Môi giới chứng khoán là gì? Quy định của pháp luật về môi giới chứng khoán

Môi giới chứng khoán là gì? Nhà môi giới chứng khoán là gì?

Căn cứ vào quy định tại Luật chứng khoán 2019, môi giới chứng khoán được hiểu là quá trình các công ty chứng khoán đại diện cho khách hàng thực hiện các hoạt động giao dịch mua, bán chứng khoán.

Nhà môi giới chứng khoán chính là các tổ chức, công ty hoặc cá nhân đại diện bảo vệ quyền lợi cho khách hàng thông qua việc tư vấn, trực tiếp thực hiện các giao dịch và đưa ra những lời khuyên đúng đắn, vạch ra những hướng giao dịch sinh lợi cho khách hàng.

Môi giới chứng khoán là gì?

Môi giới chứng khoán là làm gì?

Nhân viên môi giới chứng khoán (tiếng anh là Broker) là người trung gian hỗ trợ quá trình mua, bán chứng khoán của khách hàng diễn ra trôi chảy và hiệu quả. Nghiệp vụ môi giới chứng khoán được các nhân viên này thực hiện qua các công việc sau đây:

Tư vấn chứng khoán

Thị trường chứng khoán ngày càng thu hút nhiều người tham gia. Họ đến từ nhiều ngành nghề khác nhau và không phải ai cũng có kiến thức về lĩnh vực chứng khoán. Đối với những người mới bắt đầu, sự có mặt của nhân viên tư vấn môi giới chứng khoán mang đến cho họ những tư vấn thiết thực nhất. 

Người môi giới chứng khoán có nhiệm vụ cung cấp những thông tin tổng quát nhất về thị trường chứng khoán, những cơ hội và rủi ro mà khách hàng có thể gặp phải trong quá trình đầu tư. Nhân viên môi giới chứng khoán cũng căn cứ vào khả năng tài chính hiện tại của khách hàng để từ đó tư vấn về các kỹ thuật giao dịch và gợi ý những điểm mua, điểm bán tiềm năng.

Bên cạnh những người mới “chân ướt chân ráo” trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, các nhà môi giới còn hỗ trợ các nhà đầu tư có kinh nghiệm nhưng không có nhiều thời gian. Cụ thể, họ sẽ tư vấn những chiến lược đầu tư chuyên sâu và những cơ hội mới với mục đích giá tăng giá trị cho các khoản đầu tư.

Phân tích cơ hội đầu tư

Chứng khoán được xem là kênh đầu tư nhiều biến động, các nhân viên tư vấn cần thường xuyên cập nhật thông tin về thị trường. Từ đó đưa ra phân tích về cổ phiếu như tăng, giảm các yếu tố trong thị trường chứng khoán. 

Chăm sóc khách hàng

Tương tự như nhân viên kinh doanh, nhân viên môi giới chứng khoán cũng có các mục tiêu về doanh số, họ luôn phải tìm kiếm những khách hàng tiềm năng. Họ có thể là những người đang có nhu cầu tìm hiểu về thị trường chứng khoán, đam mê làm giàu và khao khát tìm kiếm các cơ hội đầu tư. 

Ngoài ra, các nhân viên môi giới chứng khoán cần phải thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với khách hàng thông qua việc hỏi han, tư vấn, giải đáp thắc mắc về những biến động lên xuống của thị trường.

Vai trò của hoạt động môi giới chứng khoán

Công ty chứng khoán là nơi hoạt động môi giới chứng khoán diễn ra và đảm bảo một số yếu tố như: địa điểm giao dịch, hệ thống máy móc thiết bị, nền tảng giao dịch… Do đó, hoạt động môi giới chứng khoán có vai trò hết sức quan trọng trong việc liên kết các nhà đầu tư và góp phần phát triển thị trường chứng khoán và nền kinh tế. Vai trò cụ thể của hoạt động môi giới chứng khoán bao gồm:

