Nhà tạo lập thị trường là ai? Các nhà tạo lập thị trường kiếm lợi nhuận như thế nào?

Nhà tạo lập thị trường là ai?

Theo Từ điển Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, nhà tạo lập thị trường (Market maker) được hiểu là doanh nghiệp hoặc tổ chức/cá nhân mua bán một loại chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Từ đó tạo ra thị trường cho loại chứng khoán đó. 

Nhà tạo lập thị trường là thành phần không thể thiếu trên sàn giao dịch chứng khoán

Vai trò của nhà tạo lập thị trường

Nhà tạo lập thị trường là một thành phần không thể thiếu để duy trì hoạt động cơ bản của thị trường chứng khoán với những vai trò vô cùng quan trọng có thể kể đến như:

Tạo và duy trì tính thanh khoản

Vai trò quan trọng nhất của nhà tạo lập thị trường là tạo thanh khoản cho các chứng khoán có thanh khoản thấp hoặc không có giao dịch. Để hiện thực hóa mục tiêu này, các nhà tạo lập thị trường sẽ thực hiện việc mua chứng khoán khi thị trường ở tình trạng không có lệnh mua. Đồng thời họ sẽ bán chứng khoán khi thị trường không có lệnh bán với các mức giá do họ tự quy định.

Sự có mặt của các nhà tạo lập thị trường giúp duy trì sự linh hoạt và tính thanh khoản của một loại chứng khoán. Từ đó, tăng khả năng thực hiện giao dịch của chứng khoán và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư đối với loại chứng khoán đó. Điều này cũng đồng nghĩa với việc thu hút vốn cho nhà phát hành.

Tăng độ sâu của thị trường

Độ sâu của thị trường được thể hiện ở số lượng lệnh mua và lệnh bán đang chờ khớp trên thị trường. Nhà tạo lập thị trường sẽ đặt các lệnh giới hạn ở nhiều mức giá khác nhau và đợi Market Taker (những người giao dịch chấp nhận các mức giá mà thị trường đưa ra) khớp lệnh thị trường với lệnh chờ của họ. Khi các lệnh của nhà tạo lập thị trường được thêm vào sổ lệnh sẽ làm tăng độ sâu của thị trường. Từ đó, tài sản được giao dịch nhanh chóng theo lệnh của người mua. 

Giúp người mua và bán chứng khoán giao dịch dễ dàng hơn

Mỗi nhà tạo lập thị trường đều công khai hiển thị giá mua và bán cho một số lượng cổ phiếu đảm bảo. Một khi nhà tạo lập thị trường nhận được đơn đặt hàng từ người mua, họ ngay lập tức bán bớt vị thế cổ phiếu từ kho của chính họ. Điều này giúp họ hoàn thành đơn đặt hàng. Nói một cách khác, tạo lập thị trường tạo điều kiện cho thị trường tài chính lưu thông trôi chảy hơn, người mua và bán cổ phiếu thực hiện giao dịch một cách dễ dàng hơn. Nếu không tạo ra thị trường, các giao dịch sẽ khó có thể thực hiện được và hoạt động đầu tư trở nên khan hiếm hơn.

Đảm bảo tính ổn định của thị trường

Nhà tạo lập thị trường có nhiệm vụ giữ sự chênh lệch giá trị cạnh tranh giữa các sàn giao dịch với nhau. Nhà tạo lập thị trường cần đảm bảo cho sự ổn định và chênh lệch nằm trong mức hợp lý trong quá trình bên mua và bên bán thực hiện giao dịch. Nhờ vào lợi thế vốn hóa lớn, các nhà tạo lập thị trường sẽ giúp nhà đầu tư hưởng lợi khi thị trường phát triển ổn định. Ngoài ra, nhà tạo lập thị trường còn đảm bảo giữ vững thị trường tránh các làn sóng bán tháo. Mức độ đảm bảo tính ổn định này còn phụ thuộc vào thỏa thuận giữa nhà tạo lập thị trường và các sàn giao dịch. 

Các nhà tạo lập thị trường kiếm lợi nhuận như thế nào? 

Mục đích cuối cùng của các nhà tạo lập thị trường là tìm kiếm lợi nhuận. Họ cũng sẽ chịu những rủi ro bởi biến động giá. Tuy nhiên các nhà tạo lập thị trường thường được bù đắp cho rủi ro nắm giữ tài sản bởi họ có thể nhận thấy sự suy giảm của chứng khoán sau khi nó được mua từ người bán và trước khi nó được bán cho người mua thông qua một loại phí. Đây chính là sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán. 

Ví dụ: Một nhà đầu tư tìm kiếm một cổ phiếu bằng cách sử dụng một công ty môi giới trực tuyến. Trong đó, giá mua là 150 đô là và giá chào bán là 150,05 đô la. Điều này cũng có nghĩa nhà tạo lập thị trường đóng vai trò là nhà môi giới chứng khoán đang mua cổ phiếu với giá 100 đô la, sau đó bán cho người mua tiềm năng với giá 150,05 đô la.

Có thể thấy, khối lượng giao dịch càng lớn, những chênh lệch nhỏ kết hợp với nhau càng tạo ra lợi nhuận khổng lồ.

Hiện nay, trên thế giới có nhiều loại thị trường như thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường tương lai, thị trường quyền chọn…cùng với sự hỗ trợ của các phương thức giao dịch đã không ngừng thúc đẩy sự phát triển của hệ thống thị trường chứng khoán, góp phần vào sự công bằng, hiệu quả và trật tự đối với các giao dịch chứng khoán. Vì vậy, vai trò của các nhà tạo lập thị trường luôn được khẳng định.