều ngân hàng phá sản, nhiều ngân hàng và tổ chức tài chính lớn nhỏ khác chìm ngập trong những khoản thua lỗ khổng lồ. 

Thời điểm này hàng loạt ngân hàng đầu tư trót nắm giữ các gói trái phiếu rủi ro mà chưa kịp chuyển giao cho thị trường đã phải ghi nhận các khoản tổn thất lên đến hàng trăm tỷ USD. Có thể kể tên như Citi (21 tỷ USD), Merrill Lynch (25 tỷUSD), UBS (18 tỷ USD), Morgan Stanley (10 tỷ USD), JP Morgan (2,2 tỷUSD), Bear Stearns (2 tỷ USD), Lehman Brothers (1,5 tỷ USD), GoldmanSachs (1,3 tỷ USD)...

Tại Việt Nam, công cụ có thể đánh giá được rủi ro tín dụng của người xin vay vốn đều được thể hiện trên hệ thống CIC - Trung Tâm Thông Tin Tín Dụng Quốc Gia.

CIC là tổ chức sự nghiệp công lập trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, thực hiện chức năng đăng ký tín dụng quốc gia; thu nhận, xử lý, lưu trữ, phân tích thông tin tín dụng; phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng; chấm điểm, xếp hạng tín dụng pháp nhân và thể nhân trên lãnh thổ Việt Nam...

Kho dữ liệu Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam do CIC quản lý lưu giữ thông tin của gần 47 triệu khách hàng vay, với sự tham gia báo cáo thông tin của 100% các tổ chức tín dụng hoạt động tại Việt Nam, hơn 1200 quỹ tín dụng nhân dân và các tổ chức tài chính vi mô cũng như các tổ chức khác trong và ngoài hệ thống ngân hàng trên cơ sở cập nhật định kỳ, đột xuất dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại và các giải pháp thu thập, xử lý thông tin tự động, tiên tiến.

Cho nên thông qua CIC, ngân hàng và các tổ chức tín dụng có thể dễ dàng kiểm tra nợ xấu, xem điểm tín dụng của khách hàng. Để từ đó đưa ra các đánh giá về chính sách tín dụng, quyết định tín dụng của người đi vay cũng như đánh giá mức độ chấp nhận rủi ro của ngân hàng đó với người đi vay.

Những cơ sở dữ liệu về lịch sử tín dụng này sẽ giúp người cho vay nắm được thông tin, đánh giá xếp loại khách hàng vào loại nợ nào để tiến hành cho vay khoản vay phù hợp.

Như vậy, Việt Nam đã và đang có một thị trường cho vay dưới chuẩn nhìn từ góc độ cơ chế đánh giá rủi ro tín dụng của hệ thống ngân hàng. 

Trên đây là những thông tin vô cùng hữu ích về nợ dưới chuẩn là gì và những vấn đề xoay quanh nợ dưới chuẩn. Hy vọng những thông tin hữu ích trên sẽ đem đến cho bạn về cái nhìn rõ ràng, đa chiều về nợ dưới chuẩn, đặc biệt trong thời đại kinh tế bùng nổ như hiện nay.