• Giảm thiểu chi phí giao dịch: Đối với thị trường chứng khoán, người mua và người bán muốn tiến hành giao dịch thường phải gặp gỡ để thẩm định chất lượng hàng hóa và thống nhất giá cả. Thế nhưng chứng khoán là một tài sản vô hình nên rất khó khăn cho người mua và người bán có nhu cầu trao đổi, giao dịch với chi phí thấp. Chính vì vậy, để tìm kiếm người mua và người bán và thẩm định chất lượng hàng hóa thì cần phải có một khoản phí khổng lồ để tiến hành thu thập và xử lý thông tin, đào tạo kỹ năng phân tích và tiến hành quy trình giao dịch trên thị trường. Các nhà môi giới chứng khoán đã ra đời để tìm kiếm đối tác, hỗ trợ thực hiện giao dịch mua bán với chi phí thấp.
• Hình thành nền văn hóa đầu tư: Khi môi trường đầu tư còn thô sơ, ít người biết đến, người dân chưa có thói quen sử dụng tiền để đầu tư vào các tài sản tài chính để tạo ra lợi nhuận trong khi đó vốn cho tăng trưởng trong nền kinh tế lại thiếu trầm trọng. Do đó, để thu hút người dân đầu tư, hoạt động môi giới chứng khoán hình thành tiếp cận với khách hàng tiềm năng và đưa ra các sản phẩm tài chính phù hợp với nhu cầu và thông tin liên quan. Vô hình chung, điều này đã tạo ra thói quen đầu tư chứng khoán.
• Cung cấp thông tin về thị trường: Các thông tin về cổ phiếu, giao dịch, tổ chức phát hành, dữ liệu ngành và doanh nghiệp cho các cơ quan quản lý thị trường. Từ đó, các cơ quan này có thể tham khảo và đưa ra các biện pháp điều chỉnh thị trường hợp lý. 

Môi giới chứng khoán có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế đi lên

Đặc điểm của hoạt động môi giới chứng khoán

Một hoạt động môi giới chứng khoán điển hình sẽ có các đặc điểm sau đây:

• Chủ thể thực hiện hoạt động môi giới chứng khoán phải là các chủ thể được các cơ quan có thẩm quyền cấp phép thực hiện hoạt động môi giới chứng khoán.
• Đây là hoạt động cung ứng dịch vụ và mất phí.
• Được tạo ra căn cứ trên cơ sở hợp đồng mở và quản lý tài khoản chứng khoán giữa công ty chứng khoán và khách hàng.
• Khi tham gia thị trường chứng khoán thì nhà đầu tư tự chịu hoàn toàn trách nhiệm liên quan đến kết quả đầu tư của mình. Hoạt động môi giới chỉ có nhiệm vụ trung gian kết nối các nhà đầu tư với nhau và giúp họ giao dịch và các nhà môi giới sẽ không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào với kết quả của nhà đầu tư.

Điều kiện thực hiện hoạt động môi giới chứng khoán

Điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề môi giới chứng khoán

Căn cứ vào khoản 2 Điều 97 Luật chứng khoán 2019 và khoản 1 Điều 213 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, chứng chỉ hành nghề môi giới chứng khoán được cấp cho các cá nhân đáp ứng các điều kiện bao gồm:

• Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, không nằm trong các trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đang bị cấm hành nghề chứng khoán theo quy định của pháp luật;
• Có trình độ văn hóa từ đại học trở lên;
• Có trình độ chuyên môn về chứng khoán;
• Đạt yêu cầu trong ký thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề chứng khoán phù hợp bao gồm: 
  • Chứng chỉ những vấn đề cơ bản về chứng khoán và thị trường chứng khoán
  • Chứng chỉ pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán
  • Chứng chỉ phân tích và đầu tư chứng khoán
  • Chứng chỉ môi giới chứng khoán và tư vấn đầu tư chứng khoán hoặc chứng chỉ tương đương

Trong trường hợp người nước ngoài đã có chứng chỉ chuyên môn về chứng khoán hoặc những người đã hành nghề chứng khoán hợp pháp ở nước ngoài phải đạt yêu cầu trong kỳ thi sát hạch pháp luật về chứng khoán hoặc thị trường chứng khoán của Việt Nam.

