Pha loãng cổ phiếu là gì? 4 trường hợp pha loãng cổ phiếu

Pha loãng cổ phiếu là gì?

Pha loãng cổ phiếu là việc giảm tỷ lệ vốn chủ sở hữu trong một công ty thông qua việc phát hành thêm cổ phiếu sẽ được rao bán. Sự pha loãng xảy ra khi tỷ lệ sở hữu của cổ đông hiện hữu trong một công ty bị giảm xuống, tạo điều kiện cho cổ phiếu giải phóng được sử dụng để huy động vốn.

Ban đầu, quyền sở hữu cổ phiếu công ty được chia cho các nhà đầu tư và số cổ phiếu còn lại được bảo lưu để giao dịch công khai. 

Khi cổ phiếu của công ty niêm yết được đưa ra chào bán thứ cấp, số lượng cổ phiếu được chia tách trong công ty sẽ tăng lên. Thông thường, các khoản tiền được tạo ra được sử dụng để tiếp tục phát triển công ty hoặc giải quyết các khoản nợ hiện có.

Pha loãng cổ phiếu là hiện tượng khá phổ biến trên thị trường chứng khoán

Một ví dụ về pha loãng cổ phiếu liên quan đến công ty cho vay người bảo lãnh của Anh là Amigo. Sau khi Tòa án cấp cao đưa ra phán quyết rằng họ phải huy động tiền để giải quyết khiếu nại từ khách hàng về hoạt động kinh doanh của họ, một trong những lựa chọn của họ là pha loãng cổ phiếu. Kế hoạch được đề xuất là phát hành 19 cổ phiếu mới cho mỗi cổ phiếu hiện có. Điều này có nghĩa là các cổ đông sẽ mất 95% giá trị của số cổ phần nắm giữ hiện tại của họ. Với việc công ty không được phép phát hành các khoản vay mới và có nguy cơ ngừng kinh doanh nếu không thể huy động được 97 triệu bảng Anh, pha loãng vẫn là lựa chọn khả thi duy nhất. Giá cổ phiếu của Amigo sau đó giảm 60.1% do các nhà đầu tư phản ứng với đề xuất pha loãng cổ phiếu.

Tại sao các công ty pha loãng cổ phiếu? 

Các công ty lựa chọn pha loãng cổ phiếu vì một số nguyên nhân sau đây:

• Các công ty lựa chọn giảm bớt cổ phiếu để huy động thêm vốn thông qua chào bán thứ cấp. Các khoản tiền được tạo ra điều hướng tới các cơ hội tăng trưởng hoặc có khả năng được giải quyết các khoản nợ hiện có.
• Một số công ty pha loãng cổ phiếu của họ để giới thiệu cổ đông mới vào nắm giữ như một sự đánh đổi để mua lại công ty.
• Nhân viên hoặc hội đồng quản trị có thể được cấp chứng khoán chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.
• Pha loãng cổ phiếu có khả năng dẫn đến việc trả cổ tức cao hơn mặc dù có thêm nhiều cổ đông hơn - điều này phụ thuộc vào các công ty sử dụng số vốn huy động được sự thành công của công ty trong một thời gian dài.
• Một công ty có thể pha loãng cổ phiếu của mình do kết quả của việc đáp ứng các tiêu chí nhất định do tuân thủ quy định để nâng cao giá trị hoặc đủ điều kiện cho một lợi ích cụ thể.

Các trường hợp pha loãng cổ phiếu 

Hiện nay có 4 trường hợp pha loãng cổ phiếu chính bao gồm: Chào bán cổ phiếu, phát hành cổ phiếu cho người lao động, trái phiếu được chuyển đổi sang cổ phiếu, phát hành cổ phiếu cho mục đích sáp nhập hoặc mua công ty khác. Tùy thuộc vào từng thời điểm và loại hình doanh nghiệp sẽ áp dụng hình thức khác nhau.