Điều kiện về địa điểm làm việc, cơ sở vật chất, hệ thống trang thiết bị

Công ty chứng khoán buộc phải có trụ sở làm việc đảm bảo hoạt động kinh doanh chứng khoán. Đồng thời, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị văn phòng, hệ thống máy tính, các phần mềm đủ để hoạt động phân tích đầu tư, lưu trữ dữ liệu, thiết bị đảm bảo an toàn, an ninh theo đúng quy định của Bộ Tài Chính.

Điều kiện về vốn

Vốn pháp định cho phép đối với nghiệp vụ kinh doanh của công ty chứng khoán tại Việt Nam được quy định cụ thể như sau:

• Môi giới chứng khoán: 25 tỷ đồng.
• Tự doanh chứng khoán: 100 tỷ đồng.
• Bảo lãnh pháp hành chứng khoán: 165 tỷ đồng.
• Tư vấn đầu tư chứng khoán: 10 tỷ đồng.

Điều kiện thành lập chi nhánh, công ty con, văn phòng đại diện tổ chức kinh doanh chứng khoán tại nước ngoài

Điều 195 Nghị định số 155/2020/NĐ-CP quy định về điều kiện thành lập chi nhánh, công ty con, văn phòng đại diện tổ chức kinh doanh chứng khoán tại nước ngoài cụ thể như sau:

• Duy trì điều kiện cấp phép kinh doanh hiện tại cho trụ sở chính và các chi nhánh, phòng giao dịch hiện tại (nếu có).
• Đơn vị thành lập không nằm trong tình trạng bị cảnh báo, kiểm soát, kiểm soát đặc biệt đình chỉ hoạt động theo quy định của pháp luật.
• Không bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán trong vòng 6 tháng bắt đầu tư thời điểm Ủy ban chứng khoán nhà nước nhận hồ sơ
• Lên phương án, kế hoạch cụ thể về việc thành lập chi nhánh, công ty con, văn phòng đại diện tại nước ngoài của công ty chứng khoán được Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng thành viên hoặc chủ sở hữu công ty chấp thuận.
• Đảm bảo các quy định an toàn tài chính của công ty trong trường hợp sau khi trừ đi vốn cấp cho thị trường chi nhánh, công ty con, chi phí thành lập văn phòng đại diện.
• Vốn chủ sở hữu đủ để đảm bảo duy trì sau khi đã trừ đi vốn cấp cho chi nhánh, công ty con, chi phí thành lập văn phòng đại diện.

Quy định của pháp luật về môi giới chứng khoán

Căn cứ vào quy định tại Điều 14 Thông tư 121/2020/TT-BTC, hoạt động môi giới chứng khoán phải tuân thủ các quy định của pháp luật sau đây:

• Bố trí người hành nghề chứng khoán với đầy đủ năng lực chuyên môn làm việc tại các vị trí tư vấn, giải thích hợp đồng và thực hiện các thủ tục mở tài khoản giao dịch chứng khoán cho khách hàng.
• Các dữ liệu liên quan đến tài khoản môi giới của khách hàng phải được quản lý một cách tập trung và lưu trữ dự phòng tại một địa điểm khác
• Không được phép đưa ra nhận định hoặc đảm bảo với khách hàng về mức thu nhập hoặc lợi nhuận đạt được trên khoản đầu tư của mình hoặc đảm bảo khách hàng không bị thua lỗ, trừ trường hợp đầu tư vào chứng khoán có thu nhập cố định.
• Không được tiết lộ thông tin khách hàng (ngoài trừ được sự cho phép của khách hàng hoặc theo yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền)
• Không được thực hiện các hành vi hoặc đưa ra thông tin làm cho khách hàng và nhà đầu tư hiểu nhầm về giá chứng khoán.

Có thể thấy, hoạt động môi giới chứng khoán ra đời không chỉ thúc đẩy sự phát triển thị trường tài chính mà còn tạo ra văn hóa đầu tư cho người dân. Tin rằng, bài viết đã giúp bạn có được cái nhìn tổng quan về môi giới chứng khoán và những quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động này.