Chào bán cổ phiếu

• Chào bán cổ phiếu chính là việc doanh nghiệp phát hành cổ phiếu và bán đi cho các nhà đầu tư khác (tối đa 100 nhà đầu tư). Danh sách các nhà đầu tư được xác định từ trước thường sẽ là các cổ đông chiến lược, cổ đông hiện hữu hoặc các đối tác của công ty.
• Chào bán cổ phiếu ra công chúng: Nếu có nhu cầu huy động một lượng vốn lớn thì hình thức này mang đến nhiều lợi thế. Đồng thời rủi ro pha loãng cổ phiếu từ hình thức nào cũng cao hơn so với hình thức chào bán riêng lẻ.
• Chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu: doanh nghiệp phát hành thêm và bán cổ phiếu đó cho tất cả các cổ đông. Lúc này, mỗi cổ đông sẽ được mua lượng cổ phiếu tương ứng với tỷ lệ sở hữu hiện tại. 

Phát hành cổ phiếu cho người lao động (ESOP)

ESOP được hiểu là một dạng quyền mua cổ phiếu được phát hành cho nhân viên công ty, mục đích chính là để ghi nhận và giữ chân nhân viên. Việc phát hành ESOP có thể làm giảm quyền sở hữu của cổ đông bên ngoài đồng thời tăng thêm “sức mạnh” cho ban lãnh đạo công ty.

Phát hành cổ phiếu khi mới khi sáp nhập, mua lại công ty khác

Một công ty có thể phát hành và cung cấp cổ phiếu mới cho các cổ đông của công ty mà họ đang có ý định mua lại. Một số doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ cũng phát hành và bán cổ phiếu cho các cá nhân để trả cho những dịch vụ mà công ty nhận được từ họ. Tỷ lệ hoán đổi được hai bên cùng nhau thống nhất.

Trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu

Nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu chuyển đổi. Đây là loại trái phiếu có thể chuyển đổi thành cổ phiếu. Khi quá trình chuyển đổi diễn ra thành công, doanh nghiệp sẽ giảm được khoản nợ vay từ trái phiếu và số lượng cổ phiếu cũng tăng tương ứng kéo theo vốn chủ sở hữu tăng. Tuy nhiên tỷ lệ sở hữu của các cổ đông cũ sẽ bị giảm xuống.

Pha loãng cổ phiếu ảnh hưởng tới cổ đông như thế nào?

Cổ phiếu đại diện cho vốn chủ sở hữu của một công ty. Nếu nhiều cổ phiếu được phát hành hơn thì quyền sở hữu của cổ đông hiện tại đối với công ty sẽ bị giảm xuống. Điều này cũng đồng nghĩa với việc ít quyền biểu quyết hơn và giảm cổ tức (ít nhất là trong ngắn hạn).

Pha loãng cổ phiếu ảnh hưởng tới quyền biểu quyết

Là một nhà đầu tư, cổ phần của bạn trong một công ty thể hiện quyền biểu quyết của bạn trong việc quyết định hướng đi mà doanh nghiệp sẽ thực hiện. Bạn càng sở hữu nhiều cổ phiếu, quyền biểu quyết của bạn càng lớn. Khi tỷ lệ sở hữu cổ phần của bạn trong một công ty giảm, quyền biểu quyết sẽ giảm khi số lượng cổ đông tăng lên.

Pha loãng cổ phiếu ảnh hưởng tới thanh toán cổ tức

Khi càng có nhiều cổ đông được thêm vào công ty, việc trả cổ tức sẽ được chia nhỏ hơn nữa và được chia theo tỷ lệ phần trăm cổ phần của bạn. Đối với cổ đông hiện hữu, thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) sẽ giảm nếu số lượng cổ phiếu tăng lên và doanh thu vẫn ổn định. 

Có thể thấy, việc pha loãng cổ phiếu sẽ mang đến những tác động tiêu cực và tích cực tới các cổ đông cũng như doanh nghiệp. Khi gặp phải tình trạng này, nhà đầu tư cần tỉnh táo để đưa ra phương án giải quyết phù hợp nhất.